Ahmet Mithat Efendi'nin Yeniçeriler adlı kitabı, yeniçerilik müessesesini ve yeniçerilerin devlet içinde devlet hâline gelişini bir aile dramı üzerinden anlatır 12.

Eserde, Yeniçeri Osman Çorbacı ile bir yeniçeri kızı olan Ayşe’nin evliliği konu edilir 2. Osman Çorbacı ve Ayşe dört-beş sene geçmesine rağmen çocuk sahibi olamaz 2. Bu arada Osmanlı-Rus savaşı patlak verir 2. Osman, savaşa gittikten yaklaşık on bir ay sonra Ayşe’den gelen mektupla bir oğlu olduğunu öğrenir 2.

Önce sevinen Osman Çorbacı, aradan geçen zamanı düşünerek karısından şüphelenmeye başlar 2. Mektubun yolda gecikebileceğini aklına getiremeyen yeniçeri, karısını öldürmeye karar verir 2.

Anlatının ikinci bölümünde olaylar, yeniçerilerin III. Selim’in kurduğu Nizam-ı Cedit’e karşı isyanları sırasında geçmektedir 2.

Bakkal önüne bırakılan çocuk (Civelek Hüsnü) ikinci bölümde kurgunun merkezinde yer alır 2. Hüsnü de babası gibi yeniçeri olmuş, aynı zamanda kayıkçılık yapmaktadır 2. Bir akşamüstü Ayşe, Hasan Pehlivan'dan olan kızı Şahap ile Üsküdar'dan karşı tarafa geçmek için Civelek Hüsnü'nün kayığına biner 2. Yolculuk sırasında Hüsnü, aslında kardeşi olan bu kıza yakınlık duyar 2. Şahap da Hüsnü'yü beğenir 2. Hüsnü'nün kıza talip olması üzerine Ayşe de kızını Hüsnü'ye vereceğini söyler 2. Bu sırada Yeniçerilerin isyanı başlar 2. İsyan sırasında Hüsnü yaralanır 2. Hasan Pehlivan, yarasını sardırmak için Hüsnü'yü eve getirir 2. Hüsnü'nün sırtındaki işareti gören Ayşe, onun bakkal önünde terk ettiği oğlu olduğunu anlar 2.

Anlatının sonunda Hüsnü hayatını kaybeder 2. Babası Çorbacı Osman da ertesi gün yeniçeri çatışmasında ölür 2. Hüsnü'nün kardeşi olduğunu öğrenen Şahap ise şuurunu kaybederek hayaller görmeye başlar 2.