• Buradasın

    Lâyihalar kaça ayrılır?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Lâyihalar, Osmanlı Devleti'nde iki ana gruba ayrılır: rapor ve taslak lâyihalar 123.
    Rapor mahiyetindeki lâyihalar kendi içinde şu şekilde sınıflandırılır:
    • Islahat lâyihaları: Herhangi bir konuda düşünülen ıslahatın bir kişi veya daire tarafından kaleme alınmış metinleri 123.
    • Memuriyet veya teftiş sonrası lâyihalar: Bir memuriyet veya teftiş sonrasında tespit edilen hususların ve edinilen intibaların bildirildiği belgeler 123.
    • Bir mesele hakkında görüş bildiren lâyihalar: Bir mesele hakkındaki görüşleri içeren belgeler 123.
    Taslak mahiyetindeki lâyihalar ise kanunnâme, nizamnâme, tâlimatnâme, mukavelenâme, şartnâme gibi belgelerin taslakları niteliğindedir 123.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    3. Selim döneminde hazırlanan layihaların amacı nedir?

    III. Selim döneminde hazırlanan layihaların amacı, devletin içinde bulunduğu olumsuzlukları aşmak ve imparatorluğu eski ihtişamına kavuşturmak için gerekli düzenlemeleri gerçekleştirmektir. Bu dönemde hazırlanan layihalarda öne çıkan bazı amaçlar şunlardır: Askeri ıslahatlar: Yeniçeri Ocağı'nın ıslahı ve batı tarzında Nizam-ı Cedid ordusunun kurulması. Mali düzenlemeler: Gelir ve giderlerin kayıt altına alınması, tasarruf sağlanması ve paranın değerinin korunması. Eğitim ve kültür: Avrupa'dan uzmanların getirilmesi, yabancı dil eğitimine önem verilmesi ve kültürel gelişmelerin sağlanması. İdari reformlar: Ehil olmayan kişilere mansıb verilmemesi ve kadıların görev yerlerine gitmesinin sağlanması gibi değişiklikler. Layihalar, hem Osmanlı sistemini tarif etmesi hem de yazarlarının görüşlerini yansıtması bakımından önemli tarihi kaynaklar olarak kabul edilir.

    3. Selim dönemi layihaları nelerdir?

    III. Selim döneminde hazırlanan bazı layihalar: Yayla İmamı Risâlesi: Bu layiha, 72 maddeden oluşan ve askeri alanın yanı sıra idari, mülki, ticari, sosyal ve siyasi alanlarda yapılacak reformları içeren bir program sunar. Azmî Efendi'nin Sefaretnâmesi: Bu eser, Avrupa devletlerinin karşılaştıkları benzer sorunlara ürettikleri çözümleri içerir. Ebubekir Râtib Efendi'nin "Büyük Lâyiha"sı: Çözüm önerileri, Avusturya ve Rusya'daki polis devleti üzerinden sunulur. Rasih Efendi'nin Sefâret Arizası: "İcâb-ı vakt û hâl"e uygun olarak devletin, ordunun ve siyasetin yenilenmesini vurgular. Ubeydullah Kuşmanî'nin Risalesi: Değişimin, kadim düzenin en önemli özelliği ve askeri başarının ilk koşulu olarak ele alındığı bir çalışmadır. Bu dönemde ayrıca, Avrupa'dan gelen uzman ve danışmanların yardımıyla, ordunun lağımcı, topçu ve humbaracı ocaklarında düzenlemeler yapılmıştır.

    Osmanlıda layiha ne için kullanılırdı?

    Osmanlı Devleti'nde layiha, herhangi bir konu veya kurum hakkında hazırlanan rapor veya taslak türü belge olarak kullanılmıştır. Kullanım amaçları: Islahat: Devlet kademelerinde veya yönetiminde var olan sorunları çözmek için yazılmış belgeler. Teftiş ve memuriyet sonrası: Bir teftiş veya memuriyet sonrasında tespit edilen sorunların kaleme alındığı belgeler. Görüş bildirme: Herhangi bir mesele hakkında görüş bildiren ve yönetime sunulan belgeler. Kanun değişikliği: Çıkarılacak bir kanun veya yapılacak bir değişikliğin sebeplerini izah eden belgeler. Layihalar, karar alma süreçlerini somut verilere dayandırmak ve keyfiyeti ortadan kaldırmak için kullanılmıştır.

    Lâyihanın amacı nedir?

    Layihanın amacı, devlet yönetiminde bir sorunun tespiti, nedenlerinin analizi, olası çözüm önerileri sunmak ve bu önerilerin gerekçelerini belirtmektir. Layihanın diğer amaçları: Karar alma süreçlerini somut verilere dayandırmak ve keyfiyeti ortadan kaldırmak; Üst makamlara, bir konunun neden yapılması gerektiğini, devlete sağlayacağı faydaları veya önlediği zararları açıklamak; Analitik düşünme, çözüm üretme ve bu çözümleri devlete kabul ettirme becerisi kazandırmak.

    Osmanlı Devleti'nde hazırlanan layihalar hangi padişah döneminde hazırlanmıştır?

    Osmanlı Devleti'nde hazırlanan layihalar, çeşitli padişah dönemlerinde kaleme alınmıştır. Öne çıkan bazı padişahlar ve dönemlerinde hazırlanan layihalar şunlardır: III. Selim: III. Selim döneminde, imparatorluğun iktisadî, siyasî, askerî, malî, dinî ve ilmî durumuyla ilgili yapılması düşünülen ıslahatları içeren layihalar hazırlanmıştır. Sultan IV. Murat ve I. İbrahim: Koçi Bey, bu padişahlara ülke yönetimindeki sorunların tespiti için raporlar sunmuştur. I. Abdülhamit ve III. Selim: Koca Yusuf Paşa, bu dönemlerde sadrazamlık yapmış ve III. Selim'in isteği üzerine nizâm-ı devlete dair layihalar hazırlamıştır. Ayrıca, Sultan III. Ahmet ve I. Mahmut dönemlerinde de layiha çalışmaları yapılmıştır.

    Layiha nedir kısaca?

    Layiha, herhangi bir konu üzerinde görüş veya düşünceyi bildiren yazı, tasarı anlamına gelen, kökeni Arapça olan bir kelimedir. Osmanlı Devleti'nde ise layihalar rapor ve taslak olmak üzere iki belge çeşidi olarak kullanılmıştır. Rapor layihaları: Islahat, teftiş veya memuriyet sonrası tespit edilen konuları içerir. Taslak layihaları: Kanun, talimatname, şartname gibi belgelerin taslak halidir.