• Buradasın

    Yeterlilik ve olumsuzluk eki nasıl ayırt edilir örnek?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Yeterlilik ve olumsuzluk eklerinin ayırt edilmesi için aşağıdaki örnekler kullanılabilir:
    • Yeterlilik Fiili: Bir fiile “ebil(mek)” yardımcı fiili getirilerek yapılır 124. Cümleye “gücü yetme” veya “olasılık” anlamı katar 124.
      • Örnek: "Öğretmeniyle konuşabilmiş" cümlesinde "konuşabilmek" sözcüğü yeterlilik birleşik fiilidir 24.
    • Olumsuzluk Eki: Fiillere “-ma, -me” olumsuzluk eki getirilerek yapılır 45.
      • Örnek: "Başarabilirim" → "Başaramam" 24.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    Yeterlik fiilinin olumsuzu nasıl yapılır?

    Yeterlik fiilinin olumsuzu şu şekillerde yapılır: Fiil kökü + “-(y)AmA” + haber/dilek kipi + şahıs eki. Fiil kökü + “-mA” eki + “-(y)Abil” + haber/dilek kipi + şahıs eki. Fiil kökü + “-(y)A” + “-mA” + “-(y)Abil” + haber/dilek kipi + şahıs eki. Örnekler: izle-y-e-me-di-m; gel-me-y-ebil-ir-im; anla-ya-ma-yabil-ir-im. Yeterlik fiilinin olumsuzunda “bil-” fiili düşer ve olumsuzluk eki eklenir, ancak aradaki ünlü harf korunur. Örnekler: başar-a-bil-i-r > başar-a-ma-z; aç-a-bil-i-r-im > aç-a-ma-m; oku-y-a-bil-i-r-im > oku-y-a-ma-m.

    Fiilde olumsuzluk eki ve yapım eki nasıl ayırt edilir?

    Fiilde olumsuzluk eki ile yapım ekinin nasıl ayırt edilebileceğine dair bazı bilgiler şu şekildedir: Olumsuzluk eki. Yapım eki. Olumsuzluk ekini anlamak veya bulmak için, olumsuz cümleye, olumsuzluk eki yerine "-ar, -er, " gibi geniş zaman ekleri getirildiğinde olumlu cümle yapılabiliyorsa bu ek olumsuzluk ekidir. Bir sözcüğün isim-fiil olup olmadığını anlamanın en kesin yolu, isim-fiilden önce olumsuzluk eki olan “-mA”yı getirmektir. Örnekler: Akşamki maçı seyret-me-miş. Arkadaşlarına bu şekilde davran-ma-malısın. Bu tarlaya buğday ekmemek gerekir. Bakkaldan iki ekmemek aldı. Eklerin ayırt edilmesi için daha fazla bilgiye ihtiyaç duyulabilir. Bu nedenle, bir dil bilgisi öğretmenine veya ilgili bir uzmana danışılması önerilir.

    Yeterlilik kipi nedir?

    Yeterlilik fiili, bir işi, eylemi yapmaya gücü yetmek anlamını içerir. Yeterlilik fiilinin bazı kullanım türleri: Gücü yetme ve başarma anlamı: "Bu sınavı geçebilirsin". İhtimal (olasılık) anlamı: "Bu yaz dünya turuna çıkabilirim". İzin anlamı: "Girebilir miyim?". Rica (istek) anlamı: "Şu tuzu uzatır mısın?". Olumsuz yeterlilik fiilinde, "-bil-" fiili düşer ve olumsuzluk eki eklenir, ancak aradaki ünlü harf korunur. Örnekler: "Saatlerdir uğraşmama rağmen bulmacayı çözemedim". "Yarına kadar bu ödevi yetiştiremem".

    Yeterlilik fiili -ebilmek nasıl yapılır?

    Yeterlilik fiili -ebilmek, fiil + “-a/-e” + bil- şeklinde yapılır. Örnekler: Ahmet bu işi baş-ar-a-bil-ir. Yanınıza gel-e-bil-ir miyim? Herkes kendi işiyle il-gi-len-e-bil-ir. Olumsuzu, fiilin “-ama, -eme” şeklinde ek almasıyla oluşur. Örnekler: Başar-a-bil-i-r > başar-a-ma-z. Aç-a-bil-i-r-im > aç-a-ma-m. Oku-y-a-bil-i-r-im > oku-y-a-ma-m.

    Yeterlilik fiili nasıl bulunur?

    Yeterlilik fiili, bir işi, eylemi yapmaya gücü yetmek anlamını içerir ve fiil + “-a/-e” + bil- şeklinde oluşturulur. Örnekler: Ahmet bu işi baş-ar-a-bil-ir. Yanınıza gel-e-bil-ir miyim? İzin verir misiniz? Herkes kendi işiyle il-gi-len-e-bil-ir; buna izi var. Olumsuzu, bil- fiili düşülerek ve olumsuzluk eki eklenerek yapılır. Örnekler: Başar-a-bil-i-r > başar-a-ma-z. Aç-a-bil-i-r-im > aç-a-ma-m. Oku-y-a-bil-i-r-im > oku-y-a-ma-m.

    Olumsuzluk eki nedir?

    Olumsuzluk eki, bir cümleye olumsuz anlam kazandıran ektir. Türkçede olumsuzluk eki "-me"dir: Öğrenci hasta olduğu için okula gelmedi. Cumhurbaşkanı rahatsızlığı sebebiyle 30 Ağustos Zafer Bayramı kutlamalarına katılmadı. Bebek mamasını yemedi. Kanser hastası yoğun ağrıları nedeniyle gece uyumadı. Anneannem bu yeni daireyi beğenmedi. Ayrıca, Türkçede olumsuzluk eki kullanmadan da olumsuz cümle oluşturmak mümkündür: Hava o kadar da soğuk değil. Ne ders çalışasım ne de spor yapasım var.