• Buradasın

    Ünlü daralması ve ünlü türemesinin farkı nedir?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Ünlü daralması ve ünlü türemesi arasındaki temel fark, ünlü daralmasının mevcut bir kelimedeki ünlü harfinin daralması, ünlü türemesinin ise yeni bir ünlü harfinin eklenmesi olmasıdır.
    Ünlü Daralması:
    • Geniş ünlülerin (a, e, o, ö) daralması sonucu dar ünlülerin (ı, i, u, ü) oluşması durumudur 14.
    • Örnek: "bekle-yor" → "bekliyor" (e ünlüsü ı'ya daralır) 15.
    Ünlü Türemesi:
    • Sözcüklerin ünlü harfle başlayan bir ek alması veya başka bir sözcükle birleşmesi sonucunda yeni bir ünlü harfinin ortaya çıkmasıdır 15.
    • Örnek: "az-cık" → "azıcık" (arasına "ı" ünlüsü eklenir) 15.
    Özetle:
    • Ünlü daralması mevcut bir ünlü harfinin daralmasıdır, ünlü türemesi ise yeni bir ünlü harfinin eklenmesidir.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

      Yanıtı değerlendir

      5 kaynak

      1. eodev.com
        1
      2. bilgicik.com
        2
      3. dilbilgisi.org
        3
      4. acikders.ankara.edu.tr
        4
      5. bilgiyelpazesi.com
        5

    Konuyla ilgili materyaller

    Geniş ve dar ünlü nedir?

    Geniş ünlüler ve dar ünlüler, Türkçedeki ünlülerin (sesli harflerin) sınıflandırılma türlerinden ikisidir. Geniş ünlüler: Ağız boşluğu geniş ve alt çene açıkken çıkan ünlülerdir. Dar ünlüler: Ağız boşluğu dar ve alt çene daha az açıkken çıkan ünlülerdir.
    5 kaynak

    Hızla kelimesi neden ünlü daralması?

    "Hızla" kelimesinde ünlü daralması yoktur. Ünlü daralması, Türkçede a veya e ünlüleriyle biten fiillerin şimdiki zaman çekiminde, fiilin son hecesindeki ünlü harfinin ı, i, u veya ü ünlülerinden birine dönüşmesi durumudur. "Hızla" kelimesi, "-la" ekiyle oluşturulmuş bir sıfat-fiil olup, bu tür kelimelerde ünlü daralması gerçekleşmez. Örneğin, "hızlı" kelimesine "-ca" eki geldiğinde daralma olmaz: "hızlıca".
    5 kaynak

    Ünlü daralmasına örnek cümleler nelerdir?

    Ünlü daralmasına örnek cümleler: Ağla-yor → ağlıyor. Anla-yor → anlıyor. Ara-yor → arıyor. Başla-yor → başlıyor. Bekle-yor → bekliyor. Dile-yor → diliyor. Düşle-yor → düşlüyor. Hopla-yor → hopluyor. İzle-yor → izliyor. Oyna-yor → oynuyor. Birden çok heceli ve a, e ünlüleri ile biten fiiller, ünlüyle başlayan ek aldıklarında bu fiillerdeki a, e ünlülerinde söyleyişte yaygın bir daralma (ı ve i’ye dönme) eğilimi görülür. Örnekler: başlayan, yaşayacak, atlayarak, saklayalı, atmayalım. gelmeyen, izlemeyecek, gitmeyerek, gizleyeli, besleyelim. "Demek" ve "yemek" fiillerinde, söyleyişteki i ünlüsü yazıya da geçirilir. Örnekler: diyen, diyerek, diyecek, diyelim, diye. yiyen, yiyerek, yiyecek, yiyelim, yiye, yiyince.
    5 kaynak

    Ünlü daralmasında hangi eklere bakılır?

    Ünlü daralmasında dikkat edilen ekler şunlardır: -yor şimdiki zaman eki; -ma/-me olumsuzluk ekleri; -ecek/-acak gelecek zaman ekleri (konuşma dilinde daralsa bile yazılışta daralma olmaz). Örnekler: sakla + yor > saklıyor; dile + yor > diliyor; koşma + yor > koşmuyor. Tek heceli olan "demek" ve "yemek" fiillerinde ise "y" kaynaştırma ünsüzü geldiğinde "e" harfi hem okunuşta hem de yazılışta "i"ye dönüşür. de + y + ecek > diyecek; ye + y + en > yiyen.
    5 kaynak

    Dar ünlüler hangileri?

    Dar ünlüler, Türkçede "ı", "i", "u" ve "ü" harfleridir. Örnekler: kul; gül; kış; ilim; umut.
    5 kaynak

    Ünlü daralması ve ünlü düşmesi aynı şey mi?

    Ünlü daralması ve ünlü düşmesi farklı ses olaylarıdır. Ünlü daralması, Türkçede "a" ve "e" geniş ünlüleri ile biten fiillere "-yor" eki getirildiğinde, bu ünlülerin daralarak "ı", "i", "u" veya "ü" dar ünlülerine dönüşmesi durumudur. Ünlü düşmesi ise, son hecesinde dar ünlü bulunan (ı, i, u, ü) bir kelime ünlüyle başlayan bir ek aldığında, son hecedeki dar ünlünün düşmesidir.
    5 kaynak

    Dolaşma ünlü daralması mı?

    Dolaşma kelimesi, Türkçede ünlü daralmasına örnek olarak gösterilebilir. Ünlü daralması, Türkçede geniş ünlülerin (a, e) dar ünlülere (ı, i, u, ü) dönüşmesi şeklinde gerçekleşen bir ses olayıdır. Ancak, tek heceli olan "demek" ve "yemek" fiillerinde, söyleyişteki "i" ünlüsü yazıya da geçirilir. Bu nedenle, "dolaşma" kelimesinde ünlü daralması değil, "dolaş + yor" şeklinde bir kullanım söz konusudur.
    5 kaynak