• Buradasın

    Yüklem ve nesne nasıl ayırt edilir?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Yüklem ve nesneyi ayırt etmek için şu adımlar izlenebilir:
    1. Yüklem bulmak için:
      • Cümlede asıl yargıyı bildiren ve cümleyi tamamlayan unsur aranır 34.
      • Yükleme, "ne, neyi, kimi" sorularıyla sorularak nesne bulunup bulunmadığı kontrol edilir 25.
    2. Nesne bulmak için:
      • Yükleme "ne, neyi, kimi" soruları sorulur 25.
      • Belirtili nesne "-i" belirtme hâl ekiyle (-i) bağlanır 2.
      • Belirtisiz nesne ise "-i" belirtme hâl eki almaz ve "ne" sorusuna cevap verir 25.
    Örnekler:
    • "Bugün seni çok aradım." cümlesinde yükleme sorulan "kimi?" sorusuna cevap veren "seni" sözcüğü nesnedir 2.
    • "Ben her gün kitap okurum." cümlesinde "kitap" sözcüğü, "ne" sorusuna cevap vererek belirtisiz nesne olarak kullanılmıştır 3.
    Not: Cümlenin öğeleri bulunurken özne ve nesneyi karıştırmamak için önce yüklemi, sonra özneyi, daha sonra da nesneyi bulmak gerekir 2.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    Fiil ve yüklem nasıl ayırt edilir?

    Fiil ve yüklem arasındaki fark şu şekilde özetlenebilir: Fiil, varlıkların yaptığı işi, hareketi ve oluşu çeşitli ekler alarak şahıs ve zamana bağlı olarak anlatan kelimedir. Yüklem, cümledeki işi, hareketi, yargıyı bildiren çekimli unsurdur. Fiil ve yüklemi ayırt etmek için şu yöntemler kullanılabilir: Yüklemin bulunması: Yüklem, cümlenin temel öğesidir ve genellikle herhangi bir soru sorulmadan bulunabilir. Eylemin varlığı: Eğer cümlenin yüklemi bir eylem bildiriyorsa, bu bir fiil cümlesidir. "Dir/dır" eki: İsim cümlelerinde yüklem olan kelimeye genellikle "-dir" ekini eklemek mümkündür. Örnekler: "Ben işlerimi zamanında yaparım" cümlesinde "yapmak" sözcüğü, bir yargı taşıdığı için yüklemdir. "Çiçek açtı" cümlesinde "açtı" yüklemdir. "Bu ev çok büyük" cümlesinde "büyük" sıfattır ve bir durumu niteler, yüklem görevindedir.

    Belirtisiz nesne nasıl bulunur?

    Belirtisiz nesne, hâl eklerinden hiçbirini almaz ve yalın hâldedir. Örnekler: "Yolda eşime çiçek aldım" (ne?). "Yarın terziye bir takım elbise diktireceğim" (ne?). "Biraz uzanmak ister misin" (ne?). "Akşam eve geç gelme" dedi (ne?). Belirtisiz nesneyi tespit ederken, "ne" sorusunun özne tespitinde kullanılan "ne" sorusu ile karıştırılmaması gerekir.

    Belirtili nesne nasıl bulunur?

    Belirtili nesne, yükleme sorulan "ne", "neyi" ve "kimi" sorularına cevap verir ve ismin belirtme hâl ekini (-ı, -i, -u, -ü) alır. Örnekler: "Babam evi boyadı." cümlesinde "evi" sözcüğü belirtili nesnedir. "Kardeşim, annemin hediye ettiği kolyeyi kaybetmiş." cümlesinde "kolyeyi" belirtili nesnedir. Belirtili nesneyi bulmak için: 1. Yükleme soru sorun. 2. Aldığı eke dikkat edin; belirtme hâl eki almış kelimeler belirtili nesnedir.

    Nesne ve belirtili nesneyi nasıl ayırt ederiz?

    Nesne ve belirtili nesneyi ayırt etmek için şu yöntemler kullanılabilir: Belirtili nesne, yükleme sorulan “neyi, kimi?” sorularına cevap verir ve bu durum, yükleme belirtme hâl ekiyle (-i) bağlanır. Belirtisiz nesne, hâl eklerinden hiçbirini almaz (yalın hâldedir). Ayrıca, bir cümlede birden fazla nesne bulunabilir; ancak bu nesneler belirtili veya belirtisiz olma bakımından aynı özelliği taşımalıdır.

    Belirtisiz nesne ile sözde özne aynı şey mi?

    Hayır, belirtisiz nesne ile sözde özne aynı şey değildir. Belirtisiz nesne, yükleme yöneltilen "ne" sorusuna cevap veren, belirtme durum eki almamış nesnedir. Sözde özne ise, edilgen çatılı fiillerin yüklem olduğu cümlelerde yapılan işten etkilenen ögedir. Özne ve nesneyi karıştırmamak için önce yüklemi, sonra özneyi, daha sonra da nesneyi bulmak gerekir.

    Cümlede nesne yoksa ne olur?

    Cümlede nesne yoksa, anlatım bozukluğu meydana gelir. Genellikle sıralı ve birleşik cümlelerde görülen nesne eksikliğinden kaynaklanan anlatım bozuklukları, hem geçişli hem de geçişsiz cümlelerde ortaya çıkabilir. Bazı örnek cümleler ve nesne eksikliği olan karşılıkları: "Annem bize kitap okur, uyutmaya çalışırdı." (eksik olan nesne: "bize"). "Senin sinemaya geleceğini düşünüyor ve bekliyor." (eksik olan nesne: "gelmeni"). "Elmaların üzerindeki tozu temizleyip tabağa geri koydu." (eksik olan nesne: "elmaları"). "Anlatılanlara hemen inanıyor ve herkese anlatıyordu." (eksik olan nesne: "onları"). "İşçilere kötü davranıyor, susturmaya çalışıyordu." (eksik olan nesne: "işçileri").

    Asıl unsur özne mi yüklem mi?

    Yüklem, cümlenin asıl unsurudur. Özne ise cümlenin temel öğelerinden biridir. Cümlede önce yüklem belirlenir, sonra yükleme çeşitli sorular sorularak onu çeşitli yönlerden açıklayan öteki öğeler bulunur.