Bilirkişilik

UYAP Bilirkişilik Başvurusu İçin Adımlar: 1. e-İmza veya Mobil İmza Edinme: UYAP Bilirkişi Portalına giriş için e-imza veya mobil imza gereklidir. 2. Portala Erişim: http://bilirkisi.uyap.gov.tr adresinden Google Chrome tarayıcısı ile giriş yapılır. 3. "Başvuru Yap" Butonuna Tıklama: Portalda ilgili sekmeler doldurularak başvuru yapılır. 4. Belgelerin Eklenmesi: Başvuru dilekçesine gerekli belgeler (diploma, kimlik bilgileri, banka hesap numarası vb.) eklenir. 5. Başvuru Dilekçesinin İmzalanması: Sistem tarafından oluşturulan başvuru dilekçesi e-imza veya mobil imza ile imzalanır. 6. Gönderim: İmzalanan başvuru dilekçesi ilgili alana gönderilir. Başvuru Şekli: Başvurular, ilgilinin yerleşim yerinin veya mesleki faaliyetlerini yürüttüğü yerin bağlı olduğu bilirkişilik bölge kuruluna ya da ilgili bölge kuruluna gönderilmek üzere adli veya idari yargı ilk derece mahkemesi adalet komisyonlarına yazılı olarak yapılır. e-Devlet üzerinden UYAP Bilirkişi Portal Bilgi Sistemi’nde yer alan adımlar izlenerek de başvuru yapılabilir. Önemli Notlar: Gerçeğe aykırı belge verenler veya beyanda bulunanların başvuruları geçersiz sayılır ve sicilden çıkarılır. Posta yoluyla, vekaleten veya birden fazla bölge kurulu listesine kayıt olmak üzere başvuru yapılamaz.

Bilirkişi olabilmek için aşağıdaki şartlar gereklidir: Eğitim: Bilirkişilik temel eğitimini başarıyla tamamlamak. Deneyim: Bilirkişilik yapılacak uzmanlık alanında en az beş yıl fiilen çalışmış olmak. Mesleki Yeterlilik: İlgili mevzuat gereği aranan şartları haiz olmak ve mesleğini yapabilmek için gerekli olan diploma, mesleki yeterlilik belgesi, uzmanlık belgesi gibi belgelere sahip olmak. Yasal Kayıt: Başka bir bölge kurulunun listesine kayıtlı olmamak. Adli Sicil: Kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıldan fazla hapis cezasına mahkum olmamak, terör örgütleriyle iltisaklı veya irtibatlı olmamak. Herkes bilirkişi olabilir, ancak belirli bir meslek grubuna mensup olmak avantaj sağlayabilir.

Bilirkişilik temel eğitimine katılabilmek için aşağıdaki şartlar sağlanmalıdır: Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak. Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip olmak. En az 5 yıllık mesleki deneyime sahip olmak. Belirli suçlardan hüküm giymemiş olmak. Ayrıca, profesör veya doçent unvanına sahip olanlar bilirkişilik temel eğitiminden muaf tutulmaktadır. Bilirkişilik temel eğitimi, yargı süreçlerinde görev almak isteyen uzmanlar için zorunlu bir adımdır.

Bilirkişilik raporu yazarken dikkat edilmesi gereken bazı unsurlar: Başlıklar ve içerikleri: Görevlendirmeyi yapan merci. Yargılamanın taraflarına ait bilgiler. Görevlendirme tarihi ve süresi. İncelemenin konusu. Kendisinden gözlemlenmesi ve incelenmesi istenen maddi unsurlar. İnceleme yöntemi, bilimsel değerlendirme ve dayanaklar. Sonuç. Raporun düzenlenme tarihi, bilirkişinin adı, soyadı, unvanı, sicil numarası ve imzası. Raporun Yargıtay denetimine elverişli olması. Bilirkişilik raporu yazma konusunda daha detaylı bilgi için "Bilirkişilerin Uyacağı Rehber İlkeler ve Bilirkişi Raporlarında Bulunması Gereken Standartlar" ve "Bilirkişiler İçin Örnek Uygulamalarla Bilirkişi Rapor Yazma Teknikleri Eğitimi" gibi kaynaklara başvurulabilir.

Bilirkişilik Daire Başkanlığı, bilirkişilik hizmetlerinin etkin, düzenli ve verimli bir şekilde yürütülmesini sağlamak amacıyla Adalet Bakanlığı bünyesinde kurulmuştur. Başlıca görevleri: Bilirkişilik hizmetlerine ilişkin temel ve alt uzmanlık alanlarını tespit etmek. Bilirkişilerin sahip olması gereken nitelikleri belirlemek. Bilirkişilerin uyması gereken etik ilkeleri ve rapor standartlarını belirlemek. Bilirkişilik temel eğitimine ilişkin usul ve esasları belirlemek. Bilirkişilerin denetimine ve performansına ilişkin usul ve esasları belirlemek. Bilirkişilik Asgari Ücret Tarifesini belirlemek ve her yıl güncellemek. Bilirkişilik sicilini ve listesini tutmak. Bilirkişilikle ilgili istatistikleri toplamak ve planlamaları yapmak. Bu görevler, ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri ile alandaki çalışmalar dikkate alınarak yerine getirilir.

Bilirkişi olmak için alınması gereken eğitim, "Bilirkişilik Temel Eğitimi"dir. Bu eğitim, en az beş yıllık mesleki kıdeme sahip kişiler için düzenlenir ve bilirkişilik faaliyetlerinin yürütülmesine ilişkin temel, teorik ve pratik bilgileri içerir. Eğitimin içeriği genel olarak şu konuları kapsar: yargılama ve ispat hukukuna ilişkin temel kavramlar; bilirkişinin nitelikleri, ödevleri ve etik ilkeler; bilirkişi incelemesi; rapor yazımı usul ve esasları. Eğitim, 12 saat teorik ve 12 saat uygulama eğitimi olmak üzere toplam 24 saat sürer. Eğitim, Adalet Bakanlığı tarafından yetkilendirilen eğitim merkezleri tarafından düzenlenir.

HTS analizi bilirkişi raporunun çıkma süresi, dava sürecine ve suçun niteliğine bağlı olarak 7 ila 30 gün arasında değişmektedir. Sürecin hızlı ilerlemesi gereken davalarda raporun çıkma süresi 7 gün olabilir. Bu süre, ilgili kurumların iş yüküne göre uzayabilir veya kısalabilir.

Bilirkişi, ses kaydı alabilir, ancak bu ses kaydının hukuka uygun şekilde elde edilmiş olması ve manipülasyon içermemesi gerekmektedir. Hukuka uygun ses kayıtları için aşağıdaki şartlar gereklidir: Kayıt yapan kişinin kendisine veya yakınlarına karşı işlenmekte olan bir suç söz konusu olmalıdır. Kayıt, ani gelişen bir durumda ve yetkili makamlara başvurma imkanı olmadan yapılmalıdır. Kayıt sırasında, kaydedilen kişilerin rızasının alınması tercih edilir. Hukuka aykırı olarak elde edilen ses kayıtları delil olarak kabul edilmez ve cezai yaptırımlara yol açabilir.

Uzaktan eğitim ile bilirkişilik sertifikası almak mümkün değildir. Bilirkişilik temel eğitimi, Adalet Bakanlığı tarafından yüz yüze verilmesi zorunlu tutulan bir eğitimdir.

Bilirkişilik temel eğitimi, teorik ve uygulamalı olmak üzere toplam 24 saat sürer. Teorik eğitim: 12 saat. Uygulamalı eğitim: 12 saat.

Hayır, sigorta eksperliği ve bilirkişiliği aynı değildir. Sigorta eksperi, sigorta konusu risklerin gerçekleşmesi sonucunda ortaya çıkan kayıp ve hasarların miktarını, nedenlerini ve niteliklerini belirleyen ve mutabakatlı kıymet tespiti, ön ekspertiz ve hasar gözetimi gibi işleri yapan tarafsız ve bağımsız kişidir. Bilirkişi ise, çözümü hukuk dışında uzmanlığı, özel veya teknik bilgiyi gerektiren hallerde görüşüne başvurulmak amacıyla atanan gerçek kişidir. Bu iki meslek, farklı yasal düzenlemelere ve görev tanımlarına sahiptir.

Bilirkişilikte örnek raporlar aşağıdaki kaynaklarda bulunabilir: Adalet Bakanlığı Bilirkişilik Daire Başkanlığı: Hukuk mahkemeleri, idare/vergi mahkemeleri, ceza mahkemeleri, cumhuriyet başsavcılığı, icra müdürlüğü için bilirkişi rapor şablonları sunmaktadır. emo.org.tr: 2015 yılına ait bir bilirkişi raporu örneği içermektedir. ozelbilirkisi.com: Trafik kazaları, iş kazaları, bilişim suçları gibi çeşitli alanlarda bilirkişi raporu örnekleri sunmaktadır. adalet.com.tr: Farklı dosyalara ait çok sayıda bilirkişi raporu örneği bulunmaktadır. Ayrıca, T.C. Adalet Bakanlığı'nın bilirkişilik rehber ilkeleri ve rapor standartları da incelenebilir.

Bilirkişi asgari ücret tarifesi, Adalet Bakanlığı tarafından belirlenir ve Resmî Gazete'de yayımlanır. Tarifenin belirlenmesinde dikkate alınan bazı kriterler: Bilirkişinin vasfı veya ilgili uzmanlık alanında bilirkişi temininde yaşanan güçlük. Uyuşmazlığın niteliği ve uyuşmazlık konusunun değeri. Dosya ve eklerinin kapsamı. Bilirkişinin görevlendirme yapılan yere gelmesi için gereken süre. İnceleme için geçirilen süre. İncelemenin keşif yapılmasını gerektirmesi halinde keşifte geçirilen süre. Ücret, bilirkişiye sarf ettiği emek ve zaman karşılığında ödenir.

HTS (Adli İletişim Tespiti) bilirkişisi olabilmek için aşağıdaki şartlar gereklidir: Bilirkişilik temel eğitimini başarıyla tamamlamak. Bilirkişilik yapılacak uzmanlık alanında en az beş yıl fiilen çalışmış olmak. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nda belirtilen suçlardan mahkum olmamak. Terör örgütleriyle iltisaklı veya irtibatlı olmamak. Daha önce kendi isteği dışında sicilden ve listeden çıkarılmamış veya bilirkişilik yapmaktan yasaklanmamış olmak. Disiplin yönünden meslekten veya memuriyetten çıkarılmamış ya da sanat icrasından veya mesleki faaliyetten geçici ya da sürekli olarak yasaklanmamış olmak. Meslek mensubu olarak görev yapabilmek için ilgili mevzuat gereği aranan şartları haiz olmak ve gerekli uzmanlık alanını gösteren belgelere sahip olmak. HTS bilirkişiliği, Adalet Bakanlığı Bilirkişilik Daire Başkanlığı tarafından 2022 yılında "Bilirkişilik Temel ve Alt Uzmanlık Alanları" listesine eklenmiştir.

Bilirkişi raporunda denetime açıklık ilkesi, raporun bilgi ve belgeye dayanan gerekçe ihtiva etmesi ve denetime de elverişli olması anlamına gelir. Bilirkişi, raporunu hazırlarken, dayandığı somut ve özel nedenleri bilimsel verilere uygun olarak göstermek zorundadır. Ayrıca, bilirkişi raporunda tarafların ad ve soyadları, bilirkişinin görevlendirildiği hususlar, gözlem ve inceleme konusu yapılan maddi vakıalar, gerekçe ve varılan sonuçlar ile kurul halinde görevlendirilme yapılmış ve bilirkişiler arasında görüş ayrılığı ortaya çıkmışsa, bunun sebebi; raporun düzenlenme tarihi ve bilirkişi ya da bilirkişilerin imzalarının bulunması şarttır.

Sigorta bilirkişilik eğitimi, farklı programlara göre değişiklik göstermektedir: BEDAM (Başkent Üniversitesi Eğitim ve Danışmanlık Hizmetleri Merkezi) tarafından sunulan sigorta bilirkişilik uzmanlık genel eğitimi, 40’ar dakikalık 6 ders saatinden oluşmaktadır. ANKÜSEM (Ankara Üniversitesi Sürekli Eğitim Merkezi) tarafından sunulan bilirkişilik temel eğitimi, 12 ders saati teorik ve 12 ders saati uygulama olmak üzere toplam 24 ders saatinden oluşmaktadır. Eğitim süreleri, programın içeriğine ve sağlayıcıya göre değişebilir.

Evet, bilirkişi kurulundan ayrı rapor istenebilir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 279. maddesine göre, azınlıktaki bilirkişiler, oy ve görüşlerini ayrı bir rapor halinde de mahkemeye sunabilirler. Ayrıca, rapordaki eksiklik veya belirsizliğin giderilmesi için ek rapor da istenebilir.

Bilirkişilik sınavına girebilmek için aşağıdaki şartlar sağlanmalıdır: En az 5 yıllık mesleki deneyim. Bilirkişilik temel eğitimini başarıyla tamamlama. Gerekli niteliklere sahip olma. Bilirkişilik sınavına girmek için herhangi bir yaş şartı bulunmamaktadır.

Kuyumculukta bilirkişi, il adlî yargı adalet komisyonları tarafından her yıl düzenlenen listede yer alan gerçek veya tüzel kişiler arasından seçilir. Bilirkişi olarak görev yapmak isteyenlerin, ilgili mercilere başvuruda bulunmaları ve başvurudan önce aşağıdaki kabul şartlarını sağlamaları gerekmektedir: Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak. Başvuru tarihinde 25 yaşından küçük olmamak. Bilirkişilik yapılacak alanda en az üç yıllık mesleki deneyime sahip olmak. Affa uğramış ya da ertelenmiş olsalar bile devlete karşı işlenen suçlar ile basit ve nitelikli zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas gibi bir suçtan veya kaçakçılık, resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, gerçeğe aykırı bilirkişilik yapma, yalan tanıklık suçlarından biriyle hükümlü bulunmamak. Disiplin yönünden meslekten ya da memuriyetten çıkarılmamış veya sanat icrasından geçici olarak yasaklanmamış olmak. Komisyonun bağlı bulunduğu il çevresinde oturmak veya mesleki faaliyeti icra etmek. Başka bir komisyonun listesinde kayıtlı olmamak. Ayrıca, tüzel kişilerin halen faaliyetine devam ediyor olması ve listeye kabul edilen tüzel kişiler adına incelemeyi yapacak olan gerçek kişi ya da kişilerin de listeye kabul şartlarını taşımaları gerekmektedir.

04/10/2018 tarihli başvuruya ilişkin bölge kurulu ilanın başvuru usulü, ilgilinin yerleşim yerinin veya mesleki faaliyetlerini yürüttüğü yerin bağlı olduğu bilirkişilik bölge kuruluna ya da ilgili bölge kuruluna gönderilmek üzere adli veya idari yargı ilk derece mahkemesi adalet komisyonlarına ilgili belgeler eklenmek suretiyle yazılı olarak başvuru yapılmasıdır. Ayrıca, bilirkişiliğe başvuru, e-Devlet üzerinden UYAP Bilirkişi Portal Bilgi Sistemi’nde yer alan adımlar izlenmek suretiyle de yapılabilir. Başvuru, posta yoluyla veya vekaleten yapılamaz.