Ünlü düşmesi ve ünlü türemesi ses olayları, farklı şekillerde gerçekleşir ve ayırt edilebilir:
Ünlü Düşmesi: Bir sözcük ek aldığında veya başka bir sözcükle birleştiğinde, bünyesinde olan bir ünlü sesini düşürmesidir 12. Örnekler: "burnu", "beyni" 1.
Ünlü Türemesi: Küçültme eki veya pekiştirilmiş sözcüklerde fazladan bir ünlü eklenmesi durumudur 3. Örnekler: "az-cık", "dar-acık" 3.
Ünlü daralması ve ünlü düşmesi farklı ses olaylarıdır. Ünlü daralması, Türkçede "a" ve "e" geniş ünlüleri ile biten fiillere "-yor" eki getirildiğinde, bu ünlülerin daralarak "ı", "i", "u" veya "ü" dar ünlülerine dönüşmesi durumudur. Ünlü düşmesi ise, son hecesinde dar ünlü bulunan (ı, i, u, ü) bir kelime ünlüyle başlayan bir ek aldığında, son hecedeki dar ünlünün düşmesidir.
Ünlü düşmesi ve ünlü değişimi arasındaki temel fark, gerçekleşme yeri ve kelimenin yapısındaki etkisidir. Ünlü düşmesi, kök kelimenin sonuna ek geldiğinde genellikle ikinci hecedeki zayıf bir ünlünün düşmesiyle meydana gelir. Ünlü değişimi ise sözcüklerin yapım veya çekim eki aldığında köklerinde yaşanan değişimi ifade eder.
Ünlü türemesi ve ünsüz türemesi, kelimelerin çekimlenmesi veya türetilmesi sırasında yeni seslerin eklenmesi olayını ifade eder. Ünlü türemesi, kelimenin yapısına eklenen ekler sonucunda kelime içinde yeni bir ünlü sesinin oluşması durumudur. Örnekler: - dar + cık → daracık: "dar" kelimesine "-cık" eki eklenmesiyle "a" ünlüsü türemiştir. - az + cık → azıcık. Ünsüz türemesi ise, kelimenin yapısına eklenen ekler veya kelimenin başka bir kelimeyle birleşmesi sonucu yeni bir ünsüz sesinin oluşması durumudur. Örnekler: - af + etmek → affetmek: "af" kelimesine "etmek" fiili eklenmesiyle, kelimenin içinde yeni bir "f" ünsüzü türemiştir. - zan + ım + ca → zannımca.
Ünlü düşmesi ve ünlü aşınması arasındaki temel fark, gerçekleşme yerleri ve kelimenin yapısındaki etkileridir. Ünlü düşmesi: Kelimeye ünlüyle başlayan bir ek geldiğinde, kelimenin ikinci hecesindeki dar ünlülerin (ı, i, u, ü) düşmesidir. Ünlü aşınması: Birleşik kelimelerde veya yardımcı fiillerle yapılan yapılarda, iki ünlü sesin yan yana gelmesi sonucu bir ünlü sesin düşmesidir.
Ünlü daralması ve ünlü türemesi farklı ses olaylarıdır: 1. Ünlü Daralması: Geniş ünlülerin (a, e) "-yor" ekini aldıklarında daralarak "ı, i, u, ü" dar ünlülerine dönüşmesidir. 2. Ünlü Türemesi: Küçültme eki alan veya pekiştirilen sözcüklerde, ek ile sözcük arasında yeni bir ünlü (a, e, ı, i) türemesidir.
{"cnpu0":{"state":{"logoProps":{"url":"https://yandex.com.tr"},"formProps":{"action":"https://yandex.com.tr/search","searchLabel":"Bul"},"services":{"activeItemId":"answers","items":[{"url":"https://yandex.com.tr/gundem","title":"Gündem","id":"agenda"},{"url":"https://yandex.com.tr/shopping","title":"Alışveriş","id":"shopping"},{"url":"https://yandex.com.tr/finance","title":"Finans","id":"finance"},{"url":"https://yandex.com.tr/yacevap","title":"YaCevap","id":"answers"},{"url":"https://yandex.com.tr/travel","title":"Seyahat","id":"travel"},{"url":"https://yandex.com.tr/video/search?text=popüler+videolar","title":"Video","id":"video"},{"url":"https://yandex.com.tr/gorsel","title":"Görsel","id":"images"}]},"userProps":{"loggedIn":false,"ariaLabel":"Menü","plus":false,"birthdayHat":false,"child":false,"isBirthdayUserId":true,"className":"PortalHeader-User"},"userIdProps":{"flag":"skin","lang":"tr","host":"yandex.com.tr","project":"neurolib","queryParams":{"utm_source":"portal-neurolib"},"retpath":"https%3A%2F%2Fyandex.com.tr%2Fyacevap%2Fc%2Fdiger%2Fq%2Funlu-dusmesi-ve-unlu-turemesi-nasil-ayirt-edilir-3963001517%3Flr%3D213%26ncrnd%3D40233","tld":"com.tr"},"suggestProps":{"selectors":{"form":".HeaderForm","input":".HeaderForm-Input","submit":".HeaderForm-Submit","clear":".HeaderForm-Clear","layout":".HeaderForm-InputWrapper"},"suggestUrl":"https://yandex.com.tr/suggest/suggest-ya.cgi?show_experiment=222&show_experiment=224","deleteUrl":"https://yandex.com.tr/suggest-delete-text?srv=web&text_to_delete=","suggestPlaceholder":"Yapay zeka ile bul","platform":"desktop","hideKeyboardOnScroll":false,"additionalFormClasses":["mini-suggest_theme_tile","mini-suggest_overlay_tile","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_prevent-empty_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_personal_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_rich_yes","mini-suggest_overlay_dark","mini-suggest_large_yes","mini-suggest_copy-fact_yes","mini-suggest_clipboard_yes","mini-suggest_turboapp_yes","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_affix_yes","mini-suggest_carousel_yes","mini-suggest_traffic_yes","mini-suggest_re-request_yes","mini-suggest_source_yes","mini-suggest_favicon_yes","mini-suggest_more","mini-suggest_long-fact_yes","mini-suggest_hide-keyboard_yes","mini-suggest_clear-on-submit_yes","mini-suggest_focus-on-change_yes","mini-suggest_short-fact_yes","mini-suggest_app_yes","mini-suggest_grouping_yes","mini-suggest_entity-suggest_yes","mini-suggest_redesigned-navs_yes","mini-suggest_title-multiline_yes","mini-suggest_type-icon-wrapped_yes","mini-suggest_fulltext-highlight_yes","mini-suggest_fulltext-insert_yes","mini-suggest_lines_multi"],"counter":{"service":"neurolib_com_tr_desktop","url":"//yandex.ru/clck/jclck","timeout":300,"params":{"dtype":"stred","pid":"0","cid":"2873"}},"noSubmit":false,"formAction":"https://yandex.com.tr/search","tld":"com.tr","suggestParams":{"srv":"serp_com_tr_desktop","wiz":"TrWth","yu":"7592062191755312429","lr":213,"uil":"tr","fact":1,"v":4,"use_verified":1,"safeclick":1,"skip_clickdaemon_host":1,"rich_nav":1,"verified_nav":1,"rich_phone":1,"use_favicon":1,"nav_favicon":1,"mt_wizard":1,"history":1,"nav_text":1,"maybe_ads":1,"icon":1,"hl":1,"n":10,"portal":1,"platform":"desktop","mob":0,"extend_fw":1,"suggest_entity_desktop":"1","entity_enrichment":"1","entity_max_count":"5"},"disableWebSuggest":false},"context":{"query":"","reqid":"1755312446438599-10393949805088905791-balancer-l7leveler-kubr-yp-vla-133-BAL","lr":"213","aliceDeeplink":"{\"text\":\"\"}"},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"cnpuw01-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"header"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"header"},"cnpu1":{"state":{"links":[{"id":"main","url":"/yacevap","title":"Ana Sayfa","target":"_self"},{"id":"technologies","url":"/yacevap/c/teknoloji","title":"Teknoloji","target":"_self"},{"id":"psychology-and-relationships","url":"/yacevap/c/psikoloji-ve-iliskiler","title":"Psikoloji ve İlişkiler","target":"_self"},{"id":"science-and-education","url":"/yacevap/c/bilim-ve-egitim","title":"Bilim ve Eğitim","target":"_self"},{"id":"food","url":"/yacevap/c/yemek","title":"Yemek","target":"_self"},{"id":"culture-and-art","url":"/yacevap/c/kultur-ve-sanat","title":"Kültür ve Sanat","target":"_self"},{"id":"tv-and-films","url":"/yacevap/c/filmler-ve-diziler","title":"Filmler ve Diziler","target":"_self"},{"id":"economics-and-finance","url":"/yacevap/c/ekonomi-ve-finans","title":"Ekonomi ve Finans","target":"_self"},{"id":"games","url":"/yacevap/c/oyun","title":"Oyun","target":"_self"},{"id":"sport","url":"/yacevap/c/spor","title":"Spor","target":"_self"},{"id":"beauty-and-style","url":"/yacevap/c/guzellik-ve-moda","title":"Güzellik ve Moda","target":"_self"},{"id":"useful-tips","url":"/yacevap/c/faydali-ipuclari","title":"Faydalı İpuçları","target":"_self"},{"id":"auto","url":"/yacevap/c/otomobil","title":"Otomobil","target":"_self"},{"id":"law","url":"/yacevap/c/hukuk","title":"Hukuk","target":"_self"},{"id":"travel","url":"/yacevap/c/seyahat","title":"Seyahat","target":"_self"},{"id":"animals-and-nature","url":"/yacevap/c/hayvanlar-ve-doga","title":"Hayvanlar ve doğa","target":"_self"},{"id":"health","url":"/yacevap/c/saglik","title":"Sağlık","target":"_self"},{"id":"other","url":"/yacevap/c/diger","title":"Diğer","target":"_self"}],"activeLinkId":"other","title":"Kategoriler","baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"cnpuw02-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"header-categories"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"header-categories"},"cnpu2":{"state":{"tld":"com.tr","markdown":"**Ünlü düşmesi** ve **ünlü türemesi** ses olayları, farklı şekillerde gerçekleşir ve ayırt edilebilir:\n\n1. **Ünlü Düşmesi**: Bir sözcük ek aldığında veya başka bir sözcükle birleştiğinde, bünyesinde olan bir ünlü sesini düşürmesidir [```1```](https://www.basariatolyesi.com.tr/wp-content/uploads/2024/12/SES-BILGISI.pdf)[```2```](https://foyfoy.net/unlulerle-ilgili-ses-olaylari/). Örnekler: \"burnu\", \"beyni\" [```1```](https://www.basariatolyesi.com.tr/wp-content/uploads/2024/12/SES-BILGISI.pdf).\n\n2. **Ünlü Türemesi**: Küçültme eki veya pekiştirilmiş sözcüklerde fazladan bir ünlü eklenmesi durumudur [```3```](https://www.turkdilbilgisi.com/unlu-dusmesi-daralmasi-turemesi/). Örnekler: \"az-cık\", \"dar-acık\" [```3```](https://www.turkdilbilgisi.com/unlu-dusmesi-daralmasi-turemesi/).","sources":[{"sourceId":1,"url":"https://www.basariatolyesi.com.tr/wp-content/uploads/2024/12/SES-BILGISI.pdf","title":"ÜNLÜ DÜŞMESİ","shownUrl":"https://www.basariatolyesi.com.tr/wp-content/uploads/2024/12/SES-BILGISI.pdf"},{"sourceId":2,"url":"https://foyfoy.net/unlulerle-ilgili-ses-olaylari/","title":"Ünlülerle İlgili Ses Olayları - FöyFöy","shownUrl":"https://foyfoy.net/unlulerle-ilgili-ses-olaylari/"},{"sourceId":3,"url":"https://www.turkdilbilgisi.com/unlu-dusmesi-daralmasi-turemesi/","title":"Ünlü Düşmesi, Ünlü Daralması, Ünlü Türemesi Nedir?","shownUrl":"https://www.turkdilbilgisi.com/unlu-dusmesi-daralmasi-turemesi/"},{"sourceId":4,"url":"https://bikifi.com/terim/unlu-dusmesi/","title":"Ünlü Düşmesi Nedir? Ünlü Düşmesi Örnekleri - Bikifi","shownUrl":"https://bikifi.com/terim/unlu-dusmesi/"},{"sourceId":5,"url":"https://slideplayer.biz.tr/slide/2745597/","title":"Ses Olayları Ünlü (Hece) Düşmesi Ünlü Türemesi Ünsüz...","shownUrl":"https://slideplayer.biz.tr/slide/2745597/"}],"isHermione":false,"headerProps":{"header":"Ünlü düşmesi ve ünlü türemesi nasıl ayırt edilir?","homeUrl":"/yacevap","categoryUrl":"/yacevap/c/diger","categoryTitle":"Diğer","canUseNativeShare":false,"extralinksItems":[{"variant":"reportFeedback","reportFeedback":{"feature":"YazekaAnswers","title":"Bu yanıtta yanlış olan ne?","checkBoxLabels":[{"value":"Uygunsuz veya aşağılayıcı yanıt"},{"value":"Soruma yanıt verilmedi"},{"value":"Bilgi hataları var"},{"value":"Bilgi yetersiz"},{"value":"Bilgi güncel değil"},{"value":"Görüntüleme hataları"},{"value":"Yanıtta kullanılan kaynaklar güvenilir değil"},{"value":"Bu soru için yanıt gerekmiyor"},{"value":"Diğer"}]}}],"tags":[{"href":"/yacevap/t/dilbilgisi","text":"#DilBilgisi"},{"href":"/yacevap/t/turkce","text":"#Türkçe"},{"href":"/yacevap/t/sesolaylari","text":"#SesOlayları"}]},"suggestProps":{"suggestItems":[{"id":0,"text":"Türkçede ünlü düşmesi örnekleri nelerdir?","url":"/search?text=T%C3%BCrk%C3%A7ede+%C3%BCnl%C3%BC+d%C3%BC%C5%9Fmesi+%C3%B6rnekleri&promo=force_neuro"},{"id":1,"text":"Ses olayları Türkçede nasıl sınıflandırılır?","url":"/search?text=Ses+olaylar%C4%B1+T%C3%BCrk%C3%A7ede+nas%C4%B1l+s%C4%B1n%C4%B1fland%C4%B1r%C4%B1l%C4%B1r%3F&promo=force_neuro"},{"id":2,"text":"Ünlü düşmesi hangi durumlarda gerçekleşir?","url":"/search?text=%C3%9Cnl%C3%BC+d%C3%BC%C5%9Fmesi+durumlar%C4%B1&promo=force_neuro"},{"id":-1,"url":"/search?text=%C3%9Cnl%C3%BC+d%C3%BC%C5%9Fmesi+ve+%C3%BCnl%C3%BC+t%C3%BCremesi+nas%C4%B1l+ay%C4%B1rt+edilir%3F&promo=force_neuro","text":"Daha fazla bilgi"}]},"feedbackProps":{"feature":"YazekaAnswers","baseProps":{"metaFields":{"yandexuid":"7592062191755312429","reqid":"1755312446438599-10393949805088905791-balancer-l7leveler-kubr-yp-vla-133-BAL"}},"positiveCheckboxLabels":[{"value":"Yanıtı çok beğendim"},{"value":"Yanıtta gerekli bilgiler var"},{"value":"Kolay anlaşılır"},{"value":"Diğer"}],"negativeCheckboxLabels":[{"value":"Uygunsuz veya aşağılayıcı yanıt"},{"value":"Soruma yanıt verilmedi"},{"value":"Bilgi hataları var"},{"value":"Bilgi yetersiz"},{"value":"Bilgi güncel değil"},{"value":"Görüntüleme hataları"},{"value":"Yanıtta kullanılan kaynaklar güvenilir değil"},{"value":"Bu soru için yanıt gerekmiyor"},{"value":"Diğer"}]},"dialogStoreProps":{"baseUrl":"","baseUrlWs":""},"globalStoreProps":{"imageBackendUrl":"https://yandex.com.tr/images-apphost/image-download?cbird=171","query":"","retina":false,"avatarId":"0","isHermione":false,"isMacOS":false,"tld":"com.tr","isEmbeddedFuturis":false,"isLoggedIn":false,"brand":"yazeka","reqId":"1755312446438599-10393949805088905791-balancer-l7leveler-kubr-yp-vla-133-BAL","device":{"isIOS":false,"platform":"desktop"}},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"cnpuw03-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"question"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"question"},"cnpu3":{"state":{"relatedMaterials":[{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.dilbilgisi.org/unlu-dusmesi-hece-dusmesi-ile-ilgili-kurallar-ve-ornekler/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.dilbilgisi.net/ses-dusmesi-konu-anlatimi/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://bikifi.com/terim/unlu-dusmesi/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.turkdilbilgisi.com/unlu-dusmesi-daralmasi-turemesi/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://turkceodevim.com/unlu-dusmesi-ornekleri-30-kelime/?size=16&stub=1"],"href":"/yacevap/c/diger/q/hizla-kelimesinde-unlu-dusmesi-var-mi-1264163033","header":"Hızla kelimesinde ünlü düşmesi var mı?","teaser":"\"Hızla\" kelimesinde ünlü düşmesi yoktur.","tags":[{"href":"/yacevap/t/egitim","text":"#Eğitim"},{"href":"/yacevap/t/dilbilgisi","text":"#DilBilgisi"},{"href":"/yacevap/t/turkce","text":"#Türkçe"}]},{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.dilbilgisi.net/ses-dusmesi-konu-anlatimi/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.turkdilbilgisi.com/unlu-dusmesi-daralmasi-turemesi/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://bikifi.com/terim/unlu-dusmesi/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://biliyon.net/unlu-dusmesi-600?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://tdk.gov.tr/icerik/yazim-kurallari/unlu-dusmesi/?size=16&stub=1"],"href":"/yacevap/c/diger/q/dokuldugunu-kelimesinde-unlu-dusmesi-var-mi-1980759551","header":"Döküldüğünü kelimesinde ünlü düşmesi var mı?","teaser":"\"Döküldüğünü\" kelimesinde ünlü düşmesi yoktur.","tags":[{"href":"/yacevap/t/egitim","text":"#Eğitim"},{"href":"/yacevap/t/dilbilgisi","text":"#DilBilgisi"},{"href":"/yacevap/t/turkce","text":"#Türkçe"}]},{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://cso.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/33/09/723009/dosyalar/2020_04/03134516_Hatice_UYANIK_-_Unlu_DaralmasY_ve_Unlu_DuYmesi_5.SYnYf_Turkce.pdf?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.edebiyatfatihi.net/2014/10/unlu-turemesi-unlu-dusmesi-unsuz.html?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://kavrayisyayinlari.com/turkce-yazim-kilavuzu/unlulerin-nitelikleri-ve-yazim-kurallari/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.hurriyet.com.tr/egitim/unlu-degisimi-nedir-unlu-degisimi-ornek-cumleler-sorular-ve-konu-anlatimi-41749398?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://bikifi.com/terim/unlu-dusmesi/?size=16&stub=1"],"href":"/yacevap/c/diger/q/unlu-daralmasi-ve-unlu-dusmesi-ayni-sey-mi-3362142308","header":"Ünlü daralması ve ünlü düşmesi aynı şey mi?","teaser":"Ünlü daralması ve ünlü düşmesi farklı ses olaylarıdır. Ünlü daralması, Türkçede \"a\" ve \"e\" geniş ünlüleri ile biten fiillere \"-yor\" eki getirildiğinde, bu ünlülerin daralarak \"ı\", \"i\", \"u\" veya \"ü\" dar ünlülerine dönüşmesi durumudur. Ünlü düşmesi ise, son hecesinde dar ünlü bulunan (ı, i, u, ü) bir kelime ünlüyle başlayan bir ek aldığında, son hecedeki dar ünlünün düşmesidir.","tags":[{"href":"/yacevap/t/dilbilgisi","text":"#Dilbilgisi"},{"href":"/yacevap/t/turkce","text":"#Türkçe"},{"href":"/yacevap/t/sesolaylari","text":"#SesOlayları"}]},{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.sabah.com.tr/egitim/unlu-degisimi-diger-adi-nedir-unlu-degisiminin-diger-ismi-ne-e1-6962167?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.mynet.com/unlu-asinmasi-nedir-unlu-dusmesi-ile-farklari-nelerdir-unlu-asinmasi-ornekler-170100302351?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.hurriyet.com.tr/egitim/unlu-degisimi-nedir-unlu-degisimi-ornek-cumleler-sorular-ve-konu-anlatimi-41749398?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.basariatolyesi.com.tr/wp-content/uploads/2024/12/SES-BILGISI.pdf?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://evrimbiyoloji.com.tr/unlu-dusmesi-ve-unlu-asinmasi-ayni-mi/?size=16&stub=1"],"href":"/yacevap/c/diger/q/unlu-dusmesi-ve-unlu-degisimi-arasindaki-fark-nedir-4188220650","header":"Ünlü düşmesi ve ünlü değişimi arasındaki fark nedir?","teaser":"Ünlü düşmesi ve ünlü değişimi arasındaki temel fark, gerçekleşme yeri ve kelimenin yapısındaki etkisidir. Ünlü düşmesi, kök kelimenin sonuna ek geldiğinde genellikle ikinci hecedeki zayıf bir ünlünün düşmesiyle meydana gelir. Ünlü değişimi ise sözcüklerin yapım veya çekim eki aldığında köklerinde yaşanan değişimi ifade eder.","tags":[{"href":"/yacevap/t/dilbilgisi","text":"#DilBilgisi"},{"href":"/yacevap/t/turkce","text":"#Türkçe"}]},{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.turkcedefteri.com/unlu-unsuz-turemesi-konu-anlatimi?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.dilbilgisi.net/ses-turemesi-konu-anlatimi/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.cokbilgi.com/yazi/ses-turemeleri-unlu-unsuz-turemesi/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://egitim.com/ses-bilgisi-konu-anlatimi?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.turkcen.net/6-sinif-ses-olaylari-konu-anlatimi/?size=16&stub=1"],"href":"/yacevap/c/diger/q/unlu-turemesi-ve-unsuz-turemesi-nedir-1122704191","header":"Ünlü türemesi ve ünsüz türemesi nedir?","teaser":"Ünlü türemesi ve ünsüz türemesi, kelimelerin çekimlenmesi veya türetilmesi sırasında yeni seslerin eklenmesi olayını ifade eder. Ünlü türemesi, kelimenin yapısına eklenen ekler sonucunda kelime içinde yeni bir ünlü sesinin oluşması durumudur. Örnekler: - dar + cık → daracık: \"dar\" kelimesine \"-cık\" eki eklenmesiyle \"a\" ünlüsü türemiştir. - az + cık → azıcık. Ünsüz türemesi ise, kelimenin yapısına eklenen ekler veya kelimenin başka bir kelimeyle birleşmesi sonucu yeni bir ünsüz sesinin oluşması durumudur. Örnekler: - af + etmek → affetmek: \"af\" kelimesine \"etmek\" fiili eklenmesiyle, kelimenin içinde yeni bir \"f\" ünsüzü türemiştir. - zan + ım + ca → zannımca.","tags":[{"href":"/yacevap/t/dilbilgisi","text":"#DilBilgisi"},{"href":"/yacevap/t/turkce","text":"#Türkçe"},{"href":"/yacevap/t/sesbilgisi","text":"#SesBilgisi"}]},{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.edebiyatciyim.com/unlu-dusmesi/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.mynet.com/unlu-asinmasi-nedir-unlu-dusmesi-ile-farklari-nelerdir-unlu-asinmasi-ornekler-170100302351?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.nedir.org/soru/unlu-asinmasi-ve-unlu-dusmesi-arasindaki-fark?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://foyfoy.net/unlulerle-ilgili-ses-olaylari/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.haberturk.com/unlu-asinmasinin-diger-adi-nedir-unlu-asinmasinin-es-anlamlisi-nedir-3790531?size=16&stub=1"],"href":"/yacevap/c/diger/q/unlu-dusmesi-ve-unlu-asinmasi-nasil-ayirt-edilir-1131072992","header":"Ünlü düşmesi ve ünlü aşınması nasıl ayırt edilir?","teaser":"Ünlü düşmesi ve ünlü aşınması arasındaki temel fark, gerçekleşme yerleri ve kelimenin yapısındaki etkileridir. Ünlü düşmesi: Kelimeye ünlüyle başlayan bir ek geldiğinde, kelimenin ikinci hecesindeki dar ünlülerin (ı, i, u, ü) düşmesidir. Ünlü aşınması: Birleşik kelimelerde veya yardımcı fiillerle yapılan yapılarda, iki ünlü sesin yan yana gelmesi sonucu bir ünlü sesin düşmesidir.","tags":[{"href":"/yacevap/t/dilbilgisi","text":"#Dilbilgisi"},{"href":"/yacevap/t/turkce","text":"#Türkçe"},{"href":"/yacevap/t/dilbilgisi","text":"#Dilbilgisi"},{"href":"/yacevap/t/turkce","text":"#Türkçe"},{"href":"/yacevap/t/sesolaylari","text":"#SesOlayları"}]},{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://eodev.com/gorev/21062736?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.bilgicik.com/yazi/ses-bilgisi/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.dilbilgisi.org/unlu-daralmasi/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/111333/mod_resource/content/0/8.%20Hafta.pdf?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://bilgiyelpazesi.com/egitim_ogretim/konu_anlatimli_dersler/turkce_dersi_ile_ilgili_konu_anlatimlar/daralma_unlu_daralmasi_ozellikleri_1.asp?size=16&stub=1"],"href":"/yacevap/c/diger/q/unlu-daralmasi-ve-unlu-turemesinin-farki-nedir-694800366","header":"Ünlü daralması ve ünlü türemesinin farkı nedir?","teaser":"Ünlü daralması ve ünlü türemesi farklı ses olaylarıdır: 1. Ünlü Daralması: Geniş ünlülerin (a, e) \"-yor\" ekini aldıklarında daralarak \"ı, i, u, ü\" dar ünlülerine dönüşmesidir. 2. Ünlü Türemesi: Küçültme eki alan veya pekiştirilen sözcüklerde, ek ile sözcük arasında yeni bir ünlü (a, e, ı, i) türemesidir.","tags":[{"href":"/yacevap/t/dilbilgisi","text":"#Dilbilgisi"},{"href":"/yacevap/t/sesolaylari","text":"#SesOlayları"},{"href":"/yacevap/t/turkce","text":"#Türkçe"}]}],"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"cnpuw04-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"related"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"related"},"cnpu4":{"state":{"tld":"com.tr","isIos":false,"isQuestionPage":true,"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"cnpuw05-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"ask_question"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"ask_question"},"cnpu5":{"state":{"generalLinks":[{"id":"privacy-policy","text":"Gizlilik politikası","url":"https://yandex.com.tr/legal/privacy_policy/"},{"id":"terms-of-service","text":"Kullanıcı sözleşmesi","url":"https://yandex.com.tr/legal/tos/"},{"id":"report-error","text":"Hata bildir","url":"https://forms.yandex.com.tr/surveys/13748122.01a6645a1ef15703c9b82a7b6c521932ddc0e3f7/"},{"id":"about-company","text":"Şirket hakkında","url":"https://yandex.com.tr/project/portal/contacts/"}],"copyright":{"url":"https://yandex.com.tr","currentYear":2025},"socialLinks":[{"url":"https://www.tiktok.com/@yandex.turkiye","type":"tiktok","title":"TikTok"},{"url":"https://www.youtube.com/@YandexTurkiye","type":"youtube","title":"Youtube"},{"url":"https://www.facebook.com/YandexComTr","type":"facebook","title":"Facebook"},{"url":"https://www.instagram.com/yandex__turkiye/","type":"instagram","title":"Instagram"},{"url":"https://x.com/yndxturkiye","type":"x","title":"X"}],"categoriesLink":[],"disclaimer":"Seçili sitelerdeki metinlere göre Yazeka tarafından oluşturulan yanıtlardır. Hatalar içerebilir. Önemli bilgileri kontrol ediniz.","baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"cnpuw06-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"footer"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"footer"}}