Büyük gelgit (spring tide) ve küçük gelgit (neap tide), Ay ve Güneş'in Dünya üzerindeki çekim kuvvetlerinin farklı konumlarına göre oluşan gelgit türleridir. Büyük gelgit şu durumlarda meydana gelir: - Ay, Güneş ve Dünya aynı doğrultuda olduğunda, Ay ve Güneş'in çekim kuvvetleri birleşerek maksimum çekim kuvveti oluşturur. - Bu dönemde Ay'ın yeni ay veya dolunay fazlarında olduğu gözlemlenir. Küçük gelgit şu durumlarda meydana gelir: - Ay ve Güneş 90° lik açı yapan doğrular üzerinde bulunduğunda, minimum çekim kuvveti oluşur. - Bu dönemde Ay'ın, ilk dördün veya son dördün fazlarında olduğu gözlemlenir.