İyonlaşma enerjisi ve iyon oluşumu arasındaki ilişki şu şekilde açıklanabilir: İyonlaşma enerjisi, bir atomun gaz halinde izole bir iyon oluşturmak için ihtiyaç duyduğu minimum enerji miktarıdır. İyon oluşumu, bir atomun elektron alarak veya vererek kararlı hale geçmesi olayıdır. Dolayısıyla, iyonlaşma enerjisi, iyon oluşumunun gerçekleşmesi için gerekli olan enerjiyi ifade eder.