“İyilik yap denize at, balık bilmezse Hâlık bilir” atasözünün hikayesi şu şekildedir:

Yardımsever bir kadın, bir gün denizin kıyısına gelip bir sepet ekmeği doğrayarak balıklara atmaya başlar 2. Onu izleyen bir balıkçı, “Ne yapıyorsun sen?” diye sorar 2. Kadın, “Denizde karınları acıkmıştır, iyilik olsun diye balıklara ekmek atıyorum” der 2. Balıkçı, “Balığa iyilik yapsan ne, adı üzerinde balık, ne bilecek iyiliğini?” diye şaşırır 2. Kadın ise “İyilik et denize at, balık bilmezse Hâlık bilir” diye cevap verir 2.

Bu atasözü, yapılan iyiliğin karşılığını, iyilik yapılan kişinin değil, Allah'ın vereceği anlamında kullanılır 13.