Mutezile ve Eş'ariye arasındaki temel farklar şunlardır: 1. Fiillerin Faili: Mutezile'ye göre fiillerin asıl faili insandır, Eş'ariye'ye göre ise Allah'tır. 2. İrade: Eş'ariye, insanın iradesini Allah'ın iradesine bağlı görür; Mutezile ise insan iradesini sınırsız kabul eder. 3. Sorumluluk: Eş'ariye'ye göre insan fiillerinden sorumludur, ancak bu sorumluluk Allah'ın takdiri içindedir; Mutezile ise insanın fiillerinden tamamen kendi sorumlu olduğunu savunur. 4. Akıl ve Vahiy: Mutezile, akıl ve mantığın ön planda olduğu bir anlayışa sahiptir, Eş'ariye ise vahyi esas alırken aklı sınırlı bir şekilde kullanır.