Buradasın
Türkiye'de Bilim ve Araştırma Üniversiteleri Üzerine Röportaj
youtube.com/watch?v=DBCNyJb-ZIIYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Tektet" programında sunucu Mustafa Hoca'nın TÜBİTAK 2020 Mühendislik Bilimleri Bilim Ödülleri kazanan dört bilim insanıyla yaptığı röportaj videosu. Konuklar arasında Bilkent Üniversitesi'nden Prof. Dr. Hilmi Volkan Demir, Koç Üniversitesi'nden Prof. Dr. Özgür Barış Akan, Erzincan Üniversitesi'nden Prof. Dr. İsmail Türkan ve Ege Üniversitesi'nden bir bilim insanı bulunmaktadır.
- Video, Türkiye'deki bilim ortamı, araştırma üniversiteleri ve bilimsel gelişmeler üzerine odaklanmaktadır. Konuşmacılar, nano kristaller, kuantum mekanik, haberleşme teknolojileri, bitki stres direnci ve tarım verimliliği gibi çeşitli bilimsel alanlardaki çalışmalarını paylaşırlarken, Türkiye'deki araştırma üniversitelerinin durumu, vakıf üniversitelerinin (Bilkent, Koç, Sabancı) rolü ve bilimsel araştırma politikaları hakkında görüşlerini aktarmaktadırlar.
- Röportajda ayrıca Türkiye'nin bilimsel ortamındaki kalite sorunları, araştırma fonlarının önemi, üniversite sisteminin değerlendirilmesi ve genç araştırmacılara yönelik öneriler ele alınmaktadır. Konuşmacılar, Türkiye'nin yılda yaklaşık 40 bin akredite dergilerde yayın yaparak dünyada 17. sırada olduğunu ancak kalite sorunları yaşadığını belirterek, bilimsel ortamı geliştirmek için öneriler sunmaktadırlar.
- 00:17TÜBİTAK Ödülleri ve Bilim İnsanları
- Tektek'te "Bilimde Beraberiz" programında Türkiye'nin saygın bilim adamlarıyla bilim konusu ele alınacak.
- TÜBİTAK son yıllarda ciddi atılımlar yaparak bilim insanlarına ödüller veriyor.
- Programda TÜBİTAK 2020 mühendislik bilimleri bilim ödülü sahipleri Prof. Dr. Hilmi Volkan Demir ve Prof. Dr. Özgür Barış Akan ile Prof. Dr. İsmail Türkan yer alıyor.
- 01:40Fen Lisesi ve Eğitim Deneyimleri
- Ankara Fen Lisesi, Türkiye'ye çok bilim insanı yetiştiren ilk fen lisesi olarak tanınıyor.
- Prof. Dr. Hilmi Volkan Demir ve Prof. Dr. Özgür Barış Akan, Ankara Fen Lisesi mezunu olup aynı dönem ve oda arkadaşı olduklarını belirtiyorlar.
- Prof. Dr. İsmail Türkan ise İzmir Atatürk Lisesi mezunu olarak Türkiye'nin en iyi okullarından biri olduğunu vurguluyor.
- 03:10Üniversite ve Araştırma Ortamları
- Erciyes Üniversitesi son dönemde hızla yükseliyor ve aşı çalışmalarıyla dikkat çekiyor.
- Ege Üniversitesi de son yıllarda büyük bir atılım içinde olup, araştırma üniversiteleri arasında dokuzuncu sırada yer alıyor.
- Programda üniversitelerde bilim ortamını nasıl geliştirileceği konusu ele alınacak.
- 08:45Malzeme Bilimi ve Nano Teknoloji
- Malzeme bilimi gelişmiş ülkelerde çok önemli bir alandır ve Kore'de özellikle ileri seviyede.
- Prof. Dr. Hilmi Volkan Demir, malzeme bilimi ve mühendisliği alanında elektrik-elektronik mühendisliği ve fizik altyapısını kullanıyor.
- Nano kristaller, nano boyutta (bir metrenin milyarda biri) bulunan ve çok önemli olan malzeme yapılarıdır.
- 09:50Nano Kristaller ve Özellikleri
- Nano kristaller, boyutlarını değiştirerek aynı malzeme üzerinde ışıma dalga boyunu eksi iki nanometre mertebesinde kontrol etmek mümkün.
- Bu malzemeler saf ışılar ve kesikli ışık kaynağı olarak bilinir, bu nedenle ileri renk bilimi uygulamaları için idealdir.
- Nano kristaller, ekran teknolojilerinde stratejik olarak birleştirildiğinde normalde elde edilemeyen geniş renk gamı sağlar.
- 10:53Nano Kristallerin Tasarımı ve Uygulamaları
- Nano kristaller kuantum mekanik olarak tasarlanır ve sentez mekaniğinin bir parçası olarak uygulanır.
- Sentezlenen nano kristaller LED ışık yayan diyotlar veya detektör gibi algılayıcılar gibi farklı aygıtlara entegre edilebilir.
- Bu teknolojinin uygulamaları arasında aydınlatma ve ekran teknolojileri en önemli yerleri alır.
- 11:25Türkiye'deki Araştırma Çalışmaları
- Türkiye'de bu alanda olumlu yerlere gelinmiştir ve Bilkent Üniversitesi'nde uzun yıllardır oluşturulan araştırma grubu önemli çalışmalar yapmaktadır.
- Grup, özel sektörde farklı şirketlerle işbirliği yaparak TÜBİTAK'ın yeni oluşturduğu BINDÖRT programıyla ticari süreçleri gerçekleştirebileceklerdir.
- Nano kristaller, üç boyutlu sınırlı (yarım sıfır boyutlu) yapılar olup, son dönemlerde atomik seviyede düz yapılar olarak da tasarlanabilmektedir.
- 13:09Araştırma Grubunun Çalışma Yöntemi
- Araştırma grubu hem temel bilimden başlayıp fizik ve kimya dergilerinde yayın yaparken, aynı zamanda mühendisliğe de çıkararak malzemeden aygıt, aygıttan sisteme kadar çalışmaktadır.
- Bilim dallarının bir araya gelmesi (fizik, kimya, mühendislik, elektronik) ve trans-disipliner yaklaşım (farklı dalların yöntemlerini birbirine uygulama) ciddi inovasyon için fırsat vermektedir.
- Grup başarılı ticari uygulamalar yapmış olup, Bilkent Üniversitesi'nde ve UNAM'da hem temel hem de uygulamalı bilim çalışarak inovasyonu gerçekleştirmektedir.
- 14:30Türkiye'de Bilim ve Teknoloji Gelişimi
- Türkiye uzun yıllar temel bilimler alanında çalışmalar yapmış ancak bu çalışmalar ürüne dönüştürülemediği için para getirmedi.
- Son on yılda yapılan test, temel bilimlerin çok büyük para getirebileceğini göstermiştir; örneğin Uğur Şahin'in eşinin birkaç sene içerisinde beyin gücüyle zengin olmuş olması.
- Türkiye'de bilim için gerekli ortam ve çalışma gerekiyor, ancak aynı zamanda bilimi önemsemek ve öncelik vermek gerekiyor.
- 15:56Bilim ve Teknoloji Politikaları
- Bilim sabır gerektirir, programların uzun soluklu planlanması ve devamlılık gerekir.
- TÜBİTAK programları, ek programlar ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın desteğiyle Türkiye doğru yönde gidiyor.
- Bilkent Üniversitesi'ndeki UNAM'da 24 AR-GEFLİ şirketi oluşmuş ve Teknokent yapısı 6550 sayılı kanun ile desteklenmektedir.
- 17:22Türkiye'deki Bilim ve Teknoloji Hedefleri
- Türkiye'de hem kaliteyi korumak ve artırmak hem de ölçeklemek gerekir.
- Bilimde gelişmeler ağaç gibi düşünülmeli, her sene belli bir oranda büyür ve üssel büyüme gösterir.
- Başarı hikayelerini çoğaltmak, desteğe devam etmek ve kendimize olan inancımızı kaybetmemek gerekir.
- 19:03Kamu ve Özel Sektör Arasındaki İşbirliği
- Dünyada bilimin hızla geliştiği ülkelerde devlet, özel sektör ve bilim arasında büyük işbirliği vardır.
- Türkiye'de kamu ve üniversite arasındaki işbirliği eksik olabilir, ancak yeni programlar oluşturulmuştur.
- TÜBİTAK'ın BINDÖRT adını verdiği programda, UNAM liderliğinde Türkiye'nin üç lokomotif şirketi ile yüksek teknolojili AR-GEFLİ şirketlerinin bir araya gelmesi planlanmaktadır.
- 20:42Üniversiteler ve Özel Sektörün İşbirliği
- Kamu sektörü, özel sektörün yerini almaya çalışmamalı ve üniversiteler özel sektörle beraber çalışmalıdır.
- AR-GE filiz şirketleri dışında, esas ekonomileri döndüren büyük değerli şirketlerin ulusal görevleri vardır.
- Üniversitelerle özel sektörü bir araya getirme, kamunun önemli bir görevidir ve Türkiye önümüzdeki süreçte bunlardan faydalanacaktır.
- 21:18Türkiye'nin Lokomotif Şirketleri
- Türkiye'de bir zamanlar NEAŞ örneği vardı ve elektronik alanında Türkiye'nin lokomotifi olmuştu.
- NEAŞ'tan çıkan bazı teknolojiler hala devam etmektedir.
- 21:42Elektrik-Elektronik Mühendisliği Alanında Çalışma
- Konuşmacılar elektrik-elektronik mühendisliği alanında, özellikle haberleşme teknolojileri alanında çalışmaktadır.
- Konuşmacılar arasında Erdal Erkan adında birisi bulunmakta ve konuşmacılar onun derslerini almışlardır.
- Konuşmacılardan biri doktora çalışmalarını 2002-2004 yılları arasında dördüncü jenerasyon kablosuz sistemler üzerinde yapmış ve Türkiye'ye döndüğünde Ortadoğu Teknik Üniversitesi'nde göreve başlamıştır.
- 22:22Biyolojik Haberleşme Yöntemlerinin Mühendislikteki Uygulamaları
- Biyolojideki en iyilenmiş davranışlar, bağışıklık sistemindeki T hücreleri, B hücreleri ve arılar gibi kolonilerin haberleşme yöntemlerinden öğrenilerek teknolojik uygulamalara aktarılmaktadır.
- Nano sensörler ve nano aygıtlar gibi yetenekleri kısıtlı olmasına rağmen gelecek vadeden teknolojiler, bir araya getirildiğinde ortak bir amaca yönelik çalışabilmeleri için birbiriyle haberleşebilmeleri gerekmektedir.
- Konuşmacı, onbeş senedir nano ve mikro boyutlarda aletlerin haberleşme problemlerini çözmekle uğraşmaktadır.
- 23:52Hücrelerin Haberleşme Yöntemleri
- Vücudumuzdaki hücreler, klasik elektromanyetik alan modüle ederek değil, kütlenin gönderimi ile haberleşirler.
- Elektrokimyasal sinyallerle iletişim kurarak hücreler, dokular ve organlar birbirleriyle haberleşirler.
- Sinir sistemi, çok çalışılmış bir alandır ve haberleşme mühendisleri tarafından bu sistemden ilham alınarak küçük boyutlardaki aletlerin haberleşmesi geliştirilmektedir.
- 25:41Omurilik Felci ve Haberleşme
- Omurilik felci, aslında haberleşme problemidir; beyin sinyali üretse de, kanal kopuk olduğu yere iletilemiyor.
- Konuşmacı, omurilik felci gibi problemleri çözmek için sinyali yakalayıp, vücuda uygun malzemelerle arayüz oluşturup, çalışan yere yönlendirmeyi hedeflemektedir.
- Avrupa'da radyo dalgaları ile benzer bir yaklaşıma çalışılmakta ancak bu yaklaşım çok iyi sonuç vermemektedir.
- 26:47Moleküler ve Kuantum Haberleşme
- Moleküler haberleşme ve parçacıkların kuantum haberleşmesi konularında da çalışmalar yapılmaktadır.
- Beyindeki nöronlar arasında kuantum entaglement (dolanıklık) olduğuna dair teorik ama deneysel olmayan sonuçlar vardır.
- Elektrokimyasal veya moleküler haberleşme doğada milyonlarca senedir var olup, mühendisler tarafından yeni keşfedilerek insanlığın hizmetine sunulmaya çalışılmaktadır.
- 28:22Yeni Haberleşme Yöntemleri
- Kuantum, nötrino haberleşmesi ve yerçekimi dalgaları gibi yeni haberleşme yöntemleri üzerinde çalışılmaktadır.
- Yerçekimi dalgaları yaratarak haberleşme yapma konusunda ciddi emek ve enerji harcayan laboratuvarlar bulunmaktadır.
- Kuantum haberleşmesinde ışık hızının ötesinde bir hızlı olma özelliği vardır, ancak bu durumun fiziksel koşullarını sağlamak çok zordur.
- 31:20Kimyagerin Çalışma Alanı
- Konuşmacı, analitik kimyacı olarak eser düzeyde metaller ve organik kirliliklerin aletli analiz teknikleri ile tayin edilmesi konusunda çalışmaktadır.
- Çalışma sahası özellikle mikrogram/litre düzeyde (milyarda bir, milyonda bir) kirliliklerin tayininde odaklanmaktadır.
- Mikrogram/litre düzeyinde kirliliklerin tayininde matriks etkileri ve çok düşük derişimler gibi sorunlarla karşılaşılmaktadır.
- 32:58Yeşil Kimya ve Çevreci Yaklaşımlar
- Konuşmacı, yaklaşık yirmibeş yıldır ayırma zenginleştirme yöntemleri üzerinde çalışmaktadır.
- Çalışmalar, yeşil kimyanın (green chemistry) kurallarına uygun olarak, ne kadar az kimyasal kullanılırsa ve ne kadar zararsız kimyasal kullanılırsa o kadar çevreci olunması hedeflenmektedir.
- Yeşil kimyanın oniki temel prensibi vardır ve bu prensipler içerisinde geliştirilen yeni yöntemlerle eser derişimdeki maddelerin tayinindeki problemlerin önlenmesi hedeflenmektedir.
- 35:08Üniversite Arası İşbirliği ve Bilimsel Çalışmalar
- Erzurum Teknik Üniversitesi, Erzurum Teknoloji Araştırma Merkezi'nin imkanlarıyla çalışabilmekte ve sıkıştığında destek alabilmektedir.
- Türkiye'de bilimsel bir evren oluşmaya başlamış ve bu evren içinde üniversiteler arası ve multidisipliner işbirlikleri gerçekleştirilmektedir.
- TÜBİTAK BİNGÖL projesi kapsamında özel üniversiteler, şirketler ve devlet üniversiteleri bir araya gelerek aşı çalışması yapmaktadır.
- 37:54Bitkilerde Stres ve Besin Üretimi
- İnsanlığın karşılaştığı üç temel problem küresel iklim değişimi, yeterli besin üretilmesi ve yeterli enerji elde edilmesidir.
- Dünya Gıda ve Tarım Örgütü'ne göre, 2050 yılına kadar 9 milyar insanı beslemek için yüzde 70 daha fazla besin üretmek zorunludur.
- Akdeniz iklimli bölgelerde kuraklık ve tuzlanma sorunları nedeniyle bitkilerin büyüme, gelişmesi ve üremesi etkilenmektedir.
- 40:17Oksidatif Stres ve Hücreler
- Kuraklık ve tuzluluk stresleri altında bitkilerin ilk verdiği yanıt gözeneklerini kapatmak, böylece suyu kaybetmemek için somalarını kapatırlar.
- Fotosentez olayı bu durumda engellenir ve uzun sürerse durabilir, bu da oksidatif stresin oluşmasına neden olur.
- Oksidatif stres, hücrelerde oluşan oksijen radikallerinin artması sonucu oluşur ve uzun sürerse hücreler zarar görür, organizma zarar görür ve programlanmış hücre ölümü (nekrotik ölüm) olur.
- 41:52Antioksidan Sistem ve Araştırma Çalışmaları
- Tüm canlılarda oksijen radikallerini silmek için antioksidan sistemleri bulunur, bu sistem enzimatik proteinlerin oluşturduğu bir sistemdir.
- Ekstrem ortamlarda yaşayan bitkilerde (tuzlu ve kurak ortamlarda) antioksidan sistemin nasıl çalıştığı araştırılmıştır.
- 2000'li yılların başında yapılan çalışmalardan farklı olarak, çeltik köklerinde ve pirinç köklerinde farklı cevaplar bulunmuştur.
- 45:41Bitki Stresi ve Verimlilik Çalışmaları
- Nano-teknolojik materyallerin, özellikle karbon temelli nano materyallerin tohum çimlenmesi, bitki büyümesi ve oksidatif stres üzerindeki iyileştirici etkisi araştırılmaktadır.
- Ekstrem koşullarda (tuzlu su, aşırı sıcak veya soğuk) bitkilerin stresini azaltarak verimliliğini artırmayı hedefleyen çalışmalar yapılıyor.
- Bitki stres mekanizmalarını anlamak, bu bilgileri islahçılar tarafından kullanarak daha dayanıklı tohumlar elde etmek mümkün olabilir.
- 46:57Tarım Verimliliği Hedefleri
- İnsanlık, günümüzdeki verimlilik seviyesinden %70 daha fazla üretimi 10.000 yıl içinde hedeflemektedir.
- Filipinler'deki Uluslararası Çeltik Enstitüsü'nde, pirincin fotosentez motorunun mısır'ınkine benzeyen bir motorla değiştirilerek %25-30 artışı sağlanmaya çalışılmaktadır.
- Bu artış, 2,5 milyar insanın pirinç tüketimini karşılayacak ve yaklaşık 700-750 milyon insana besin sağlayabilecektir.
- 48:36Çevresel Streslere Direnç Mekanizmaları
- Çevresel streslere direnç mekanizmaları fizyolojik, biyokimyasal ve moleküler düzeyde anlamaya çalışılmaktadır.
- Stres mekanizmalarını ve oksidasyonu çözersek, bu bilgiler insan hücreleri oksidasyona karşı da kullanılabilir.
- Sistem biyolojisi çağındayız ve genomik, proteomik, metabolomik gibi omik yaklaşımlar kullanılarak model organizmalar (örneğin Arabidopsis) üzerinde çalışmalar yapılıyor.
- 50:00Mitokondri ve Hücrelere Etki
- Mitokondri, ATP (kimyasal enerji) üreten, atası bakteri olan bir organdır ve aşırı kalorili diyetle yüklenir.
- Bol oksijenli ortamda spor yaparak mitokondriye yardımcı olunabilir, çünkü enerji üretimi ile hücre gelişimi ve direnci arasında birebir ilişki vardır.
- Protein yanlış katlanmasında oluşan hidrojen peroksit molekülü, diğer organellere haber vererek hücre içinde bir network oluşturur.
- 53:27Beslenme ve Tarım Uygulamaları
- Tarımda her yıl %2,5 arttırmak zorunlu olmasına rağmen, beslenme rejimini değiştirmek ve yeni ürünlere yönelmek de düşünülebilir.
- Yosunlar ve böcekler protein ve bitkisel beslenme için potansiyel kaynaklardır, ancak okyanuslar fakir ekosistemlerdir ve yosunların yetiştirilmesi için deltalar gibi tatlı suyla tuzlu suyun karıştığı yerler daha uygundur.
- Böcek yeme kültürel bir konudur ve farklı toplumlarda farklı kabul görebilir, ancak rejim değişikliği yapılabilecektir.
- 56:33Araştırma Üniversiteleri Sistemi
- Araştırma üniversiteleri şu anda sadece devlet üniversiteleri için tanımlandı, vakıf üniversiteleri için henüz tanımlanmamıştır.
- Türkiye'de devlet ve vakıf üniversiteleri arasında önemli ve iyi bir ağ oluşmuş, her biri en iyi şekilde katkı vermeye çalışıyor.
- Türkiye'deki bu sistem, Almanya'daki elit üniversiteler tanımlaması gibi, üniversitelerin farklı kategorik görevler üstlenmesi ve uzmanlaşması açısından haklı bir yönü vardır.
- 57:35Bilkent Üniversitesi'nin Konumu
- Bilkent Üniversitesi vakıf üniversitesi olduğu için YÖK'ün tanımı dahilinde araştırma üniversitesi olamıyor, ancak kar amacı gütmeyen bir kurum olarak Türkiye'nin bir kenti olduğu için şanslıdır.
- Altıbinbeşyüzelli sayılı kanun ile Bilkent Üniversitesi yerleşkesinde UNAM (Ulusal Merkez) birçok araştırma üniversitesi ile birlikte çalışıyor.
- UNAM kamu yetkisi verilmiş tüzel kişilik statüsünde olup, TÜBİTAK ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın önemli bir programıdır.
- 59:23Vakıf Üniversitelerinin Rolü
- Vakıf üniversiteleri bazen yanlış anlaşılırken, ciddi vakıf üniversiteleri Türkiye'de eğitimi ve araştırmayı en kaliteli yapmak için çaba sarf eder.
- Bilkent Üniversitesi, Koç Üniversitesi ve Sabancı Üniversitesi gibi vakıf üniversiteleri Türkiye'de nitelikli araştırma yapmak için çaba göstermektedir.
- Bilkent Üniversitesi bu statüdeki ilk üniversitedir ve çok öncülük yapmıştır.
- 1:00:04Üniversiteler Arası İşbirliği
- Bilkent Üniversitesi, ODTÜ, Hacettepe Üniversitesi ve Ankara Üniversitesi gibi yerel üniversitelerle yakın çalışırken, aynı zamanda İTÜ, Koç Üniversitesi ve Sabancı Üniversitesi ile de özel programlar geliştirmektedir.
- Türkiye'de üniversiteler arasında ve araştırma enstitüleri arasında çok olumlu gelişen, samimi ve iyi niyetli bir ağ oluşumu vardır.
- UNAM, Bilkent Üniversitesi'nin sınırını taşırarak ulusal bir görevle Türkiye'nin optimali için çaba göstermektedir.
- 1:01:40Üniversitelerin Yapısı ve Benzerlikler
- Bilkent Üniversitesi'nin yapısı Stanford Üniversitesi'ne birçok yönüyle benziyor, hem rektör hem de birçok hocası Stanford mezunudur.
- Stanford Üniversitesi de vakıf bir üniversitedir ve kaybettikleri oğulları için aile tarafından kurulmuştur.
- Bilkent Üniversitesi'nin amacı iz bırakmak ve geleceğe şekil vermektir, ancak bu sadece bir üniversiteyle olmaz, Türk bilim ekosistemi olarak birlikte gerçekleşmelidir.
- 1:03:37Bilimde İşbirliği ve Mükemmeliyet
- Amerika'da Stanford'ın gibi, katkılı üniversitelerin hepsini birleştirmek ve mükemmeliyet ölçmek gerekmektedir.
- Stanford ve Berkeley arasında rekabet olsa da, birbirlerinin varlığı birbirlerine fayda sağlamaktadır.
- UNAM'da hiçbir bilim insanı, hiçbir araştırmacı ayırt edilmiyor, herkese kapılar açık olup, ana kavramı birbirini desteklemektir.
- 1:05:34Ekosistem ve Sanayi İşbirliği
- YÖK'ün bir noktada bilimde, teknolojide, eğitim-öğretimde ciddi olan vakıf üniversitelerini de araştırma üniversiteleri statüsüne alabileceğini öngörülmektedir.
- Türkiye bilim dünyası olarak hep beraber yükselmek durumundadır.
- Koç Üniversitesi, Türkiye'nin en hızlı yükselen üniversitelerinden biri olup, Vehbi Koç Vakfı tarafından 1993 senesinde kurulmuş, 27 senedir var olan bir üniversitedir.
- 1:08:14Koç Üniversitesi'nin Finansal Yapısı
- Koç Üniversitesi 2000 senesinde kurulmuş olup, yaklaşık 20 senelik bir fakülteden bahsedilebilir.
- Vehbi Koç Vakfı'nın üniversiteye yaklaşık bir milyar dolara yakın yatırım yapmış olup, kurlar değişken olduğu için tam rakam belirtilmemiş.
- Koç Üniversitesi kar etmemekte, bu durumla gurur duyulmaktadır ve öğrencilerin tamamı burslu okumaktadır.
- 1:09:12Araştırma ve Öğretim Üyeleri
- Koç Üniversitesi devlet nezdinde araştırma üniversitesi olarak tanımlı olmasa da önceliği araştırma ve eğitimde mükemmelliğe sahiptir.
- Öğretim üyelerinin kadrosu, kendi alanlarında yıldız veya yıldız olma potansiyeli olan genç öğretim üyelerinden oluşmaktadır.
- Öğretim üyeleri araştırmalarıyla özel sektörden, devletten ve yurt dışından ciddi oranda fonlar almaktadır.
- 1:10:13Araştırma Fonları ve Kaynaklar
- Avrupa Birliği'nden Türkiye'ye gelen araştırma fonlarının yaklaşık %30'ı Koç Üniversitesi'ne gelmiştir.
- Vakıf, Koç Holding ve grup firmaları tarafından desteklenmekle birlikte, üniversitenin özellikle bu firmalarla olması gerekiyor gibi bir koşulu yoktur.
- Öğretim üyeleri Avrupa Birliği, Amerika, Arçelik, Vestel, Lockheed Martin, Intel ve Aselsan gibi farklı kaynaklardan fon alabilmektedir.
- 1:12:12Araştırma Fonlarının Bütçeye Katkısı
- Araştırma fonları üniversitenin bütçesine doğrudan katkısı yoktur, bunun yerine öğretim üyelerinin projelerine kullanılmaktadır.
- Avrupa Araştırma Konseyi'nden bir kişiye en fazla 2-3 milyon Euro civarında fon alınabilmektedir.
- Türkiye'ye gelen 31 fonlardan 16 tanesi Koç Üniversitesi'ne gelmiş olup, bu fonların bir kısmı kuruma verme mekanizmasıyla rektör yardımcılığı tarafından değerlendirilmektedir.
- 1:14:46Türkiye'deki Araştırma Ekosistemi
- Türkiye'de çok iyi işler yapılmakta olup, bu işlerin çoğaltılabilmesi için tüm üniversitelerin ve öğretim üyelerinin önünün açılması gerekmektedir.
- Araştırma üniversiteleri tanımına vakıf üniversitelerinin henüz olmamasına rağmen, bunun öngörülmesi önemlidir.
- Türkiye'de araştırma merkezi olarak çok potansiyel bulunmakta olup, bunu tetiklemek için tüm ekosistemin içinde özel sektörün de yerleştirilmesi gerekmektedir.
- 1:18:08Araştırma ve Özel Sektör İlişkisi
- Araştırmada para kullanmak yerine, ar-ge'den para yapmak için inovasyon ve yenilikçilik gerekmektedir.
- Ülke ekonomilerini lokomotif şirketler, lider şirketler götürmektedir.
- Türkiye'de ciddi endüstrileşmiş şirketlerin araştırma üniversiteleri, 65-50 merkezler ve vakıf üniversiteleriyle harmanlanması ve iki yönlü etkileşim kurması gerekmektedir.
- 1:19:32Üniversite Kaynakları ve Araştırma Yetkinlikleri
- Stanford'ın geçen yılki bütçesi 7,90 milyar dolar olup, bu bir üniversitenin bütçesinin birkaç katı seviyede.
- Türkiye'de herkes kendi adına üniversite kurmaya çalışıyor, ancak daha akılcı olması gereken durum, mevcut üniversitelerde enstitüler ve bölümler kurup desteklemektir.
- Devlet üniversitelerinin araştırma konusundaki yetkinlikleri ve kaynak elde etme durumları değerlendirilmektedir.
- 1:20:50Araştırma Üniversiteleri ve Kayseri Üniversitesi
- Kayseri Üniversitesi, hayırsever katkısı sayesinde farklı bir konuma sahiptir, ancak bu kaynakların araştırmaya yönelik yansıması yeterli değildir.
- Türkiye'de özel hayırsevere özel burslar ve yurtdışına gönderme bursları bulunmaktadır.
- Araştırma üniversitesi olmak, ataleti atmamızı gerektiren bir yarış sağlamaktadır.
- 1:22:18Araştırma Üniversiteleri Sistemi
- Türkiye'de toplam 15 araştırma üniversitesi bulunmakta, bunun 10'usu mevcut, 5'i aday durumdadır.
- Araştırmacıların çalışmalarını döküm halinde değerlendirmek ve başarılı olanlara fon aktarımı yapmak önemlidir.
- Özel üniversitelerin de araştırma üniversiteleri ligine girmesi önerilmektedir, ancak bu durumda kriterlerin belirlenmesi gerekmektedir.
- 1:24:26Üniversite İhtisaslaşma ve Kayseri Üniversitesi
- YÖK'in ayrıca şehir bazlı, üniversitelerin özelliklerine göre ihtisaslaşmış üniversiteler grubu bulunmaktadır.
- İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü çok başarılı bir şekilde ilerlemektedir.
- Kayseri Üniversitesi, araştırma üniversitesi olmayı hak ettiğini ve 2021'de bu listede yer almayı hedeflediğini belirtmektedir.
- 1:29:42Türkiye'deki Bilimsel Gelişme
- Türkiye'deki bilimsel gelişme, her sene artan sayıda yayın yaparak devam etmektedir.
- Türkiye, yılda yaklaşık 40 bin civarında akredite dergilerde makale yayınlamaktadır.
- Türkiye, dünyada bilimsel üretim açısından 17. sırada yer almaktadır ve ekonomik büyüklüğüne paralel bir bilim payı üretmektedir.
- 1:30:30Türkiye'de Bilimsel Kalite Sorunu
- Nature indeks gibi nitelikli dergilerin sıralamasında Türkiye'de bir kalite sorunu ortaya çıkıyor.
- Türkiye'de çok iyi bilim insanları var ancak bu kritik kütlenin büyütmek gerekiyor.
- İyi bilim insanları genellikle dünya ölçeğinde ilk beşyüz'e giren üniversitelerde yoğunlaşmış durumda.
- 1:31:31Bilimsel Ortalamanın Artırılması
- Türkiye'de muhakkak ikiyüz IQ insan da olsa, ülke ortalaması doksan civarında olduğu için bilimsel nitelik ortalamasını artırmak gerekiyor.
- Bu ortamı arttırdığımızda gelişmiş ülkeler ligine girebileceğiz.
- Bilimsel niteliği artırmak için akademik yükseltme ve atamalarda sayı fetişizmi yerine niteliğe odaklanmak gerekiyor.
- 1:32:27Üniversite Altyapısı ve Yayın Politikası
- Türkiye'deki üniversitelerin rektörlerinin yüzde yetmiş'inin bilimsel yayını yok.
- Genç bilim insanlarına niteliği arttırmaya yönelik yayın yapmaları, ilk yüzde yirmi beşlik dilimde yayın yapmaya zorlanmalı.
- Türkiye'deki üniversitelerde altyapı eksikliği yok, ancak bu altyapının etkin kullanılıp kullanılmadığı denetlenmeli.
- 1:33:59Multidisipliner Çalışmalar ve Yurtdışına Hareketlilik
- Multidisipliner çalışmalar ve yurtdışına hareketlilik çok önemlidir.
- Türkiye öncelikli alanlarını belirleyip "Yüz" programı başlattı, bu alanlarda nitelikli bilim üretmeleri gerekiyor.
- TÜBİTAK hem yurtiçi hem de uluslararası işbirlikleri için birçok programı bulunmakta.
- 1:35:05Bilimsel Ortam ve Fon Sorunu
- Bir Türk öğretim üyesi, bilimsel ortamın giderek kısıtlandığını ve bilim insanlarının ne kadar fon bulabiliyorsa o kadar iş bulabildiğini belirtiyor.
- Amerika'da rekabetin çok şiddetli olduğu ve bilim insanlarının tüccar tarafı olmazsa iş bulamadığı vurgulanıyor.
- Japonya, Güney Kore ve Çin gibi ülkelerin inanılmaz bütçeler ayırarak bilim üretiminin teknolojiye yansımasını ve dünyanın efendileri olmak için çalıştıkları belirtiliyor.
- 1:36:21Türkiye'deki Bilim ve Eğitim Sorunları
- Türkiye'nin "gelişmekte olan ülke" tanımının kendini kandırıcı olduğunu, kaliteye odaklanmaya ihtiyacı olduğunu vurguluyorlar.
- Çıktının kalitesinin artması, sanayinin araştırmaya yoğunlaşması ve vizyoner bakışla temel bilimlere destek olunması gerektiği belirtiliyor.
- Doktora mezunlarının istihdamı ve AR-GE merkezlerinin üniversitelerin kampüslerine yaygınlaştırılması önem taşıyor.
- 1:37:55Eğitim Sisteminin Önemi
- Bilim araştırmanın temelinde eğitim olduğunu, okul öncesi eğitimden üniversiteye kadar tüm eğitim seviyelerinin önem taşıdığını vurguluyorlar.
- Türkiye'de enstitü yapılanmasının eksikliklerden biri olduğunu ve disiplinlerarası çalışmaları için yeni enstitülerin kurulması gerektiğini belirtiyorlar.
- Koç Üniversitesi'nin Kalkınma Bakanlığı desteğiyle kurulmuş "Translasyonel Tıp Araştırma Merkezi"nin enstitü gibi çalıştığı ve bunun yaygınlaşmasının faydalı olacağı söyleniyor.
- 1:40:26Üniversite Sisteminin Değerlendirilmesi
- Üniversitelere "liselerin devamı" veya "üst lise" gözüyle bakmanın yanlış olduğu, böyle bakıldığında üniversitelerin gelişme imkanının olmadığı belirtiliyor.
- Üniversitedeki öğrenci sayısı değil, undergraduate öğrenci ile postgraduate öğrenci arasındaki oranın önemli olduğu vurgulanıyor.
- Üniversitenin değerinin ne kadar doktora öğrencisi içerdiğiyle ölçülmesi gerektiği, doktora seviyesine çıkaramayan üniversitenin işe yaramayacağı ifade ediliyor.