Determinizm, evrendeki her olayın, önceki nedenlere ve koşullara bağlı olarak belirlendiğini öne sürer 45. Determinizm, materyalizm ve mekanizm ile ilişkilendirilir ve evrenin bir saat gibi işlediği, her parçanın işleyişinin önceden belli olduğu anlayışını savunur 4.

Fatalizm ise, olayların kaçınılmaz şekilde kader tarafından belirlendiğini ve insanın bu sürece müdahale edemeyeceğini savunur 14. Fatalizm, insanın özgür iradesini tamamen reddeder ve geleceğin kesinlikle belli olduğu görüşüne dayanır 4.

İki kavram arasındaki temel fark, determinizmin neden-sonuç ilişkisine vurgu yapması, fatalizmin ise kaderin değiştirilemez olduğunu savunmasıdır 4.