• Buradasın

    İltiza sistemi neden kaldırıldı?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    İltizam sistemi, Osmanlı Devleti'nde uzun yıllar uygulandıktan sonra, II. Mahmut döneminde kaldırılmıştır 12.
    Kaldırılma nedenleri:
    • Kontrol kaybı: Sistemin ülke geneline yayılması, kontrol edilmesini zorlaştırmıştır 12.
    • Halka yüksek vergi baskısı: Mültezimler, vergi alacakları bölgedeki halktan fazla vergi talep etmiş, vergiyi ödeyemeyen halk ise topraklarını bırakıp gitmek zorunda kalmıştır 125.
    • Ekonomik ve idari sorunlar: Sistem, devletin vergi gelirlerini tahmin etmede ve yönetmede zorlanmasına neden olmuştur 5.
    • Yolsuzluk ve haksızlık: Mültezimler, vergi toplama sürecinde haksızlık yapmış, rüşvet almış ve vergi kaçakçılığına izin vermiştir 5.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    İltizam ve malikane sistemi nedir?

    İltizam Sistemi: Osmanlı İmparatorluğu'nda devlete ait vergi gelirlerinin özel şahıslara belli bir bedel karşılığında devredilerek toplanması yöntemidir. Vergi toplama hakkını üstlenen kişilere mültezim denir. Mültezimler, devlete yaptıkları ödemeyi karşılamak ve kâr sağlamak için genellikle köylüler üzerinde baskı kurardı. 16. yüzyılın sonlarından itibaren yaygınlaşmış, 1695'te malikane sistemine dönüşmüştür. Malikane Sistemi: İltizam sisteminin ömür boyu (kayd-ı hayat şartıyla) uygulanmasıdır. Malikane sahipleri, mukataalarını satabilir ancak miras bırakamazdı. Malikane sahibi öldüğünde veya arazisini sattıktan sonra 45 gün içinde öldüğünde mukataa arazi devlete geçer, yeniden ihale yapılırdı. Bu sistem, tımar ve iltizam unsurlarını birleştirerek devlete gelir garantisi sağlamış ve uzun dönemli borçlanabilme imkanı tanımıştır.

    İltizam ve tımar sistemi arasındaki fark nedir?

    Tımar ve iltizam sistemleri arasındaki temel farklar şunlardır: Tımar Sistemi: Toprak ve Askerlik İlişkisi: Devlet, askerlere toprak (tımar) verir ve karşılığında askeri hizmet bekler. Devlete Maliyet: Devlet, tımar sistemi sayesinde para harcamadan asker yetiştirir ve vergi toplar. Toprak Mülkiyeti: Tımar toprakları, tımar sahibinin ölümüyle veya hizmetten ayrıldığında geri alınır. İltizam Sistemi: Vergi Toplama Yöntemi: Devlet, vergi gelirlerini artırmak için vergileri belirli bir bedel karşılığında özel kişilere (mültezimlere) devreder. Devlete Gelir: Toplanan vergilerin büyük bir kısmı doğrudan devlet hazinesine gider. Halk Üzerindeki Etki: Mültezimler, vergileri toplamak için halkı zorlayabilir ve bu durum adaletsiz uygulamalara yol açabilir. İltizam sistemi, 1839'da Tanzimat'ın ilanıyla kaldırılmış, 1855'ten itibaren yeniden uygulamaya konulmuştur.

    İltiza ve emanet sistemi arasındaki fark nedir?

    İltizam ve emanet sistemleri, Osmanlı İmparatorluğu'nda vergi toplama yöntemleridir, ancak bazı farklılıkları vardır: İltizam Sistemi: - Vergi toplama hakkını belirli bir bedel karşılığında özel kişilere (mültezim) devreder. - Mültezim, vergi gelirlerini toplar ve sözleşme sonunda devlete öder; kalan miktar kendi kârı olur. - Bu yöntemde rekabet ve mültezimlerin yatırımları sayesinde vergi gelirlerinin artması beklenir. Emanet Sistemi: - Vergi toplama işini devlet hazinesi veya vakıf adına devlet görevlileri (emin) üstlenir. - Görevliler, belirli bir süre boyunca vergi gelirlerini toplar ve vakfa teslim eder. - Bu sistem, mültezimlerin suistimallerini önlemek ve vergi gelirlerinin daha adil bir şekilde toplanmasını sağlamak amacıyla kullanılırdı.

    İltizamın faydaları nelerdir?

    İltizamın faydaları şunlardır: 1. Kamu Kaynaklarının Verimli Kullanımı: Özel sektörün kaynaklarını kullanarak kamu hizmetlerinin daha verimli bir şekilde yürütülmesini sağlar. 2. Mali Yükün Azalması: Devlet, iltizam sayesinde bazı hizmetlerin mali yükünü azaltabilir. 3. Rekabet Ortamı: İltizam uygulamaları, hizmet kalitesini artırmak amacıyla rekabet ortamı yaratabilir. 4. Hızlı Vergi Toplama: Vergilerin daha hızlı bir şekilde toplanmasını sağlar, bu da hazineye nakit para girişini artırır. 5. Bölgesel Güç Kazanma: Vergi toplanan bölgede halk, toprakları daha sık işleme ve bölgesel anlamda Osmanlı Devleti'ne güç kazandırma eğilimindedir.
    A bustling Ottoman marketplace with merchants exchanging coins under the watchful eye of a turbaned official, surrounded by sacks of grain and colorful fabrics.

    İltizamın amacı nedir?

    İltizamın amacı, Osmanlı İmparatorluğu'nda devlete ait gelirlerin daha kolay ve hızlı bir şekilde toplanmasıdır. Bu sistem sayesinde: Devletin gelirleri artmıştır. Zaman kaybı olmadan vergi toplama imkanı sağlanmıştır. Ekonomi canlanmıştır. Denetleme kolaylığı sağlanmıştır. Ancak zamanla mültezimler, halktan zorla ve fazla vergi toplamaya başlamış, bu da sistemin kontrol dışına çıkmasına ve 2. Mahmut döneminde kaldırılmasına yol açmıştır.

    Osmanlıda iltizam sistemi nedir?

    İltizam sistemi, Osmanlı İmparatorluğu'nda devlet gelirlerinin bir bölümünün belli bir bedel karşılığında kişilere devredilerek toplanması yöntemidir. Bu sistemde: Vergiyi toplamayı üstlenen kişilere "mültezim" denirdi. Mültezimler, devlete yaptıkları ödemeyi karşılamak ve kâr sağlamak için genellikle köylülere yüksek vergiler yüklerlerdi. İltizam yöntemi, 16. yüzyılın sonlarından itibaren tımar sisteminin uygulandığı eyaletlerde de uygulanmaya başlandığında Tımar sistemi bozulmuştur. 1695 yılından itibaren “malikâne” adı verilen uzun süreli iltizam uygulaması ortaya çıkmıştır. 2. Mahmut zamanında ise iltizam sistemi kaldırılmıştır. İltizam sistemi, Osmanlı Devleti'ne denetleme kolaylığı sağlamış, zamandan ve gelirden kazanç elde etmesine yardımcı olmuştur.

    İltiza sisteminde toprak nasıl kiralanır?

    İltizam sisteminde toprak kiralanması, Osmanlı Devleti döneminde vergi toplama hakkının belirli bir süreliğine devlete kiralanması şeklinde gerçekleşmiştir. Toprak kiralanma süreci şu adımları içermekteydi: 1. Açık Artırma: Arazilerin vergi toplama hakkı, devlete belirli bir bedel karşılığında açık artırma ile kiralanırdı. 2. Mültezim Seçimi: Kiracı olarak seçilen kişiye "mültezim" denirdi ve bu kişi devlete kira bedelini öderdi. 3. Kira Sözleşmesi: Mültezim, topladığı vergilerin bir kısmını kendine alır, geri kalanını ise devlete teslim ederdi. 4. Süre Sonu: Kiralanan topraklar genellikle 3 yıllığına kiralanırdı ve süre sonunda sözleşme yenilenirdi. Günümüzde ise devlet arazilerinin kiralanması, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na bağlı Milli Emlak Genel Müdürlüğü tarafından organize edilmektedir.