Recaizade Mahmut Ekrem, Türk edebiyatında önemli bir yere sahiptir çünkü: Yeniliğin savunucusu: Şinasi ve Namık Kemal'in başlattığı yenileşme hareketini sürdürmüş, Abdülhak Hamit ile birlikte yeni bir edebi zevk ve anlayış kazandırmıştır. Edebî tenkit: "Takdîr-i Elhân" ve "Pejmürde" gibi eserlerde edebiyatın nasıl olması gerektiğine dair usul ve esasları ortaya koymuştur. Eğitim: Mekteb-i Mülkiye'de verdiği ders notlarını "Tâlim-i Edebiyat" adıyla yayımlamış, bu eser uzun yıllar ders kitabı olarak kullanılmıştır. Akımın öncüsü: Muallim Naci ile yaşadığı tartışmalar, "Edebiyat-ı Cedide" akımının doğmasına zemin hazırlamıştır. Eserler: "Araba Sevdası" adlı romanı, Türk edebiyatında realizmin ilk örneklerinden sayılır. Recaizade Mahmut Ekrem, "üstad" ve "münekkid" olarak da anılmıştır.