Çatalhöyük'ün arkeolojik hayatı, Neolitik Çağ'da kurulmuş bu tarih öncesi şehrin, insanlık tarihine ışık tutan önemli bir dönemidir. Öne çıkan arkeolojik bulgular ve özellikler: - Keşif ve Kazılar: Çatalhöyük, 1958'de İngiliz arkeolog James Mellaart tarafından keşfedilmiş ve 1961'den itibaren kazılar başlamıştır. - Mimari: Evler yan yana bitişik nizamda, çatılar sokak işlevi görecek şekilde yapılmıştır. - Beslenme ve Tarım: Buğday, arpa, mercimek ve nohut gibi tahıllar ile küçükbaş hayvanlar ve sığır yetiştiriciliği yapılmıştır. - Sanat ve Kültür: Duvar resimleri, geometrik desenler ve bereket tanrıçası olarak yorumlanan heykelcikler bulunmuştur. - Sosyal Yapı: Hiyerarşik bir yapıdan ziyade, daha eşitlikçi bir toplumsal yapı olduğu düşünülmektedir. - UNESCO Dünya Mirası: Çatalhöyük, 2012 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne dahil edilmiştir. Bu bulgular, Çatalhöyük'ün Neolitik dönemin sosyal, ekonomik ve teknolojik gelişmelerini gözler önüne serdiğini ve insanlık tarihinin erken dönemlerine dair benzersiz bilgiler sunduğunu göstermektedir.