• Buradasın

    Yeterlilik fiili nasıl bulunur?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Yeterlilik fiili, bir işi, eylemi yapmaya gücü yetmek anlamını içerir ve fiil + “-a/-e” + bil- şeklinde oluşturulur 15.
    Örnekler:
    • Ahmet bu işi baş-ar-a-bil-ir 1.
    • Yanınıza gel-e-bil-ir miyim? İzin verir misiniz 15?
    • Herkes kendi işiyle il-gi-len-e-bil-ir; buna izi var 15.
    Olumsuzu, bil- fiili düşülerek ve olumsuzluk eki eklenerek yapılır 15.
    Örnekler:
    • Başar-a-bil-i-r > başar-a-ma-z 1.
    • Aç-a-bil-i-r-im > aç-a-ma-m 1.
    • Oku-y-a-bil-i-r-im > oku-y-a-ma-m 1.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

      Yanıtı değerlendir

      5 kaynak

      1. hocalar.com.tr
        1
      2. prezi.com
        2
      3. dilbilgisi.net
        3
      4. turkcemiz.net
        4
      5. yanitokul.com
        5

    Konuyla ilgili materyaller

    Yeterlik fiilinin olumsuzu nasıl yapılır?

    Yeterlik fiilinin olumsuzu şu şekillerde yapılır: Fiil kökü + “-(y)AmA” + haber/dilek kipi + şahıs eki. Fiil kökü + “-mA” eki + “-(y)Abil” + haber/dilek kipi + şahıs eki. Fiil kökü + “-(y)A” + “-mA” + “-(y)Abil” + haber/dilek kipi + şahıs eki. Örnekler: izle-y-e-me-di-m; gel-me-y-ebil-ir-im; anla-ya-ma-yabil-ir-im. Yeterlik fiilinin olumsuzunda “bil-” fiili düşer ve olumsuzluk eki eklenir, ancak aradaki ünlü harf korunur. Örnekler: başar-a-bil-i-r > başar-a-ma-z; aç-a-bil-i-r-im > aç-a-ma-m; oku-y-a-bil-i-r-im > oku-y-a-ma-m.
    5 kaynak

    Yeterlik fiili ve kurallı bileşik fiil aynı mı?

    Hayır, yeterlik fiili ve kurallı bileşik fiil aynı değildir. Kurallı bileşik fiiller, iki fiilin belirli kurallara göre birleşmesiyle oluşur ve dört alt türde incelenir: yeterlilik, tezlik, yaklaşma ve sürerlik. Yeterlik fiili, kurallı bileşik fiillerin bir türüdür ve bir fiile "-ebilmek" yardımcı fiili getirilerek oluşturulur. Dolayısıyla, yeterlik fiili, kurallı bileşik fiillerin bir alt kategorisidir, ancak her kurallı bileşik fiil yeterlik fiili değildir.
    5 kaynak

    Yeterlilik fiili -ebilmek nasıl yapılır?

    Yeterlilik fiili -ebilmek, fiil + “-a/-e” + bil- şeklinde yapılır. Örnekler: Ahmet bu işi baş-ar-a-bil-ir. Yanınıza gel-e-bil-ir miyim? Herkes kendi işiyle il-gi-len-e-bil-ir. Olumsuzu, fiilin “-ama, -eme” şeklinde ek almasıyla oluşur. Örnekler: Başar-a-bil-i-r > başar-a-ma-z. Aç-a-bil-i-r-im > aç-a-ma-m. Oku-y-a-bil-i-r-im > oku-y-a-ma-m.
    5 kaynak

    Oluş ve durum fiili nasıl ayırt edilir?

    Oluş ve durum fiillerini ayırt etmek için şu özelliklere dikkat edilebilir: Nesneye yönelik sorular: Oluş fiillerinde genellikle "neyi" veya "kimi" sorularına cevap alınmaz. Eylemin kendiliğinden olup olmadığı: Oluş fiilleri, öznenin doğrudan etkisi olmadan, kendiliğinden meydana gelen değişimleri ifade eder. Örnekler: "Sulamayınca bütün çiçekler solmuş" cümlesi oluş fiilidir. "Arkadaşım yan binada oturuyor" cümlesi durum fiilidir. Özetle, iş fiilleri nesne alır ve nesne üzerinde etki yapar, oluş fiilleri zamanla gerçekleşir ve nesne almaz, durum fiilleri ise öznenin süreklilik gösteren durumunu ifade eder.
    5 kaynak

    Durum, iş ve oluş fiilleri nasıl bulunur?

    Durum, iş ve oluş fiillerini bulmak için şu yöntemler kullanılabilir: İş (kılış) fiilleri: Öznenin kendi isteği ile gerçekleşen ve öznenin bir nesneyi etkilediği fiillerdir. Fiille sorulan "ne, neyi, kimi" sorularından birine cevap alabilirler. Örnekler: taşımak, yazmak, açmak, anlatmak, görmek, bilmek, silmek. Durum fiilleri: Öznenin süreklilik gösteren bir durumunu anlatan fiillerdir. Bu fiillerin bitmeleri için başka herhangi bir fiilin başlaması gerekir. Fiille sorulan "ne, neyi, kimi" sorularına cevap vermezler. Örnekler: uyumak, uyanmak, ölmek, susmak, oturmak, yatmak, uzanmak. Oluş fiilleri: Öznenin kendi iradesi dışında geçirdiği değişimi bildiren fiillerdir. Gerçekleşmelerinde öznenin doğrudan etkisi yoktur. Daha çok "kendiliğinden olma" söz konusudur. Geçişsizdirler, yani çoğunlukla nesne almazlar. Örnekler: solmak, büyümek, bayatlamak, yeşermek, uzamak.
    5 kaynak

    Yanınıza gelebilir miyim yeterlilik fiili mi?

    "Yanınıza gelebilir miyim" cümlesi, yeterlilik fiili olarak değerlendirilebilir.
    5 kaynak

    Tezlik ve yeterlilik fiili nasıl ayırt edilir?

    Tezlik ve yeterlilik fiillerini ayırt etmek için şu özelliklere dikkat edilebilir: Tezlik fiili, bir fiile "-ivermek" yardımcı fiili getirilerek oluşturulur ve cümleye tezlik, çabukluk anlamı katar. Yeterlilik fiili, bir fiile "-ebilmek" yardımcı fiili getirilerek oluşturulur ve cümleye gücü yetme veya olasılık anlamı katar. Yeterlilik fiilinin olumsuzu "bil-" fiili düşülerek ve olumsuzluk eki eklenerek yapılır. Özetle: - Tezlik: Çabukluk, birdenbirelik. - Yeterlilik: Gücü yetme, olasılık. - Olumsuzluk: Yeterlilikte "bil-" düşer, tezlikte ek farklı şekillerde gelir.
    5 kaynak