• Buradasın

    Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları nelerdir?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından bazıları şunlardır:
    • ticaret ve sanayi odaları 4;
    • tabip odaları 4;
    • eczacı odaları 4;
    • ziraat odaları 4;
    • mimar ve mühendis odaları 4;
    • barolar 4.
    Ayrıca, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK), Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB), Türkiye Bankalar Birliği, Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği (TÜRMOB) gibi kuruluşlar da kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları arasında yer alır 35.
    Bu kuruluşlar, belirli mesleklerin meslek ahlakı, kuralları ve disiplini içinde ve genel çıkarlara uygun yapılmasını sağlamak, meslek mensupları arasında birlik ve dayanışmayı temin etmek ve bu meslek gruplarının devletçe kontrol edilmesini sağlamak amacıyla kanunla kurulmuş kamu tüzel kişilikleridir 12.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    Kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları hangi bakanlığa bağlıdır?

    Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, herhangi bir bakanlığa doğrudan bağlı değildir. Bu kuruluşlar, kanunla kurulan ve organları kendi üyeleri tarafından seçilen kamu tüzel kişilikleridir. Ancak, bazı meslek kuruluşlarının denetim ve gözetiminden belirli bakanlıklar sorumludur. Örneğin, Barolar için Adalet Bakanlığı, Tabipler Odası için Sağlık Bakanlığı gibi. Ayrıca, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) gibi kuruluşlar, kendi üst birliklerine bağlıdır ve bu üst birlikler de ilgili bakanlıklarla işbirliği yapabilir.

    Kamu kurumları ve özel kurumlar nelerdir?

    Kamu kurumları ve özel kurumlar şu şekilde sınıflandırılabilir: Kamu Kurumları: 1. Devlet Kurumları: Türkiye Büyük Millet Meclisi, Cumhurbaşkanlığı, bakanlıklar gibi. 2. Eğitim Kurumları: Milli Eğitim Bakanlığı, üniversiteler gibi. 3. Sağlık Kuruluşları: Sağlık Bakanlığı, hastaneler gibi. 4. Bilimsel ve Teknik Kurumlar: TÜBİTAK, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu gibi. 5. Bağımsız İdari Otoriteler: Sermaye Piyasası Kurulu, Rekabet Kurumu gibi. Özel Kurumlar: 1. Bankalar: İş Bankası, Ziraat Bankası gibi. 2. Sigorta Şirketleri: Anadolu Sigorta, Axa Sigorta gibi. 3. Sanayi ve Ticaret Kurumları: TOBB, MÜSİAD, İstanbul Ticaret Odası gibi. 4. Sivil Toplum Kuruluşları: TEMA Vakfı, AKUT, Çocuk Esirgeme Kurumu gibi.

    Kamu kurumları neden tüzel kişiliğe sahiptir?

    Kamu kurumları, kamu yararına hizmet etmek ve bağımsız bir yasal varlık olarak faaliyet göstermek amacıyla tüzel kişiliğe sahiptir. Tüzel kişilik, bu kurumların: Hak ve yükümlülüklere sahip olmasını sağlar, borç veya alacak edinebilmelerine imkan tanır; Kendilerini oluşturan gerçek kişilerden bağımsız olarak hareket etmelerini mümkün kılar; Yasal işlemler yapabilmesini, dava açabilmesini ve mülk edinebilmesini mümkün kılar.

    Kamu yararına çalışan kuruluşlar nelerdir?

    Türkiye'de kamu yararına çalışan bazı kuruluşlar: Dernekler: Türk Hava Kurumu; Türkiye Kızılay Derneği; Türkiye Yeşilay Cemiyeti; Türkiye Eğitim Derneği; Verenel Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (07/08/2025 tarihli Cumhurbaşkanı kararına göre). Vakıflar: 2024 yılı itibarıyla vergi muafiyeti tanınan 3291 vakıf. Kamu yararına çalışan kuruluşların bazı avantajları: Gelir Vergisi Kanunu'na göre bağış ve yardımlarda vergi indirimi; Katma Değer Vergisi (KDV) muafiyeti; Veraset ve İntikal Vergisi muafiyeti; Emlak Vergisi muafiyeti; Devlet protokolünde yer alma; 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu uyarınca izin almadan yardım toplayabilme.

    Kamu kurumu niteliğine sahip meslek kuruluşları nasıl denetlenir?

    Kamu kurumu niteliğine sahip meslek kuruluşları, hem iç denetim hem de dış denetim mekanizmalarıyla denetlenir. İç denetim, seçimle iş başına gelen denetim kurulları tarafından gerçekleştirilir. Dış denetim ise ilgili bulundukları bakanlıklar tarafından yapılır. Ayrıca, Anayasa'nın 108. maddesine göre bu kuruluşlar Devlet Denetleme Kurulu'nun da inceleme ve denetimine tabidir. Bu kuruluşlar Sayıştay denetimine tabi değildir.

    Kamu kurumu ve kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları arasındaki fark nedir?

    Kamu kurumu ve kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Amaç ve Yapı: - Kamu kurumları: Belirli bir kamu hizmetini yerine getirmek amacıyla kurulur ve kamu tüzel kişiliğine sahiptir. - Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları: Belirli bir mesleğe mensup olanların ortak ihtiyaçlarını karşılamak ve mesleki faaliyetleri düzenlemek amacıyla kanunla kurulur. 2. Üyelik ve Denetim: - Kamu kurumları: Zorunlu üyelik yoktur, ancak kamu görevlileri için üyelik mecburiyeti olabilir. - Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları: Zorunlu üyelik esaslıdır ve kuruluşlar, devletin idari ve mali denetimine tabidir. 3. Yetki ve Faaliyet Alanı: - Kamu kurumları: Kamu hukuku yetkilerine sahiptir ve kuruluş amaçları dışında faaliyet gösteremezler. - Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları: Kamusal yetkiler kullanabilir ve mesleki disiplin ve etik kurallarını belirleyebilirler. Bu farklar, kamu kurumlarının daha geniş bir kamu hizmeti odaklı yapısını, meslek kuruluşlarının ise belirli meslek gruplarının düzenlenmesi ve denetlenmesini vurgular.

    Meslek kuruluşları devlet denetimi altında mıdır?

    Evet, meslek kuruluşları devlet denetimi altındadır. Anayasa'nın 135. maddesine göre, bu kuruluşlar üzerinde devletin idari ve mali denetimine ilişkin kurallar kanunla düzenlenir. Meslek kuruluşları, seçimle iş başına gelen denetim kurulları tarafından iç denetime, ilgili bulundukları bakanlıklar tarafından ise dış (idari ve mali) denetime tabi bulunmaktadır. Ayrıca, esnaf ve sanatkârlar meslek kuruluşları ile sicil işlemleri, 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu'na göre, Bakanlık gözetim ve denetimine tabidir.