Küresel trigonometrinin kurucusu olarak Nasîrüddin Tûsî kabul edilir1.
Nasîrüddin Tûsî, trigonometriyi astronomiden bağımsız matematiksel bir disiplin olarak ele alan ilk kişidir 1. Küresel trigonometride dik açılı üçgenin altı farklı durumunu listelemiş, düzlem ve küresel üçgenler için sinüs yasasını belirtmiş ve tanjant yasasını keşfetmiştir 1.
Ayrıca, Ebu'l-Vefa da küresel trigonometride önemli katkılarda bulunmuş, sinüs teoremini açıklamış ve trigonometrinin altı esas oranı arasındaki ilişkileri ilk defa ortaya koymuştur 23.
Trigonometrinin ilk ne zaman bulunduğuna dair kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte, bazı önemli kilometre taşları şunlardır: MÖ 2000'li ve 3000'li yıllar. MÖ 180-125. MS 6. yüzyıl. 13. yüzyıl. 15. yüzyıl. 18. yüzyıl.
Trigonometrik fonksiyonları Hint matematikçi Aryabhata geliştirmiştir. Ayrıca, İslam dünyasındaki bilim insanları da trigonometri alanında önemli katkılarda bulunmuşlardır, örneğin El-Battani modern sinüs ve kosinüs kavramlarının temelini atmış, Ömer Hayyam ise trigonometriyi cebir ve geometriyle birleştirerek karmaşık problemlerin çözümüne katkı sağlamıştır.
Trigonometri ve küresel geometri alanında yapılan iki önemli çalışma şunlardır: 1. Nasîrüddin Tûsî'nin Çalışmaları: - Küresel trigonometriyi ayrı bir matematik disiplini olarak ele alan ilk bilim insanıdır. - "On the Sector Figure" adlı eserinde düzlem ve küresel üçgenler için sinüs yasasını belirtmiş ve küresel üçgenler için tanjant yasasını keşfetmiştir. 2. Leonhard Euler'in Katkıları: - Trigonometri fonksiyonlarını analitik olarak ele almış ve bu fonksiyonları karmaşık sayı teorisi ile ilişkilendirmiştir. - Euler formülü (e^(ix) = cos(x) + i·sin(x)) ile trigonometriyi karmaşık sayılarla ilişkilendirerek geniş bir uygulama alanı sağlamıştır.
{"3ynt0":{"state":{"logoProps":{"url":"https://yandex.com.tr"},"formProps":{"action":"https://yandex.com.tr/search","searchLabel":"Bul"},"services":{"activeItemId":"answers","items":[{"url":"https://yandex.com.tr/gundem/","title":"Gündem","id":"agenda"},{"url":"https://yandex.com.tr/shopping/","title":"Alışveriş","id":"shopping"},{"url":"https://yandex.com.tr/finance/","title":"Finans","id":"finance"},{"url":"https://yandex.com.tr/yacevap/","title":"YaCevap","id":"answers"},{"url":"https://yandex.com.tr/yaozet/","title":"YaÖzet","id":"summary"},{"url":"https://yandex.com.tr/travel/","title":"Seyahat","id":"travel"},{"url":"https://yandex.com.tr/video/search?text=popüler+videolar","title":"Video","id":"video"},{"url":"https://yandex.com.tr/gorsel/","title":"Görsel","id":"images"}]},"userProps":{"loggedIn":false,"ariaLabel":"Menü","plus":false,"birthdayHat":false,"child":false,"dialogProps":{"host":"yandex.com.tr","lang":"tr","project":"neurolib","queryParams":{"exp_flags":"skin","preset":"oceania","utm_source":"portal-neurolib"},"retpath":"https%3A%2F%2Fyandex.com.tr%2Fyacevap%2Fc%2Fbilim-ve-egitim%2Fq%2Fkuresel-trigonometrinin-kurucusu-kimdir-2755035610%3Fncrnd%3D81932","tld":"com.tr","platform":"desktop"},"className":"PortalHeader-User"},"suggestProps":{"selectors":{"form":".HeaderForm","input":".HeaderForm-Input","submit":".HeaderForm-Submit","clear":".HeaderForm-Clear","layout":".HeaderForm-InputWrapper"},"suggestUrl":"https://yandex.com.tr/suggest/suggest-ya.cgi?show_experiment=222&show_experiment=224","deleteUrl":"https://yandex.com.tr/suggest-delete-text?srv=web&text_to_delete=","suggestPlaceholder":"Yapay zeka ile bul","platform":"desktop","hideKeyboardOnScroll":false,"additionalFormClasses":["mini-suggest_theme_tile","mini-suggest_overlay_tile","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_prevent-empty_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_personal_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_rich_yes","mini-suggest_overlay_dark","mini-suggest_large_yes","mini-suggest_copy-fact_yes","mini-suggest_clipboard_yes","mini-suggest_turboapp_yes","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_affix_yes","mini-suggest_carousel_yes","mini-suggest_traffic_yes","mini-suggest_re-request_yes","mini-suggest_source_yes","mini-suggest_favicon_yes","mini-suggest_more","mini-suggest_long-fact_yes","mini-suggest_hide-keyboard_yes","mini-suggest_clear-on-submit_yes","mini-suggest_focus-on-change_yes","mini-suggest_short-fact_yes","mini-suggest_app_yes","mini-suggest_grouping_yes","mini-suggest_entity-suggest_yes","mini-suggest_redesigned-navs_yes","mini-suggest_title-multiline_yes","mini-suggest_type-icon-wrapped_yes","mini-suggest_fulltext-highlight_yes","mini-suggest_fulltext-insert_yes","mini-suggest_lines_multi"],"counter":{"service":"neurolib_com_tr_desktop","url":"//yandex.ru/clck/jclck","timeout":300,"params":{"dtype":"stred","pid":"0","cid":"2873"}},"noSubmit":false,"formAction":"https://yandex.com.tr/search","tld":"com.tr","suggestParams":{"srv":"serp_com_tr_desktop","wiz":"TrWth","yu":"4893664391763253119","lr":20815,"uil":"tr","fact":1,"v":4,"use_verified":1,"safeclick":1,"skip_clickdaemon_host":1,"rich_nav":1,"verified_nav":1,"rich_phone":1,"use_favicon":1,"nav_favicon":1,"mt_wizard":1,"history":1,"nav_text":1,"maybe_ads":1,"icon":1,"hl":1,"n":10,"portal":1,"platform":"desktop","mob":0,"extend_fw":1,"suggest_entity_desktop":"1","entity_enrichment":"1","entity_max_count":"5"},"disableWebSuggest":false},"context":{"query":"","reqid":"1763253276386873-3102450042048366002-balancer-l7leveler-kubr-yp-klg-23-BAL","lr":"20815","aliceDeeplink":"{\"text\":\"\"}"},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"3yntw01-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"header"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"header"},"3ynt1":{"state":{"links":[{"id":"main","url":"/yacevap/","title":"Ana Sayfa","target":"_self"},{"id":"technologies","url":"/yacevap/c/teknoloji","title":"Teknoloji","target":"_self"},{"id":"psychology-and-relationships","url":"/yacevap/c/psikoloji-ve-iliskiler","title":"Psikoloji ve İlişkiler","target":"_self"},{"id":"science-and-education","url":"/yacevap/c/bilim-ve-egitim","title":"Bilim ve Eğitim","target":"_self"},{"id":"food","url":"/yacevap/c/yemek","title":"Yemek","target":"_self"},{"id":"culture-and-art","url":"/yacevap/c/kultur-ve-sanat","title":"Kültür ve Sanat","target":"_self"},{"id":"tv-and-films","url":"/yacevap/c/filmler-ve-diziler","title":"Filmler ve Diziler","target":"_self"},{"id":"economics-and-finance","url":"/yacevap/c/ekonomi-ve-finans","title":"Ekonomi ve Finans","target":"_self"},{"id":"games","url":"/yacevap/c/oyun","title":"Oyun","target":"_self"},{"id":"sport","url":"/yacevap/c/spor","title":"Spor","target":"_self"},{"id":"beauty-and-style","url":"/yacevap/c/guzellik-ve-moda","title":"Güzellik ve Moda","target":"_self"},{"id":"useful-tips","url":"/yacevap/c/faydali-ipuclari","title":"Faydalı İpuçları","target":"_self"},{"id":"auto","url":"/yacevap/c/otomobil","title":"Otomobil","target":"_self"},{"id":"law","url":"/yacevap/c/hukuk","title":"Hukuk","target":"_self"},{"id":"travel","url":"/yacevap/c/seyahat","title":"Seyahat","target":"_self"},{"id":"animals-and-nature","url":"/yacevap/c/hayvanlar-ve-doga","title":"Hayvanlar ve doğa","target":"_self"},{"id":"health","url":"/yacevap/c/saglik","title":"Sağlık","target":"_self"},{"id":"other","url":"/yacevap/c/diger","title":"Diğer","target":"_self"}],"activeLinkId":"science-and-education","title":"Kategoriler","baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"3yntw02-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"header-categories"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"header-categories"},"3ynt2":{"state":{"tld":"com.tr","markdown":"**Küresel trigonometrinin kurucusu olarak Nasîrüddin Tûsî kabul edilir** [```1```](https://tr.wikipedia.org/wiki/Trigonometri_tarihi). \n\nNasîrüddin Tûsî, trigonometriyi astronomiden bağımsız matematiksel bir disiplin olarak ele alan ilk kişidir [```1```](https://tr.wikipedia.org/wiki/Trigonometri_tarihi). Küresel trigonometride dik açılı üçgenin altı farklı durumunu listelemiş, düzlem ve küresel üçgenler için sinüs yasasını belirtmiş ve tanjant yasasını keşfetmiştir [```1```](https://tr.wikipedia.org/wiki/Trigonometri_tarihi).\n\nAyrıca, Ebu'l-Vefa da küresel trigonometride önemli katkılarda bulunmuş, sinüs teoremini açıklamış ve trigonometrinin altı esas oranı arasındaki ilişkileri ilk defa ortaya koymuştur [```2```](https://www.enerjivetesisat.com/genel/7176-trigonometri-ilminin-kurucusu-ebu-l-vefa-el-buzcani)[```3```](https://www.dokuzeylul.com/ebul-vefa-kimdir-ebul-vefanin-icatlari-ve-buluslari).","sources":[{"sourceId":1,"url":"https://univerlist.com/tr/blog/dunya-tarihine-yon-vermis-9-gok-bilimci/?v=1.0.23","title":"Dünya Tarihine Çalışmalarıyla Yön Vermiş 9 Gök Bilimci!","shownUrl":"https://univerlist.com/tr/blog/dunya-tarihine-yon-vermis-9-gok-bilimci/?v=1.0.23","rel":"nofollow"},{"sourceId":2,"url":"https://studylibtr.com/doc/961674/hipparkhos-ve-trigonometrinin-do%C4%9Fu%C5%9Fu","title":"Hipparkhos ve Trigonometrinin Doğuşu","shownUrl":"https://studylibtr.com/doc/961674/hipparkhos-ve-trigonometrinin-do%C4%9Fu%C5%9Fu","rel":"nofollow"},{"sourceId":3,"url":"https://www.matematiksel.org/kuresel-ucgeni-bize-tanitan-iskenderiyeli-menelaus-ve-unlu-teoremi/","title":"Küresel Üçgeni Bize Tanıtan İskenderiyeli Menelaus Ve Ünlü...","shownUrl":"https://www.matematiksel.org/kuresel-ucgeni-bize-tanitan-iskenderiyeli-menelaus-ve-unlu-teoremi/","rel":"nofollow"},{"sourceId":4,"url":"https://tr.vogueindustry.com/17231105-history-of-trigonometry-origin-and-development","title":"Trigonometri Tarihi: Kökeni ve Gelişimi - Bilim | Vogue Industry","shownUrl":"https://tr.vogueindustry.com/17231105-history-of-trigonometry-origin-and-development","rel":"nofollow"},{"sourceId":5,"url":"https://tr.wikipedia.org/wiki/Trigonometri_tarihi","title":"Trigonometri Tarihi - Vikipedi","shownUrl":"https://tr.wikipedia.org/wiki/Trigonometri_tarihi","rel":"nofollow"}],"isHermione":false,"headerProps":{"header":"Küresel trigonometrinin kurucusu kimdir?","homeUrl":"/yacevap/","categoryUrl":"/yacevap/c/bilim-ve-egitim","categoryTitle":"Bilim ve Eğitim","canUseNativeShare":false,"tags":[{"href":"/yacevap/t/matematik","text":"Matematik"},{"href":"/yacevap/t/tarih","text":"Tarih"},{"href":"/yacevap/t/trigonometri","text":"Trigonometri"},{"href":"/yacevap/t/gokbilim","text":"Gökbilim"}],"extralinksItems":[{"variant":"reportFeedback","reportFeedback":{"feature":"YazekaAnswers","title":"Bu yanıtta yanlış olan ne?","checkBoxLabels":[{"value":"Uygunsuz veya aşağılayıcı yanıt"},{"value":"Soruma yanıt verilmedi"},{"value":"Bilgi hataları var"},{"value":"Bilgi yetersiz"},{"value":"Bilgi güncel değil"},{"value":"Görüntüleme hataları"},{"value":"Yanıtta kullanılan kaynaklar güvenilir değil"},{"value":"Bu soru için yanıt gerekmiyor"},{"value":"Diğer"}]}}]},"suggestProps":{"suggestItems":[{"id":0,"text":"Küresel geometrinin temel prensipleri nelerdir?","url":"/search?text=K%C3%BCresel+geometrinin+temel+prensipleri&promo=force_neuro"},{"id":1,"text":"Küresel trigonometri nasıl gelişti?","url":"/search?text=K%C3%BCresel+trigonometri+nas%C4%B1l+geli%C5%9Fti%3F&promo=force_neuro"},{"id":2,"text":"Hipparchus’un çalışmaları modern astronomiyi nasıl etkiledi?","url":"/search?text=Hipparchus%27un+%C3%A7al%C4%B1%C5%9Fmalar%C4%B1n%C4%B1n+modern+astronomiye+etkisi&promo=force_neuro"},{"id":-1,"url":"/search?text=K%C3%BCresel+trigonometrinin+kurucusu+kimdir%3F&promo=force_neuro","text":"Daha fazla bilgi"}]},"feedbackProps":{"feature":"YazekaAnswers","baseProps":{"metaFields":{"yandexuid":"4893664391763253119","reqid":"1763253276386873-3102450042048366002-balancer-l7leveler-kubr-yp-klg-23-BAL"}},"positiveCheckboxLabels":[{"value":"Yanıtı çok beğendim"},{"value":"Yanıtta gerekli bilgiler var"},{"value":"Kolay anlaşılır"},{"value":"Diğer"}],"negativeCheckboxLabels":[{"value":"Uygunsuz veya aşağılayıcı yanıt"},{"value":"Soruma yanıt verilmedi"},{"value":"Bilgi hataları var"},{"value":"Bilgi yetersiz"},{"value":"Bilgi güncel değil"},{"value":"Görüntüleme hataları"},{"value":"Yanıtta kullanılan kaynaklar güvenilir değil"},{"value":"Bu soru için yanıt gerekmiyor"},{"value":"Diğer"}]},"dialogStoreProps":{"baseUrl":""},"globalStoreProps":{"imageBackendUrl":"https://yandex.com.tr/images-apphost/image-download?cbird=171","query":"","retina":false,"avatarId":"0","isMacOS":false,"isEmbeddedFuturis":false,"brand":"yazeka","device":{"isIOS":false,"platform":"desktop"}},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"3yntw03-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"question"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"question"},"3ynt3":{"state":{"relatedMaterials":[{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.trigonometri.gen.tr/trigonometriyi-ilk-kim-gelistirdi-hangi-donemlerdeydi.html?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.matematiksel.org/nereden-cikti-bu-sinus-ile-kosinus/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.infreza.com/gecmisten-gunumuze-trigonometri-ve-tarihi/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://kimbulmus.com.tr/trigonometri-kim-buldu-ve-kim-icat-etti/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://studylibtr.com/doc/948108/trigonometri-tarih%C3%A7esi-ve-kullan%C4%B1m-alanlar%C4%B1?size=16&stub=1"],"header":"Trigonometri ilk ne zaman bulundu?","teaser":"Trigonometrinin ilk ne zaman bulunduğuna dair kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte, bazı önemli kilometre taşları şunlardır: MÖ 2000'li ve 3000'li yıllar. MÖ 180-125. MS 6. yüzyıl. 13. yüzyıl. 15. yüzyıl. 18. yüzyıl.","href":"/yacevap/c/bilim-ve-egitim/q/trigonometri-ilk-ne-zaman-bulundu-3605066047","tags":[{"href":"/yacevap/t/matematik","text":"Matematik"},{"href":"/yacevap/t/tarih","text":"Tarih"},{"href":"/yacevap/t/trigonometri","text":"Trigonometri"},{"href":"/yacevap/t/mezopotamya","text":"Mezopotamya"},{"href":"/yacevap/t/yunan","text":"Yunan"}]},{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://kimbulmus.com.tr/trigonometri-kim-buldu-ve-kim-icat-etti/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://studylibtr.com/doc/948108/trigonometri-tarih%C3%A7esi-ve-kullan%C4%B1m-alanlar%C4%B1?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://pursuantmedia.com/2019/04/24/trigonometri-ilk-kim-buldu/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://yunus.hacettepe.edu.tr/~skucuk/ekitap/Trigonometri%20Tarihi.pdf?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://tr.wikial.top/wiki/Trigonometric_functions?size=16&stub=1"],"header":"Trigonometrik fonksiyonları kim buldu?","teaser":"Trigonometrik fonksiyonları Hint matematikçi Aryabhata geliştirmiştir. Ayrıca, İslam dünyasındaki bilim insanları da trigonometri alanında önemli katkılarda bulunmuşlardır, örneğin El-Battani modern sinüs ve kosinüs kavramlarının temelini atmış, Ömer Hayyam ise trigonometriyi cebir ve geometriyle birleştirerek karmaşık problemlerin çözümüne katkı sağlamıştır.","href":"/yacevap/c/bilim-ve-egitim/q/trigonometrik-fonksiyonlari-kim-buldu-1297302180","tags":[{"href":"/yacevap/t/matematik","text":"Matematik"},{"href":"/yacevap/t/tarih","text":"Tarih"},{"href":"/yacevap/t/trigonometri","text":"Trigonometri"},{"href":"/yacevap/t/bilim","text":"Bilim"}]},{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://eodev.com/gorev/30408288?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://HasCoding.com/makale/matematik/trigonometri-acilar-ve-ucgenlerin-matematiksel-incelemesi-6173?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.matematiksel.org/kuresel-ucgeni-bize-tanitan-iskenderiyeli-menelaus-ve-unlu-teoremi/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://heavenskhan.blogspot.com/2013/03/sinus-ve-kosinus-uygulama-alanlar.html?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.islamidavet.com/kutuphane/trigonometri-ve-fergani/?size=16&stub=1"],"header":"Trigonometri ve küresel geometri alanında çalışmalardan ikisi nedir?","teaser":"Trigonometri ve küresel geometri alanında yapılan iki önemli çalışma şunlardır: 1. Nasîrüddin Tûsî'nin Çalışmaları: - Küresel trigonometriyi ayrı bir matematik disiplini olarak ele alan ilk bilim insanıdır. - \"On the Sector Figure\" adlı eserinde düzlem ve küresel üçgenler için sinüs yasasını belirtmiş ve küresel üçgenler için tanjant yasasını keşfetmiştir. 2. Leonhard Euler'in Katkıları: - Trigonometri fonksiyonlarını analitik olarak ele almış ve bu fonksiyonları karmaşık sayı teorisi ile ilişkilendirmiştir. - Euler formülü (e^(ix) = cos(x) + i·sin(x)) ile trigonometriyi karmaşık sayılarla ilişkilendirerek geniş bir uygulama alanı sağlamıştır.","href":"/yacevap/c/bilim-ve-egitim/q/trigonometri-ve-kuresel-geometri-alaninda-calismalardan-ikisi-nedir-1545821610","tags":[{"href":"/yacevap/t/matematik","text":"Matematik"},{"href":"/yacevap/t/trigonometri","text":"Trigonometri"},{"href":"/yacevap/t/tarih","text":"Tarih"},{"href":"/yacevap/t/biliminsanlari","text":"BilimInsanları"}]}],"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"3yntw04-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"related"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"related"},"3ynt4":{"state":{"tld":"com.tr","isIos":false,"isQuestionPage":true,"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"3yntw05-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"ask_question"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"ask_question"},"3ynt5":{"state":{"generalLinks":[{"id":"privacy-policy","text":"Gizlilik politikası","url":"https://yandex.com.tr/legal/privacy_policy/"},{"id":"terms-of-service","text":"Kullanıcı sözleşmesi","url":"https://yandex.com.tr/legal/tos/"},{"id":"report-error","text":"Hata bildir","url":"https://forms.yandex.com.tr/surveys/13748122.01a6645a1ef15703c9b82a7b6c521932ddc0e3f7/"},{"id":"about-company","text":"Şirket hakkında","url":"https://yandex.com.tr/project/portal/contacts/"}],"copyright":{"url":"https://yandex.com.tr","currentYear":2025},"socialLinks":[{"url":"https://www.tiktok.com/@yandex.turkiye","type":"tiktok","title":"TikTok"},{"url":"https://www.youtube.com/@YandexTurkiye","type":"youtube","title":"Youtube"},{"url":"https://www.facebook.com/YandexComTr","type":"facebook","title":"Facebook"},{"url":"https://www.instagram.com/yandex__turkiye/","type":"instagram","title":"Instagram"},{"url":"https://x.com/yndxturkiye","type":"x","title":"X"}],"categoriesLink":[],"disclaimer":"Seçili sitelerdeki metinlere göre Yazeka tarafından oluşturulan yanıtlardır. Hatalar içerebilir. Önemli bilgileri kontrol ediniz.","baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"3yntw06-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"footer"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"footer"}}