BakışAçısı

Edebiyatta dört temel bakış açısı vardır: 1. Hakim (İlahi/Tanrısal) Bakış Açısı: Anlatıcı, tüm olanları ve olacakları bilir, kahramanların akıllarından geçenlere hakimdir. 2. Kahraman Bakış Açısı: Anlatıcı, olaydaki kahramanlardan biridir ve olayı kendi penceresinden aktarır. 3. Gözlemci (Kameraman/Müşahit) Bakış Açısı: Anlatıcı, olayları dışarıdan izliyormuş gibi aktarır. 4. Çoğulcu Bakış Açısı: Birden fazla anlatıcı vardır.

"Elveda Gülsarı" romanının bakış açısı, kahraman bakış açısı olarak belirlenmiştir.

Pesimist ve optimist arasındaki temel fark, hayata bakış açılarıdır: - Pesimist, olumsuz bir zihniyete sahiptir ve genellikle kötü sonuçları bekler. - Optimist ise pozitif bir bakış açısına sahiptir ve her durumda iyi yanları arar. Diğer farklılıklar arasında: - Pesimistler daha temkinli ve şüphecidir, optimistler ise daha özgüvenli ve kararlıdır. - Optimistler genellikle daha iyi sağlık sonuçlarına sahiptir, çünkü pozitif zihniyetleri stres seviyelerini düşürür ve genel refahlarını artırır.

İnsanlar farklı açılardan bakarlar çünkü hayata yaklaşım biçimleri ve kişisel deneyimleri birbirinden farklıdır. Bu durum, aşağıdaki faktörlerden kaynaklanır: Eğitim ve önyargılar: Alınan eğitim ve sahip olunan önyargılar, bakış açısını şekillendirir. Sosyal statü: Sosyal haklar, sorumluluklar, ihtiyaçlar ve beklentiler, insanların olaylara farklı pencerelerden bakmasına neden olur. Çıkarlar: Kişisel çıkarlar, bakış açısını etkileyebilir; örneğin, hükümet yanlısı bir kişinin hükümetin bir icraatı hakkındaki algısı, hükümet karşıtı birinden farklı olabilir. İdeolojiler: Feminist bir yaklaşımda kadın hakları öncelikliyken, kapitalist bir yaklaşımda para daha önemlidir ve bu, olaylara farklı yorumlar yapılmasına yol açar. Toplumsal öğrenilmişlik: Toplumdaki normlar, değerler, etik ve ahlak gibi unsurlar, insanların yaklaşımlarını belirler.

Bakış açısı çeşitleri dört ana kategoriye ayrılır: 1. Hakim (İlahi) Bakış Açısı: Anlatıcı, tüm karakterlerin düşünce ve duygularını bilir ve olayları dışarıdan gözlemler. 2. Kahraman Bakış Açısı: Anlatıcı, hikayenin merkezindeki karakterdir ve olayları kendi perspektifinden, kişisel deneyim ve duyguları çerçevesinde aktarır. 3. Gözlemci Bakış Açısı: Anlatıcı, olayların dışında yer alır ve tarafsız bir şekilde gözlemlerini aktarır, karakterlerin iç dünyasına tam olarak nüfuz edemez. 4. Çoğulcu Bakış Açısı: Birden fazla karakterin perspektifini ve düşüncelerini içerir, hikayeyi farklı karakterlerin gözünden çok yönlü bir şekilde anlatır.

"Beyaz Zambaklar Ülkesinde" kitabında ilahi bakış açısı kullanılmıştır.

"Memleket Hikayeleri"ndeki "Şaka" hikayesinin bakış açısı tanrısal olarak belirlenmiştir.

"Memleket Hikâyeleri" adlı eser, tanrısal bakış açısı kullanılarak yazılmıştır.

Refik Halit Karay, "Gurbet Hikayeleri" adlı eserde gözlemci bakış açısını kullanmıştır. Yazar, sürgünde bulunduğu yıllarda farklı bir coğrafyada tanık olduğu insan manzaralarını ve olayları, karakterlerin iç dünyalarını da yansıtarak aktarmıştır.

"Beyaz Balina" filminde bakış açısı, iki farklı çocuğun hayatını ve aralarındaki dostluğu anlatarak pastoral bir dram sunmaktadır. Filmin ana temaları arasında kardeşlik, dostluk ve yitirilen duyguların samimiyeti yer almaktadır.

"Şeftali Bahçeleri" hikayesi, ilahi (hâkim) bakış açısı ile yazılmıştır.

Ömer Seyfettin'in hikayelerinde üçüncü tekil şahıs ve birinci tekil şahıs bakış açıları kullanılır. Üçüncü tekil şahıs anlatımında, "her şeyi bilen yazarın bakış açısı" hakimdir. Birinci tekil şahıs anlatımında ise, anlatıcılar ile yazarın kendisi arasında büyük benzerlikler vardır.

Bakış açısı, bir metinde anlatıcının olayları ve karakterleri ele alış biçimini ifade eder. Dört temel bakış açısı türü vardır: 1. Hakim (İlahi/Tanrısal) Bakış Açısı: Anlatıcı, tüm karakterlerin düşünce ve duygularını bilir ve olayları 3. tekil kişi ağzıyla anlatır. 2. Kahraman Bakış Açısı: Anlatıcı, olayın merkezindeki karakterdir ve olayları kendi perspektifinden, kişisel deneyim ve duyguları çerçevesinde aktarır (1. tekil kişi). 3. Gözlemci (Kameraman/Müşahit) Bakış Açısı: Anlatıcı, olayları dışarıdan izliyormuş gibi aktarır, karakterlerin iç dünyasına tam olarak nüfuz edemez (1. veya 3. tekil kişi). 4. Çoğulcu Bakış Açısı: Birden fazla anlatıcı vardır ve olaydaki farklı karakterlerin bakış açıları çok yönlü bir şekilde aktarılır.

Kahraman bakış açısı, anlatıcının olaydaki kahramanlardan biri olduğu anlatım türüdür. Bu bakış açısında: - Anlatıcı, olayı kendi penceresinden aktarır ve kendi duygu ve düşüncelerini anlatır. - Olaylar karşısındaki tepkileri ve yaşadıkları deneyimler ön plandadır. - Anlatıcı, 1. tekil kişi (ben) ağzıyla konuşur. Bu bakış açısı, okuyucu ile daha samimi ve sıcak bir iletişim kurulmasını sağlar.

Refik Halid Karay'ın "Güneş" hikayesi, üçüncü kişi (gözlemci) bakış açısı ile yazılmıştır.

Pesimist bakış açısı, herhangi bir durumu veya olayı olumsuz bir şekilde değerlendiren, kötümser ve umutsuz bir tutumu ifade eder.

Povstory, "point of view story" ifadesinin kısaltmasıdır ve hikayenin bakış açısını anlatır. Hikayenin bakış açısı, anlatıcının kim olduğunu ve olayların nasıl aktarıldığını belirler. Üç ana bakış açısı türü vardır: 1. Birinci Kişi Bakış Açısı: Anlatıcı, "ben" veya "biz" gibi birinci şahıs zamirlerini kullanır ve hikayeyi kendi perspektifinden anlatır. 2. Üçüncü Kişi Bakış Açısı: Anlatıcı, hikayenin dışında biridir ve karakterleri "o", "she", "they" gibi üçüncü şahıs zamirleriyle anlatır. 3. Dördüncü Kişi Bakış Açısı: Daha az yaygın olan bu bakış açısı, grupları veya kavramları gözlemci bir bakış açısıyla anlatır.

Bu parçanın anlatımında birinci tekil kişili bakış açısı kullanılmıştır.

"Orman Kitabı" adlı eser, üçüncü şahıs bakış açısıyla yazılmıştır.

"Beyaz Balina" filminde anlatıcı, İngilizce öğretmeni Charlie'dir. Bakış açısı, genellikle üçüncü kişi bakış açısı olarak belirlenmiştir.