Alaşım

Çelik alaşımında bulunan bazı elementler: Karbon (C). Mangan (Mn). Silisyum (Si). Nikel (Ni). Molibden (Mo). Tungsten (W). Vanadyum (V). Kobalt (Co). Alüminyum (Al). Ayrıca, çeliklerde az miktarda kükürt (S), fosfor (P), kurşun (Pb), azot (N), bor (B) gibi elementler de bulunabilir.

Vitallium, %65 kobalt, %30 krom, %5 molibden ve diğer maddelerden oluşan bir alaşımdır. Kullanım alanları: Diş hekimliği: Korozyona karşı direnci nedeniyle diş protezlerinde kullanılır. Yapay eklemler: Aşınmaya karşı yüksek direnci sayesinde yapay eklem yapımında tercih edilir. Turboşarj bileşenleri: Termal direnci nedeniyle turboşarjlarda kullanılır.

Hayır, demir ve çelik aynı şey değildir. Demir, doğada bulunan bir elementtir ve genellikle oksit formunda maden yataklarında yer alır. Çelik, demire kıyasla daha dayanıklı, sert ve işlenebilir bir malzemedir.

Alaşımda bulunabilecek bazı elementler: Metal elementler: Bakır (Cu). Demir (Fe). Çinko (Zn). Kurşun (Pb). Ametal elementler: Karbon (C). Silisyum (Si). Azot (N) ve Bor (B). Alaşımlar, uygulamaların gerektirdiği fiziksel özelliklere sahip malzemelerin üretilmesini sağlar.

1.7225, 42CrMo4 veya AISI 4140 olarak da bilinen bir alaşımlı ıslah çeliğidir.

Saf alüminyum ile zenginleştirilmiş alüminyum (alüminyum alaşımı) arasındaki temel farklar şunlardır: Alüminyum içeriği: Saf alüminyum, %99,0 ile %99,9 arasında alüminyum içerirken, zenginleştirilmiş alüminyum, saf alüminyumun özelliklerini geliştirmek için magnezyum, silisyum, bakır, çinko ve manganez gibi elementlerle alaşım haline getirilir. Özellikler: Mekanik dayanıklılık: Zenginleştirilmiş alüminyum, saf alüminyuma göre daha yüksek mekanik dayanıklılığa sahiptir. Korozyon direnci: Zenginleştirilmiş alüminyum, dış etkenlere karşı daha dirençlidir. İşlenebilirlik: Döküm, şekillendirme ve kaynak işlemleri gibi üretim süreçlerinde zenginleştirilmiş alüminyum daha kolaydır. Hafiflik: Her iki malzeme de hafiftir, ancak zenginleştirilmiş formda bile saf alüminyumun doğal hafifliği korunur. İletkenlik: Elektrik ve ısı iletkenliği, zenginleştirilmiş saf alüminyumda da yüksektir.

Çelik, demir (Fe) ve karbon (C) alaşımından oluşan bir metaldir; ancak alaşım elementleri ve empürite elementler de içerebilir. Özellikleri: Karbon oranı: %0,02 ile %2,1 arasında değişir; yüksek karbon oranı sertliği ve dayanıklılığı artırır, ancak şekil alma zorluklarına yol açabilir. Manganez (Mn), silikon (Si), fosfor (P) ve kükürt (S) gibi elementler içerir; bu elementler çeliğin sertlik, dayanıklılık ve işlenebilirlik gibi özelliklerini etkiler. Isıl işlemlere duyarlılık: Isıl işlemlerle istenen sertlik ve mekanik özellikler kazandırılabilir. Şekillenebilirlik: Çelik, yapısının gerektirdiği sıcaklıklara kadar ısıtıldığında şekillenme özelliği kazanır (haddeleme, presleme, dövme). Kullanım alanları: İnşaat, otomotiv, havacılık, makine üretimi ve tüketim ürünleri gibi birçok sektörde kullanılır.

Alaşımlı çeliklerin üretiminde kullanılan bazı çelik türleri: Karbon çelikleri. Paslanmaz çelikler. Takım çelikleri. Yüksek hız çelikleri. Yay çelikleri. Alaşımlı çeliklerin üretiminde ayrıca manganez, nikel, molibden, vanadyum, silikon gibi çeşitli alaşım elementleri de kullanılır.

Alüminyumun saf bir metal olmamasının nedeni, çoğunlukla endüstriyel uygulamalarda diğer elementlerle alaşım halinde kullanılmasıdır. Saf alüminyum, %99,9 saflıktadır.

Kuyumculukta en iyi alaşım, kullanım amacına ve tercihlere göre değişiklik gösterebilir. İşte bazı popüler alaşımlar: 925 Ayar Gümüş (Sterling Gümüş). Argentium Gümüş. Platin. Paladyum. Alaşım seçimi, takının görünümü, kararma süresi, kullanım ömrü ve fiyatı gibi faktörleri etkiler.

Titanyum 5. sınıf alaşım, tavlanmış durumda yaklaşık 895 MPa (130.000 psi) gerilme mukavemeti sergiler. Bazı mekanik özellikleri: Verim gücü: 828-862 MPa (120.000-125.000 psi). Uzama: %14-18. Sertlik: 35 HRC (Rockwell Sertlik Ölçeği). Bu değerler, 5. sınıf titanyum alaşımının yüksek mukavemet ve iyi süneklik sunduğunu, ayrıca yorgunluk ve sürünme direncinin yüksek olduğunu göstermektedir. Ancak, alaşımın soğuk şekillendirilebilirliği sınırlıdır ve karmaşık şekiller için sıcak işleme gerektirir.

Tüm metaller, kendi aralarında alaşım oluşturabilir. Alaşım oluşturan metallere örnek olarak şunlar verilebilir: Çelik. Tunç (bronz). Pirinç. Lehim. Amalgam. Alaşımlar, içerdikleri elementlerin türüne ve atomların birbirleriyle etkileşim biçimlerine göre çeşitli sınıflara ayrılır.

4140 ve 42CrMo4 aynı çelik alaşımını ifade eder, ancak farklı standartlar ve isimlendirmelere sahiptirler. 4140, AISI (Amerikan Demir ve Çelik Enstitüsü) standardına göre kullanılan isimdir. 42CrMo4 ise EN (Avrupa) standardında bu çelik alaşımının tanımıdır. Her iki çelik de krom-molibden alaşımlı, düşük alaşımlı, yüksek mukavemetli çeliklerdir ve otomotiv, petrol ve gaz, makine mühendisliği gibi çeşitli endüstrilerde yaygın olarak kullanılır.

5 kuruş, %65 bakır, %6 nikel ve %29 çinko alaşımından üretilir. Günümüzde madeni para üretiminde kullanılan diğer alaşımlar ise nikel, tunç, alüminyum, tunç-alüminyum ve bakır-nikeldir.

Füzyon gümüş, gümüş ile diğer metallerin (genellikle bakır) karıştırılmasıyla oluşturulan bir alaşımdır. Füzyon gümüşün kullanım alanları: Takı yapımı: Estetik görünümü ve dayanıklılığı nedeniyle takı yapımında tercih edilir. Süs eşyaları: Şamdanlar, kaşıklar, çatallar, kaplar ve vazolar gibi dekoratif eşyalarda kullanılır. Ayrıca, gümüşün genel olarak antibakteriyel, radyasyona karşı koruyucu ve stres azaltıcı gibi faydaları da bulunmaktadır.

Ergitme işlemi, metal malzemelerin ergitme sıcaklığının üzerinde ısıtılmasıyla katı halden sıvı faza dönüştürülmesi işlemidir. Ergitme işlemi aşamaları: 1. Malzeme seçimi. 2. Havadan gaz kapmasının önlenmesi. 3. Gaz giderme ve tane küçültme. 4. Temizleme. Ergitme yöntemleri: Yakıtlı ocaklar. Elektrikli ocaklar: indüksiyon fırınları, elektrik ark ocakları. Kupol ocakları. Ergitme işlemi, döküm parçalarının mukavemeti, sertliği ve dayanıklılığını belirler.

Tombaklı kelimesi, Türkçede "tombak" kelimesine sahip olan anlamına gelir. Tombak, kuyumculukta kullanılan, %80 bakır, %20 çinkodan oluşan sarı renkli bir alaşım olarak tanımlanır. Örnek kullanım: "Bu vazo, tombaklı bir yapıya sahiptir." Tombalak kelimesi ise Türkçe argo dilinde kel anlamında kullanılır ve genellikle aşağılayıcı bir ifade olarak kabul edilir.

Demirin sert bir metal olmasının nedeni, mekanik özellikleri ve saflığına bağlıdır. Karbon ilavesi: Saf demir, kristal yapısı nedeniyle yumuşaktır. Alaşımlar: Uygun miktarda başka metallerin eklenmesiyle saf demirden 1000 kat daha sert çelik üretilir. Ayrıca, demir yüksek çekme ve gerilme direncine sahiptir, bu da onun dayanıklılığını artırır.

Platin ve altın karışımı, yani platin-altın alaşımı, değerli kabul edilir. Platin, nadir bulunması ve kimyasal özellikleri nedeniyle dünyadaki en pahalı ve değerli metaller arasında yer alır. Değerli metallere yatırım yapmak, fiziksel külçe satın alma, maden şirketlerine yatırım yapma veya borsa yatırım fonlarını kullanma gibi çeşitli şekillerde gerçekleştirilebilir. Ancak, yatırım yapmadan önce bir uzmana danışılması önerilir.

5754 alüminyum alaşımının sertliği, Brinell sertliği (HBW) 78 olarak belirtilmiştir. Bu alaşım, ısıl işlem görmemiş olmasına rağmen, doğal sertliği ile birçok yapısal uygulamayı karşılayacak düzeydedir. 5754 alaşımının sertliği, kullanıldığı temper durumuna göre değişiklik gösterebilir: H22 temper. H111 temper. Alaşım, magnezyum katkısıyla üretildiği için yüksek mukavemetli yapısıyla ağır yük taşıyan parçaların üretiminde güvenle kullanılabilir. Alaşımların sertliği hakkında doğru bilgi almak için bir uzmana danışılması önerilir.