Anlatı

"Bir aslan miyav dedi" ifadesinin hikayesi, Portekizli yazar Fernando Pessoa'nın "Huzursuzluğun Kitabı" adlı eserine dayanmaktadır. Ayrıca, bu ifade çocukluk anılarıyla da ilişkilendirilebilir; örneğin, bir programda Kayahan'ın bu şarkısının, bir çizgi filmde aslanın miyavlaması, farenin kükremesi gibi durumların gerçek olmasıyla ilgili olduğu belirtilmiştir. Bunun yanı sıra, "Bir aslan miyav dedi" ifadesi, bir fıkra olarak da kullanılabilir; örneğin, iddialı bir profesörün aslan ve kuzunun barış içinde yaşayacağını iddia etmesi ve bunu bir hayvanat bahçesinde denemesi gibi.

"Hafir: Karanlık Mezar" filmi, iş nedeniyle Zonguldak'a giden bir maden işçisi olan Nadir ve ailesinin, taşındıkları köy evinde yaşadıkları tuhaf ve korkunç olayları konu alır. Nadir ve çocukları, eve yerleştikten bir süre sonra açıklanamaz olaylar yaşamaya başlar. Filmin bazı özellikleri: Tür: Korku, gerilim. Vizyon tarihi: 9 Eylül 2022. Süre: 73 dakika. Yönetmen: Kemal Danacı, Sedat Ergen. Senarist: Sedat Ergen. Oyuncular: Erol Sertel, Duhan Çetin, Sedat Ergen, Mehmet Ali Danacı.

The Curious Boy (Le p'tit curieux) filmi, her şeye meraklı olan dokuz yaşındaki Clement'in hayatı anlamak istemesini konu alır. Clement, elinde kamerasıyla küçük taşra kasabasının sokaklarında dolaşıp yetişkinleri takip eder ve onları inceler.

Lezbiyen temalı filmler, genellikle iki kadın arasındaki romantik veya dramatik aşk ilişkilerini anlatır. Bazı filmlerin konuları şu şekildedir: "Dudağının Altında" (Below Her Mouth). "Hizmetçi" (아가씨). "Ateşli Oda" (Habitación en Roma). "İtaatsizlik" (Disobedience). "Portrait of a Lady on Fire".

"Kana Diz Kana", Hakan Günday'ın çizgi romanıdır ve başkarakterin yaralanması ve yarasını satın almaya çalışan bir palyaçoyla karşılaşmasıyla başlayan olayları anlatır. Hikaye, katman katman açılan, derinleşen ve yok olan varlıkların birbirlerinin karanlık aynalarına dönüştüğü, yalnızlık ve kalabalıkları ilgilendiren kavramların tartışıldığı kaotik bir yolculuk olarak tanımlanır. Çizimler, Emre Orhun tarafından kazıma tekniğiyle yapılmıştır ve her bir çizim için birkaç gün harcanmıştır.

Orhan Gencebay'ın "Dil Yarası" şarkısı, aşk ve iletişimdeki karmaşıklıkları anlatır. Bazı sözler ve anlamları: "Kim bilecek daha neler neler bekliyor ikimizi?" "Belki de çok mutlu olacaktık tutsaydık dilimizi." "Dil yarası, dil yarası, en acı yara imiş." "Dudaktan kalbe bir yol var ki sevgi ve şefkattenmiş." Şarkı, ilişkilerin kırılganlığını ve saygı ile şefkatin iletişimdeki önemini yansıtır.

The Science of Sleep (Rüya Bilmecesi) filmi, sürekli rüya görme halinde olduğu için gündelik hayatı altüst olan Stephane Miroux adlı eksantrik bir gencin beyninin içinde gelişen eğlenceli bir romantik komedi fantezisidir. Filmin konusu kısaca şu şekilde özetlenebilir: Stéphane Miroux, canlı rüyaları nedeniyle sık sık uyanan ve bu durum, uyanık hayatını etkileyen utangaç bir gençtir. Boşanmış babasının Meksika'da vefat etmesinin ardından, Stéphane, annesine daha yakın olabilmek için Paris'e taşınır. Çocukluğunun geçtiği eve taşınır ve annesinin bulduğu, takvim yayıncılığı yapan bir şirkette çalışmaya başlar. Stéphane, yeni işinde yaratıcı bir iş olduğunu düşünerek yaptığı çizimlerin, aslında sadece dizgi işi olduğunu öğrenince hayal kırıklığına uğrar. Bir gün, yeni komşusu Stéphanie ile tanışır ve kısa sürede yaratıcı ve sanatsal bir proje üzerinde çalışmaya başlarlar. Stéphane'ın rüyaları, gerçeklikle iç içe geçmeye başlar ve izleyici, hangi olayların gerçek, hangilerinin rüya olduğunu ayırt etmekte zorlanır. Stéphane, Stéphanie'ye aşık olur ve ona icatlarını gösterir; örneğin, "bir saniyelik zaman makinesi". Stéphane'ın rüyaları, uyanık hayatını etkilemeye başlar ve gerçeklikle olan bağlantısı zayıflar. Stéphane, Stéphanie'nin ona olan duygularının gerçek olup olmadığını sorgulamaya başlar. Ayrıca, The Science of Sleep adlı, uyku ve beyin sağlığı üzerine bilimsel bir kitap ve TEDxMandurah'ta Dr. Michelle Olaithe tarafından sunulan bir konuşma da bulunmaktadır.

Kırılgan (Frágiles) filmi, tahliye edilmeye hazırlanan Mercy Falls Çocuk Hastanesi'nde geçen bir hayalet hikayesini anlatıyor. Hastanedeki çocuklar, görünmeyen bir şeyden korkmaktadır. 2021 yapımı Kırılgan (Fragile) ise, istiridye çiftçisi Az'ın, kız arkadaşı Jess'in evlilik teklifini reddetmesiyle mutluluğun anlamını sorgulamasını konu alır.

Savaş Ay'ın "Şeytan Torbası" adlı senaryosunun konusu, sihirbaz olan babasının turnelerinde yaşadığı olayları anlatmaktadır. Senaryoda, 45 yaşındaki sihirbaz Vecihi ve ailesinin Anadolu turneleri sırasında başlarına gelen komik ve trajik olaylar işlenmektedir. Ancak, "Şeytan Torbası" senaryosunun Cem Yılmaz'ın "Hokkabaz" filmiyle benzerlik taşıdığı iddiaları nedeniyle, bu iki çalışma arasında hukuki bir anlaşmazlık yaşanmıştır.

"Såsom i en spegel" (Aynadaki Gibi), Ingmar Bergman'ın 1961 yapımı bir filmidir ve genç bir kadının deliliğe inişini ve bu sürecin çevresindeki üç kişiyi nasıl etkilediğini anlatır. Başlıca temalar: Şizofreni: Karin adlı karakter, şizofreni ile mücadele etmektedir. Aile ilişkileri: Aile içindeki dinamikler ve iletişim zorlukları. Tanrı ve inanç: Karin, şizofreninin sağladığı dünyada bir baba-Tanrı arar, ancak bulduğu şey onu ele geçirmeye çalışan bir örümcek tanrısıdır. Film, insan ruhunun karanlık ve umutsuz yanlarını ele alırken, aynı zamanda umut ve sevgi temalarını da işler.

Woody Allen'ın 2009 yapımı "Whatever Works" (Kim Kiminle Nerede?) filmi, Boris Yellnikoff adlı, huysuz ve emekli bir fizik profesörünün, genç bir kız olan Melody ile tanıştıktan sonra hayatının nasıl değiştiğini anlatıyor. Film, aşk, şans ve kimlik istikrarı gibi temaları işliyor. Ayrıca, film, toplumun işleyişine yönelik eleştirel bir bakış sunuyor; örneğin, bazı karakterler, kendi kayıp hayallerini başkalarının üzerinde yaşamaya çalışıyor.

Hayattan alınan öykülere "olay öyküsü" veya "durum öyküsü" denir. Olay öyküsü, serim, düğüm ve çözüm planı ile yazılmış, bir olayı ele alıp anlatarak sonuca bağlanan öykü türüdür. Durum öyküsü ise olay anlatımına dayanmayan, kişilerin veya hayatın bir kesitinin ele alındığı öykü türüdür. Ayrıca, modern öyküler de günlük hayatta yaşanılan olaylardan edinilen çıkarımların fantastik bir şekilde anlatıldığı öykü türüdür.

On Saniye filmi, bir öğrenci annesi ile rehberlik öğretmeni arasında geçen gergin bir görüşmeye odaklanıyor. Ülkenin en prestijli lisesi William College’da son sınıfta okuyan bir öğrenci, çektiği “kedi öldürme” videosu nedeniyle okuldan atılır. Diyalog kurmaya çalışan iki kadın, zamanla birbirini tüketir ve hayatlarındaki sırlar ortaya saçıldıkça rehberlik odası bir satranç tahtası haline gelir. Film, annelik, aile ve okul gibi kutsal kabul edilen yapıları da sorguluyor. On Saniye, 16 yaş ve üzeri izleyici kitlesi için uygundur.

Olay, yer, kişi ve zaman unsurlarını bulmak için şu adımlar izlenebilir: 1. Metin Analizi: Olay: Metindeki kişilerin başından geçenler veya olaylar incelenir. Yer: Olayın geçtiği mekan, betimlemelerle tanıtılır. Kişi: Olayları yaşayan kahramanlar veya kişiler belirlenir. Zaman: Olayın başladığı ve bittiği zaman dilimi tespit edilir. 2. Örnek Metin İncelemesi: Olay: "Metin’in omzuna bir el dokundu. Arkasına döndüğünde çocukluk arkadaşı Polat’ı gördü" cümlesindeki "Metin’in omzuna el dokunması ve Polat’ın ortaya çıkması" olay olarak değerlendirilebilir. Yer: "Ev ile iş yeri arasında epeyce bir mesafe vardı" cümlesindeki "ev ve iş yeri" olayın geçtiği yerler olarak belirtilebilir. Kişi: "Metin ve Polat" kişiler arasında sayılabilir. Zaman: "Sabahın ilk ışıklarıyla" ifadesi, olayın sabah gerçekleştiğini gösterir. 3. Soru Tipleri: Metin Verilerek Harita Sorusu: "Hikaye metni verilerek hikaye haritası istenebilir". Harita Verilerek Hikaye Sorusu: "Hikaye haritası verilerek bu haritanın hangi hikayeye ait olduğu sorulabilir". Belirgin veya Olmayan Unsurlar: "Hikaye metni verilerek belirgin olan veya olmayan unsurlar sorulabilir". Not: Bazı hikayelerde bu unsurlar belirgin olmayabilir veya hiç bulunmayabilir.

"Lion Man" (1975) filmi, Sultan Süleyman Şah'ın oğlu Kılıç Aslan'ın hikayesini anlatır. Özeti: Çocukluk: Sultan Süleyman Şah, Hıristiyan savaş lordu Antuan tarafından öldürülür ve bebeği Kılıç Aslan, sadık vezir tarafından ormana kaçırılır. Aslanlar Tarafından Yetiştirilme: Kılıç Aslan, bir aslan sürüsü tarafından yetiştirilir ve olağanüstü bir savaşçı olur. Yetişkinliği ve İntikam: Kılıç Aslan, yetişkin olduğunda krallığa geri döner, gerçek kimliğini keşfeder ve Antuan'dan intikam almaya çalışır. "Lion Man" (1936) filmi ise, babasının ölümünden sonra çöl mistikinin bakımına giren ve yetişkinliğinde gezginleri koruyan ve babasının katilinin peşine düşen genç bir İngiliz çocuğun hikayesini anlatır.

Nasrettin Hoca'nın vasiyetinde mezarının ters gömülmesi, kıyamet koptuğunda her şeyin ters düz olacağını ve bu durumda düz olarak ayağa kalkabilmek için istenmiştir.

Şaşkınbakkal'ın hikayesi, 1932 yılında Bağdat Caddesi'nde kıraç bir arazide manav açan Ahmet Koşar'ın deneyimlerine dayanır. Ahmet Koşar, çevresinde "Topal Ahmet" olarak bilinse de çalışkanlığı ve azmi sayesinde "dünyanın en akıllı adamı" olarak anılmıştır. Ahmet Koşar'ın manavı, aynı zamanda bölgede telefonun ilk kullanıldığı yerlerden biri olarak "telefonlu manav" olarak da anılmıştır. Zamanla yerleşim yerleri artmış ve Ahmet Koşar işlerini büyüterek Atlantik Sineması'nı açmıştır. Ahmet Koşar'ın torunu Volkan Koşar, ünlü sanatçı Barış Manço'nun "Ahmet Bey'in Ceketi" şarkısını dedesine ithafen yazdığını belirtmiştir.

2024 yapımı "Bana Ne İstediğini Söyle" (Ask Me What You Want) filmi, babasının vefatından sonra şirketin yönetimini devralmak üzere Madrid'e giden Eric Zimmerman'ın, sekreteri Judith Flores ile yaşadığı tutkulu ilişkiyi anlatıyor. Eric'in bastırılmış arzuları ve Judith'in ona açtığı kapılar, başlangıçta sadece bedensel bir yakınlaşma gibi görünse de, zamanla derin bir ilişkiye dönüşür ve bu ilişki, ikilinin duygusal anlamda da karmaşık bir durumla yüzleşmesine yol açar.

Normal filmi farklı konularda üç ayrı hikayeyi bir araya getirir. Bir hikaye, oğlunun ölümüyle başa çıkamayan bir annenin, hayatta kalan oğlunda kaybettiği ağabeyini aramasını konu alır. İkinci hikaye, ıslahevinden dönen bir gencin, sinirli babası ve mutsuz üvey annesiyle yaşadığı içsel yolculuğu anlatır. Üçüncü hikaye, otistik kardeşine bakan, eşinden ayrılmak isteyen ve bir öğrencisinden hoşlanan bir üniversite öğretmeninin karmaşık hayatını işler. Bu üç aileyi birleştiren nokta, yaşadıkları ölümcül kazadır.

Hikaye (story) ve anlatı (narrative) arasındaki temel fark, anlatının bir hikayenin nasıl anlatıldığını, sunum şeklini ifade ederken; hikayenin ise anlatılan olayları, deneyimleri ve bilgileri temsil etmesidir. Hikaye: Belirli bir başlangıcı, ortası ve sonu olan, genellikle neden-sonuç ilişkisiyle bağlantılı olaylar dizisidir. Anlatı: Hikayeleri bir araya getiren, daha geniş ve soyut bir çerçeve olup, derin anlam ve bağlam sunar. Örneğin, "son tatilinizi anlatma hikayesi" ve bu hikayenin sunum şekli farklı kavramları ifade eder: hikaye, tatil sırasında yaşanan olayları; anlatı ise bu olayların nasıl organize edilip, hangi sırayla sunulduğunu belirtir.