Necati Cumalı, şiir, roman, hikâye, deneme, tiyatro ve günce gibi birçok edebi türde eser vermiş çok yönlü bir yazardır. Edebî kişiliği: Yalın ve aydınlık anlatımlı şiirler: Garip Akımı şairleri ve 1940 kuşağının diğer şairlerinden farklı olarak yalın, aydınlık anlatımlı, lirik şiirler yazmıştır. Bireysel ve toplumsal konular: Sevgi, sevinç, özlem gibi bireysel konuları ve çağın toplumsal sorunlarını ele almıştır. Gerçekçi eserler: Roman ve öykülerinde Ege Bölgesi'ndeki kasaba ve kırsal kesim insanlarının sorunlarını gerçekçi bir şekilde yansıtmıştır. Çeşitli türler: 1955'ten sonra şiirin yanı sıra öykü, roman ve tiyatro türlerine de yönelmiştir. Başarılı eserler: "Tütün Zamanı", "Yağmurlar ve Topraklar", "Acı Tütün" gibi romanları ve "Ay Büyürken Uyuyamam" adlı öykü kitabı en başarılı eserleri arasındadır. Eleştirel yaklaşım: Eserlerinde ve yazılarında toplumu ve siyaseti cesurca eleştirmiştir.