• Buradasın

    Ünlü ve ünsüzlerle ilgili genel sesçil kurallar nelerdir?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Ünlü ve ünsüzlerle ilgili genel sesçil kurallar şunlardır:
    Ünlüler:
    1. Büyük Ünlü Uyumu: Türkçede kelimenin ilk hecesindeki ünlünün kalın veya ince olmasına göre sonraki hecelerdeki ünlüler de aynı özelliği taşır 13.
      • Kalın Ünlüler: a, ı, o, u 14.
      • İnce Ünlüler: e, i, ö, ü 14.
    2. Küçük Ünlü Uyumu: İlk hecesinde düz ünlü (a, e, ı, i) varsa ikinci hecesinde de düz ünlü olmalıdır; yuvarlak ünlü (o, ö, u, ü) varsa düz-geniş (a, e) veya dar yuvarlak (u, ü) olmalıdır 1.
    3. Ünlü Düşmesi: İkinci hecesinde dar ünlü bulunan bazı kelimeler, ünlüyle başlayan bir ek aldıklarında bu dar ünlü düşer 12.
    4. Ünlü Türemesi: Ünsüzle biten bazı kelimeler ek aldıklarında iki ünsüz arasında bir ünlü türer 12.
    Ünsüzler:
    1. Ünsüz Yumuşaması: Sonu “p, ç, t, k” sert ünsüzleri ile biten kelimeler, ünlü ile başlayan bir ek aldığında bu ünsüzler yumuşayarak “b, c, d, g” ye dönüşür 13.
    2. Ünsüz Düşmesi: “k” ünsüzüyle biten bazı kelimeler “-cik/-cek” eklerini aldığında sözcük sonundaki “k” ünsüzü düşer 23.
    3. Ünsüz Türemesi: Dilimize yabancı dillerden gelen bazı kelimeler, ünlü ile başlayan bir ek aldıklarında ya da ünlüyle başlayan bir yardımcı fiille birleştiğinde sözcüğün sonundaki ünsüzden bir tane türer 23.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    Ç ve c ünlü mü ünsüz mü?

    "Ç" ve "c" harfleri ünsüz harflerdir.

    Hece ünsüzleri nelerdir?

    Hece ünsüzleri, tek başına söylenemeyen, ancak bir ünlü yardımıyla söylenebilen seslerdir. Türkçede 21 tane hece ünsüzü vardır ve bunlar 8 tanesi sert, 13 tanesi yumuşak olmak üzere ikiye ayrılır: Sert ünsüzler: ç, f, h, k, p, s, ş, t. Yumuşak ünsüzler: b, c, d, g, ğ, j, l, m, n, r, v, y, z.

    Ünlü ve ünsüz daralması nedir?

    Ünlü daralması, Türkçede "a" veya "e" ünlüleriyle biten fiil kök veya gövdelerine şimdiki zaman eki (-yor) getirildiğinde, kelime sonundaki ünlülerin daralarak "ı", "i", "u" veya "ü" ünlülerinden birine dönüşmesidir. Ünsüz daralması hakkında bilgi bulunamadı. Bazı örnekler: sakla + yor > saklıyor; dile + yor > diliyor; kutla + yor > kutluyor; gözle + yor > gözlüyor. Olumsuzluk eklerindeki "a" ve "e" ünlüleri de her zaman daralır: yazma + yor > yazmıyor; gelme + yor > gelmiyor.

    Ünlü ile ünsüz arasındaki fark nedir?

    Ünlü (sesli) harfler ve ünsüz (sessiz) harfler arasındaki temel fark, seslerin ağızdan çıkarken bir engele uğrayıp uğramamasıdır. Ünlü harfler, ağızdan çıkarken herhangi bir ses engeline takılmadan çıkarlar. Ünsüz harfler, tek başına söylenemeyen, ancak bir ünlü harf yardımıyla sese dönüşebilen harflerdir.

    Hangi ünsüzler benzeşmez?

    Sert ünsüzler (ç, f, h, k, p, s, ş, t) ile yumuşak ünsüzler (b, c, d, g) benzeşmez.

    Ünlü ve ünsüz değişimi nasıl ayırt edilir?

    Ünlü ve ünsüz değişimlerini ayırt etmek için şu bilgilere dikkat edilebilir: Ünlü Değişimi: Ünlü daralması: "e" harfi "-ı", "a" harfi "-ı", "ü" harfi "-ü" olur. Ünlü düşmesi: Ek alan bazı kelimeler, kökündeki ünlü harf olmadan yazılır ve telaffuz edilir. Ünsüz Değişimi: Ünsüz yumuşaması: Sert ünsüzlerden biriyle biten bir sözcükten sonra ünlüyle başlayan bir ek gelirse sert ünsüzler yumuşayarak "b, c, d, g"ye dönüşür. Ünsüz benzeşmesi: Türkçede sert ünsüzlerle biten sözcüklerden sonra yumuşak ünsüzler olan "c, d, g" ile başlayan bir ek geldiğinde yumuşak ünsüzler sertleşerek "ç, t, k" seslerine dönüşür. Ünlü ve ünsüz değişimlerinin tamamı için "cokbilgi.com" ve "hurriyet.com.tr" sitelerindeki ilgili makaleler incelenebilir.

    Ünlü türemesi ve ünsüz türemesi nedir?

    Ünlü türemesi ve ünsüz türemesi, kelimelerin çekimlenmesi veya türetilmesi sırasında yeni seslerin eklenmesi olayını ifade eder. Ünlü türemesi, kelimenin yapısına eklenen ekler sonucunda kelime içinde yeni bir ünlü sesinin oluşması durumudur. Örnekler: - dar + cık → daracık: "dar" kelimesine "-cık" eki eklenmesiyle "a" ünlüsü türemiştir. - az + cık → azıcık. Ünsüz türemesi ise, kelimenin yapısına eklenen ekler veya kelimenin başka bir kelimeyle birleşmesi sonucu yeni bir ünsüz sesinin oluşması durumudur. Örnekler: - af + etmek → affetmek: "af" kelimesine "etmek" fiili eklenmesiyle, kelimenin içinde yeni bir "f" ünsüzü türemiştir. - zan + ım + ca → zannımca.