Cülûsiye ve cülûs terakkisi, Osmanlı Devleti'nde padişahın tahta çıkması (cülûs) vesilesiyle yapılan tören ve düzenlemelerle ilgili kavramlardır.
Cülûsiye: Padişahların tahta çıktıklarında dağıttıkları bahşiş veya bu bahşiş için yazılmış manzumeler ve mensur yazılar için kullanılan bir tabirdir 35. Cülûsiyelerde, yeni hükümdarın tahta çıkmasıyla ülkenin mutluluk, huzur ve refaha kavuştuğu vurgulanır ve Allah'a şükredilir 3.
Cülûs Terakkisi: Cülûs bahşişinin bir türüdür ve kapıkulu askerlerinin maaşlarına yapılan zam şeklinde gerçekleşir 25. Bu zam, günde 2 akçe veya daha fazla olabilir 3.
Cülûs bahşişi, Osmanlı İmparatorluğu'nda ilk defa 1389 yılında Yıldırım Bayezid tarafından verilmiş ve Fatih Sultan Mehmet döneminde kanunlaştırılmıştır 25.
Terakki kelimesi, Arapça kökenli olup "ilerleme", "yükselme" ve "gelişme" anlamlarına gelir. Türkçede terakki, kişisel gelişim, eğitim, iş hayatı ve toplumsal alanlarda genel bir ilerlemeyi ifade eder.
Cülus, Osmanlı Devleti'nde yeni bir padişahın tahta çıkmasıdır. Cülus merasimi, tahttaki padişahın ölümü veya tahttan indirilmesi durumunda yapılır ve hükümdarlığın onaylanması anlamına gelen biat törenine bağlıdır. Cülus kelimesi, Arapça olup "oturmak" ve "tahta çıkmak" anlamlarına gelir.
{"638r0":{"state":{"logoProps":{"url":"https://yandex.com.tr"},"formProps":{"action":"https://yandex.com.tr/search","searchLabel":"Bul"},"services":{"activeItemId":"answers","items":[{"url":"https://yandex.com.tr/gundem/","title":"Gündem","id":"agenda"},{"url":"https://yandex.com.tr/shopping/","title":"Alışveriş","id":"shopping"},{"url":"https://yandex.com.tr/finance/","title":"Finans","id":"finance"},{"url":"https://yandex.com.tr/yacevap/","title":"YaCevap","id":"answers"},{"url":"https://yandex.com.tr/yaozet/","title":"YaÖzet","id":"summary"},{"url":"https://yandex.com.tr/travel/","title":"Seyahat","id":"travel"},{"url":"https://yandex.com.tr/video/search?text=popüler+videolar","title":"Video","id":"video"},{"url":"https://yandex.com.tr/gorsel/","title":"Görsel","id":"images"}]},"userProps":{"loggedIn":false,"ariaLabel":"Menü","plus":false,"birthdayHat":false,"child":false,"dialogProps":{"host":"yandex.com.tr","lang":"tr","project":"neurolib","queryParams":{"exp_flags":"skin","preset":"oceania","utm_source":"portal-neurolib"},"retpath":"https%3A%2F%2Fyandex.com.tr%2Fyacevap%2Fc%2Fkultur-ve-sanat%2Fq%2Fculusiye-ve-culus-terakkisi-nedir-1555278536%3Fncrnd%3D37570","tld":"com.tr","platform":"desktop"},"className":"PortalHeader-User"},"suggestProps":{"selectors":{"form":".HeaderForm","input":".HeaderForm-Input","submit":".HeaderForm-Submit","clear":".HeaderForm-Clear","layout":".HeaderForm-InputWrapper"},"suggestUrl":"https://yandex.com.tr/suggest/suggest-ya.cgi?show_experiment=222&show_experiment=224","deleteUrl":"https://yandex.com.tr/suggest-delete-text?srv=web&text_to_delete=","suggestPlaceholder":"Yapay zeka ile bul","platform":"desktop","hideKeyboardOnScroll":false,"additionalFormClasses":["mini-suggest_theme_tile","mini-suggest_overlay_tile","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_prevent-empty_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_personal_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_rich_yes","mini-suggest_overlay_dark","mini-suggest_large_yes","mini-suggest_copy-fact_yes","mini-suggest_clipboard_yes","mini-suggest_turboapp_yes","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_affix_yes","mini-suggest_carousel_yes","mini-suggest_traffic_yes","mini-suggest_re-request_yes","mini-suggest_source_yes","mini-suggest_favicon_yes","mini-suggest_more","mini-suggest_long-fact_yes","mini-suggest_hide-keyboard_yes","mini-suggest_clear-on-submit_yes","mini-suggest_focus-on-change_yes","mini-suggest_short-fact_yes","mini-suggest_app_yes","mini-suggest_grouping_yes","mini-suggest_entity-suggest_yes","mini-suggest_redesigned-navs_yes","mini-suggest_title-multiline_yes","mini-suggest_type-icon-wrapped_yes","mini-suggest_fulltext-highlight_yes","mini-suggest_fulltext-insert_yes","mini-suggest_lines_multi"],"counter":{"service":"neurolib_com_tr_desktop","url":"//yandex.ru/clck/jclck","timeout":300,"params":{"dtype":"stred","pid":"0","cid":"2873"}},"noSubmit":false,"formAction":"https://yandex.com.tr/search","tld":"com.tr","suggestParams":{"srv":"serp_com_tr_desktop","wiz":"TrWth","yu":"3995779261763371119","lr":20815,"uil":"tr","fact":1,"v":4,"use_verified":1,"safeclick":1,"skip_clickdaemon_host":1,"rich_nav":1,"verified_nav":1,"rich_phone":1,"use_favicon":1,"nav_favicon":1,"mt_wizard":1,"history":1,"nav_text":1,"maybe_ads":1,"icon":1,"hl":1,"n":10,"portal":1,"platform":"desktop","mob":0,"extend_fw":1,"suggest_entity_desktop":"1","entity_enrichment":"1","entity_max_count":"5"},"disableWebSuggest":false},"context":{"query":"","reqid":"1763371126556565-2169693681648001877-balancer-l7leveler-kubr-yp-vla-230-BAL","lr":"20815","aliceDeeplink":"{\"text\":\"\"}"},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"638rw01-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"header"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"header"},"638r1":{"state":{"links":[{"id":"main","url":"/yacevap/","title":"Ana Sayfa","target":"_self"},{"id":"technologies","url":"/yacevap/c/teknoloji","title":"Teknoloji","target":"_self"},{"id":"psychology-and-relationships","url":"/yacevap/c/psikoloji-ve-iliskiler","title":"Psikoloji ve İlişkiler","target":"_self"},{"id":"science-and-education","url":"/yacevap/c/bilim-ve-egitim","title":"Bilim ve Eğitim","target":"_self"},{"id":"food","url":"/yacevap/c/yemek","title":"Yemek","target":"_self"},{"id":"culture-and-art","url":"/yacevap/c/kultur-ve-sanat","title":"Kültür ve Sanat","target":"_self"},{"id":"tv-and-films","url":"/yacevap/c/filmler-ve-diziler","title":"Filmler ve Diziler","target":"_self"},{"id":"economics-and-finance","url":"/yacevap/c/ekonomi-ve-finans","title":"Ekonomi ve Finans","target":"_self"},{"id":"games","url":"/yacevap/c/oyun","title":"Oyun","target":"_self"},{"id":"sport","url":"/yacevap/c/spor","title":"Spor","target":"_self"},{"id":"beauty-and-style","url":"/yacevap/c/guzellik-ve-moda","title":"Güzellik ve Moda","target":"_self"},{"id":"useful-tips","url":"/yacevap/c/faydali-ipuclari","title":"Faydalı İpuçları","target":"_self"},{"id":"auto","url":"/yacevap/c/otomobil","title":"Otomobil","target":"_self"},{"id":"law","url":"/yacevap/c/hukuk","title":"Hukuk","target":"_self"},{"id":"travel","url":"/yacevap/c/seyahat","title":"Seyahat","target":"_self"},{"id":"animals-and-nature","url":"/yacevap/c/hayvanlar-ve-doga","title":"Hayvanlar ve doğa","target":"_self"},{"id":"health","url":"/yacevap/c/saglik","title":"Sağlık","target":"_self"},{"id":"other","url":"/yacevap/c/diger","title":"Diğer","target":"_self"}],"activeLinkId":"culture-and-art","title":"Kategoriler","baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"638rw02-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"header-categories"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"header-categories"},"638r2":{"state":{"tld":"com.tr","markdown":"**Cülûsiye** ve **cülûs terakkisi**, Osmanlı Devleti'nde padişahın tahta çıkması (cülûs) vesilesiyle yapılan tören ve düzenlemelerle ilgili kavramlardır.\n\n* **Cülûsiye**: Padişahların tahta çıktıklarında dağıttıkları bahşiş veya bu bahşiş için yazılmış manzumeler ve mensur yazılar için kullanılan bir tabirdir [```3```](https://islamansiklopedisi.org.tr/culus)[```5```](https://onedio.com/haber/culus-bahsisi-nedir-1011806). Cülûsiyelerde, yeni hükümdarın tahta çıkmasıyla ülkenin mutluluk, huzur ve refaha kavuştuğu vurgulanır ve Allah'a şükredilir [```3```](https://islamansiklopedisi.org.tr/culus).\n\n* **Cülûs Terakkisi**: Cülûs bahşişinin bir türüdür ve kapıkulu askerlerinin maaşlarına yapılan zam şeklinde gerçekleşir [```2```](https://tr.wikipedia.org/wiki/C%C3%BCl%C3%BBs)[```5```](https://onedio.com/haber/culus-bahsisi-nedir-1011806). Bu zam, günde 2 akçe veya daha fazla olabilir [```3```](https://islamansiklopedisi.org.tr/culus).\n\nCülûs bahşişi, Osmanlı İmparatorluğu'nda ilk defa 1389 yılında Yıldırım Bayezid tarafından verilmiş ve Fatih Sultan Mehmet döneminde kanunlaştırılmıştır [```2```](https://tr.wikipedia.org/wiki/C%C3%BCl%C3%BBs)[```5```](https://onedio.com/haber/culus-bahsisi-nedir-1011806).","sources":[{"sourceId":1,"url":"https://tarihportali.net/culus-toreni-bahsisi-ve-kilic-alayi-nedir","title":"Cülus Töreni, Cülus Bahşişi ve Kılıç Alayı Nedir?","shownUrl":"https://tarihportali.net/culus-toreni-bahsisi-ve-kilic-alayi-nedir","rel":"nofollow"},{"sourceId":2,"url":"https://tekinkayahan.wordpress.com/2020/03/19/culus-toreni-culus-bahsisi-biat/","title":"Cülus Töreni, Cülus Bahşişi, Biat – Tekin Kayahan","shownUrl":"https://tekinkayahan.wordpress.com/2020/03/19/culus-toreni-culus-bahsisi-biat/","rel":"nofollow"},{"sourceId":3,"url":"https://tr.wiktionary.org/wiki/c%C3%BCl%C3%BBsiye","title":"Cülûsiye - Vikisözlük","shownUrl":"https://tr.wiktionary.org/wiki/c%C3%BCl%C3%BBsiye","rel":"nofollow"},{"sourceId":4,"url":"https://islamansiklopedisi.org.tr/culus","title":"CÜLÛS - TDV İslâm Ansiklopedisi","shownUrl":"https://islamansiklopedisi.org.tr/culus","rel":"nofollow"},{"sourceId":5,"url":"https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1481194","title":"Muhammed Salih Efendi’nin","shownUrl":"https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1481194","rel":"nofollow"}],"isHermione":false,"headerProps":{"header":"Cülûsiye ve cülûs terakkisi nedir?","homeUrl":"/yacevap/","categoryUrl":"/yacevap/c/kultur-ve-sanat","categoryTitle":"Kültür ve Sanat","canUseNativeShare":false,"tags":[{"href":"/yacevap/t/tarih","text":"Tarih"},{"href":"/yacevap/t/osmanli","text":"Osmanlı"},{"href":"/yacevap/t/padisah","text":"Padişah"},{"href":"/yacevap/t/torenler","text":"Törenler"}],"extralinksItems":[{"variant":"reportFeedback","reportFeedback":{"feature":"YazekaAnswers","title":"Bu yanıtta yanlış olan ne?","checkBoxLabels":[{"value":"Uygunsuz veya aşağılayıcı yanıt"},{"value":"Soruma yanıt verilmedi"},{"value":"Bilgi hataları var"},{"value":"Bilgi yetersiz"},{"value":"Bilgi güncel değil"},{"value":"Görüntüleme hataları"},{"value":"Yanıtta kullanılan kaynaklar güvenilir değil"},{"value":"Bu soru için yanıt gerekmiyor"},{"value":"Diğer"}]}}]},"suggestProps":{"suggestItems":[{"id":0,"text":"Cülûs terakkisi hangi askerleri kapsardı?","url":"/search?text=C%C3%BCl%C3%BBs+terakkisi+hangi+askerleri+kapsard%C4%B1%3F&promo=force_neuro"},{"id":1,"text":"Cülûsiye bahşişi nasıl dağıtılırdı?","url":"/search?text=C%C3%BCl%C3%BBsiye+bah%C5%9Fi%C5%9Fi+nas%C4%B1l+da%C4%9F%C4%B1t%C4%B1l%C4%B1rd%C4%B1%3F&promo=force_neuro"},{"id":2,"text":"Osmanlı'da cülûs törenleri nasıl yapılırdı?","url":"/search?text=Osmanl%C4%B1%27da+c%C3%BCl%C3%BBs+t%C3%B6renleri&promo=force_neuro"},{"id":-1,"url":"/search?text=C%C3%BCl%C3%BBsiye+ve+c%C3%BCl%C3%BBs+terakkisi+nedir%3F&promo=force_neuro","text":"Daha fazla bilgi"}]},"feedbackProps":{"feature":"YazekaAnswers","baseProps":{"metaFields":{"yandexuid":"3995779261763371119","reqid":"1763371126556565-2169693681648001877-balancer-l7leveler-kubr-yp-vla-230-BAL"}},"positiveCheckboxLabels":[{"value":"Yanıtı çok beğendim"},{"value":"Yanıtta gerekli bilgiler var"},{"value":"Kolay anlaşılır"},{"value":"Diğer"}],"negativeCheckboxLabels":[{"value":"Uygunsuz veya aşağılayıcı yanıt"},{"value":"Soruma yanıt verilmedi"},{"value":"Bilgi hataları var"},{"value":"Bilgi yetersiz"},{"value":"Bilgi güncel değil"},{"value":"Görüntüleme hataları"},{"value":"Yanıtta kullanılan kaynaklar güvenilir değil"},{"value":"Bu soru için yanıt gerekmiyor"},{"value":"Diğer"}]},"dialogStoreProps":{"baseUrl":""},"globalStoreProps":{"imageBackendUrl":"https://yandex.com.tr/images-apphost/image-download?cbird=171","query":"","retina":false,"avatarId":"0","isMacOS":false,"isEmbeddedFuturis":false,"brand":"yazeka","device":{"isIOS":false,"platform":"desktop"}},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"638rw03-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"question"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"question"},"638r3":{"state":{"relatedMaterials":[{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://kelimeler.net/terakki-kelimesinin-anlami-nedir?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.ntv.com.tr/ne-demek/terakki-ne-demek-65164?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.osmanice.com/osmanlica-32832-nedir-ne-demek.html?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://tr.wiktionary.org/wiki/terakki?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://ajansspor.com/haber/terakki-nedir-ne-anlama-gelir-nasil-yazilir-tdkya-gore-terakki-anlami-555163?size=16&stub=1"],"header":"Terakki ne anlama gelir?","teaser":"Terakki kelimesi, Arapça kökenli olup \"ilerleme\", \"yükselme\" ve \"gelişme\" anlamlarına gelir. Türkçede terakki, kişisel gelişim, eğitim, iş hayatı ve toplumsal alanlarda genel bir ilerlemeyi ifade eder.","href":"/yacevap/c/diger/q/terakki-ne-anlama-gelir-2754096630","tags":[{"href":"/yacevap/t/egitim","text":"Eğitim"},{"href":"/yacevap/t/turkce","text":"Türkçe"},{"href":"/yacevap/t/kelimeanlami","text":"KelimeAnlamı"},{"href":"/yacevap/t/dil","text":"Dil"},{"href":"/yacevap/t/anlam","text":"Anlam"}]},{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.ntv.com.tr/ne-demek/culus-ne-demek-10950?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://tr.wiktionary.org/wiki/c%C3%BClus?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://lugatim.com/s/c%C3%BClus?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://tarihportali.net/culus-toreni-bahsisi-ve-kilic-alayi-nedir?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.dersimiz.com/bilgibankasi/culus-nedir-hakkinda-bilgi-283?size=16&stub=1"],"header":"Cülus nedir?","teaser":"Cülus, Osmanlı Devleti'nde yeni bir padişahın tahta çıkmasıdır. Cülus merasimi, tahttaki padişahın ölümü veya tahttan indirilmesi durumunda yapılır ve hükümdarlığın onaylanması anlamına gelen biat törenine bağlıdır. Cülus kelimesi, Arapça olup \"oturmak\" ve \"tahta çıkmak\" anlamlarına gelir.","href":"/yacevap/c/kultur-ve-sanat/q/culus-nedir-3855102654","tags":[{"href":"/yacevap/t/hukuk","text":"Hukuk"},{"href":"/yacevap/t/siyaset","text":"Siyaset"},{"href":"/yacevap/t/hukumdarlik","text":"Hükümdarlık"}]}],"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"638rw04-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"related"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"related"},"638r4":{"state":{"tld":"com.tr","isIos":false,"isQuestionPage":true,"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"638rw05-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"ask_question"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"ask_question"},"638r5":{"state":{"generalLinks":[{"id":"privacy-policy","text":"Gizlilik politikası","url":"https://yandex.com.tr/legal/privacy_policy/"},{"id":"terms-of-service","text":"Kullanıcı sözleşmesi","url":"https://yandex.com.tr/legal/tos/"},{"id":"report-error","text":"Hata bildir","url":"https://forms.yandex.com.tr/surveys/13748122.01a6645a1ef15703c9b82a7b6c521932ddc0e3f7/"},{"id":"about-company","text":"Şirket hakkında","url":"https://yandex.com.tr/project/portal/contacts/"}],"copyright":{"url":"https://yandex.com.tr","currentYear":2025},"socialLinks":[{"url":"https://www.tiktok.com/@yandex.turkiye","type":"tiktok","title":"TikTok"},{"url":"https://www.youtube.com/@YandexTurkiye","type":"youtube","title":"Youtube"},{"url":"https://www.facebook.com/YandexComTr","type":"facebook","title":"Facebook"},{"url":"https://www.instagram.com/yandex__turkiye/","type":"instagram","title":"Instagram"},{"url":"https://x.com/yndxturkiye","type":"x","title":"X"}],"categoriesLink":[],"disclaimer":"Seçili sitelerdeki metinlere göre Yazeka tarafından oluşturulan yanıtlardır. Hatalar içerebilir. Önemli bilgileri kontrol ediniz.","baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"638rw06-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"footer"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"footer"}}