Esasa ilişkin itirazlar, davanın esasına yönelik olup, genellikle şu konuları kapsar: Borçlunun olmadığına dair itiraz. Faiz oranına itiraz. İmzaya itiraz. Zamanaşımı itirazı. Ayrıca, ceza muhakemesinde, savcılığın kararlarına karşı şüpheli veya sanığın itiraz hakkı da esasa ilişkin bir itiraz olarak değerlendirilebilir. Esasa ilişkin itirazlar, genellikle hakim veya mahkeme kararlarına karşı yapılan itirazlarda gündeme gelir ve bu itirazlar, kararın hem maddi hem de hukuksal yönden incelenmesini gerektirir.