Buzul

Buzullar, soğuk iklim bölgelerinde oluşur.

Sirk çukuru, buzul aşındırması sonucu oluşan, dağların zirvelerine yakın yamaçlarda bulunan küçük aşınım çukurlarına verilen isimdir.

Buz Adam Ötzi, donmuş halde bulundu çünkü cesedi, İtalya ve Avusturya sınırına yakın İtalyan Alpleri'ndeki bir buzulun hareketleri tarafından ezilmek yerine mükemmel bir şekilde korunmuştu. Bu koruma, son 5.000 yılda aşırı soğuk ortamların etkisiyle gerçekleşti.

Morenler, buzulların taşıyıp biriktirmesi sonucu oluşur. İşte morenlerin oluşum aşamaları: 1. Buzul Hareketi: Buzullar, yamaçlardan veya araziden kopardıkları parçaları hareket ettikçe sürüklerler. 2. Aşındırma: Buzulun önüne çıkan yerli kayaları aşındırarak küçük toprak parçalarını bünyesine katar. 3. Birikim: Buzulun hızının azaldığı yerlerde bu parçaları biriktirir. Bu süreç, yüksek enlemlerde ve dağların yüksek kesimlerinde, sıcaklığın donma noktasında olduğu bölgelerde gerçekleşir.

İgloo, kutup ikliminin hakim olduğu bölgelerde, özellikle Kuzey Kanada, Grönland ve Alaska gibi yerlerde görülür.

Buzulun altında su bulunmasının iki ana nedeni vardır: 1. Yüzey Erimesi: Buzullardaki yarıklardan aşağıya akan yüzeydeki erime sonucu oluşan sular. 2. Sürtünme ve Isı: Hem yerküreden yayılan ısı hem de kara ile üzerinde hareket eden buzun arasındaki sürtünme, buzulların altında su birikmesine neden olur.

Balina hörgücü, iki farklı bağlamda kullanılabilir: 1. Coğrafya terimi olarak: Balina hörgücü, buzulların dirençli kayaları nazikçe aşındırmasıyla oluşan hörgüce benzer bir tepecik anlamına gelir. 2. Sağlık terimi olarak: Ensede hörgüç, uzun süreli oturma, yanlış duruş alışkanlıkları, aşırı kilo, genetik faktörler ve hormonal dengesizlikler gibi çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir.

Buzulun altında çeşitli yapılar ve maddeler bulunur: 1. Buzul Tili: Doğrudan buzuldan bırakılan çökeller, farklı boyutlarda kaya ve malzemeler içerir. 2. Buzultaşları (Moren): Buzulun taşıdığı taş oluşumları, genellikle doğrusal yığınlar halinde görülür. 3. Yeraltı Üsleri: Soğuk Savaş döneminde ABD, Grönland'ın buzullarının altına nükleer füze üsleri inşa etmeyi planlamış, ancak bu projeler iptal edilmiştir. 4. Yaşam Formları: Antarktika'daki buzulların altında, zorlu koşullara adapte olmuş deniz canlıları ve bakteriler bulunmuştur.

Relik ve moren göl terimleri, göllerin oluşum türlerine göre sınıflandırılmasında kullanılır. 1. Relik Göller: Bu göller, buzul aşındırması sonucu oluşan sirk adı verilen çanaklarda meydana gelir. 2. Moren Set Gölleri: Buzullardan çıkan suların önünün moren setleri ile kapatılması sonucu oluşan göllerdir.

Buzulların diğer adları şunlardır: 1. Örtü Buzulu: Geniş kara kütlelerini kaplayan, kalın bir örtü oluşturan buzul. 2. Sirk Buzulu: Kalıcı kar sınırının üzerinde, yüksek dağların çukur ve çanaklarına yerleşmiş buzul. 3. Vadi Buzulu: Dağ zirveleri ve yamaçlarındaki sirk buzullarının taşması sonucu eğim doğrultusunda akışa geçen buzul. 4. Takke (Zirve) Buzulu: Yüksek dağların zirvelerini kaplayan buzul.

Bering Denizi'nde buzun olmasının başlıca nedeni, denizin büyük bir kısmının yılın büyük bölümünde buzlarla kaplı olmasıdır. Ayrıca, Kuzey Kutbu'nun güney kısımlarındaki buzul erimesi de Bering Denizi'ndeki buz varlığını etkilemektedir.

Buzullarda yaşayan hayvanlar, çeşitli adaptasyon özellikleri sayesinde zorlu koşullara uyum sağlarlar: 1. Kalın Kürk ve Yağ Tabakası: Birçok hayvan, vücut ısısını korumak için yoğun bir kürk veya tüy örtüsüne ve derilerinin altında kalın bir yağ tabakasına sahiptir. 2. Kamuflaj: Bazı hayvanların kürkleri, kış aylarında beyaz renge dönerek karla kaplı ortamda avcılardan saklanmalarına ve avlarına yaklaşmalarına yardımcı olur. 3. Küçük Uzuvlar: Az ısı kaybı için kısa kulak ve kuyruk yapısı, vücut yüzey alanını azaltarak ısı kaybını en aza indirir. 4. Kan Dolaşımı Adaptasyonları: Kan damarları birbirine yakın seyreder, bu sayede sıcak kan soğuk kanı ısıtır ve ısı kaybı azaltılır. 5. Göç: Bazı türler, daha sıcak bölgelere göç ederek besin kaynaklarına ulaşır ve üreme imkanı bulurlar. 6. Sosyal Davranışlar: Koloniler halinde yaşamak veya gruplar halinde avlanmak, hayatta kalma şansını artırabilir. 7. Antifriz Proteinleri: Kutup balıklarının vücut sıvılarının donma noktasını düşüren özel proteinlere sahip olması, donmadan hayatta kalmalarını sağlar.

Sirkler, buzul aşındırması sonucu oluşan çukurlar olduğu için yuvarlak şekildedir. Bu yuvarlak şekil, buzulların hareketiyle çevresindeki kaya ve toprağı aşındırması sonucu ortaya çıkar.

Sirk buzulu, dağların tepesindeki ve yüksek yamaçlardaki küçük çanaklarda yeni oluşmaya başlayan bir buz türüdür.

Sirk gölü, buzul aşındırması ile oluşmuş çanaklarda suların birikmesi sonucu ortaya çıkan bir göldür.

Vadi buzulu, diğer adıyla "sirk buzulu" olarak da bilinir.

Evet, moren ve hörgüç kaya buzul biriktirme şekilleridir. - Moren, buzulların aşındırdığı malzemeleri biriktirmesiyle oluşan topraklardır. - Hörgüç kaya ise buzulların hareket esnasında yumuşak kayaçları aşındırıp dirençli kayaçları yontmasıyla oluşan deve hörgücüne benzeyen şekillerdir.

Buzul tekne vadisi, eski akarsu vadilerini dolduran buzul kütlelerinin tabanı büyük bir basınçla aşındırarak U şeklini alması sonucu oluşan vadidir.

Sander ovası, buzulların aşındırma ve biriktirme faaliyetleri sonucunda oluşan bir yer şeklidir.

Sirk ve buzul coğrafyada şu anlamlara gelir: 1. Sirk: Dağların yüksek kesimlerinde buzulların aşındırması sonucunda oluşmuş çukurları dolduran buzullardır. 2. Buzul: Kutuplara yakın sahalar ve dağların yüksek kesimlerinde yağan karın tamamen erimeyip birikmesiyle oluşan kalın buz kütleleridir.