Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, sağlık profesyoneli tarafından sunulan bilgilendirici bir içeriktir. Videoda Johns Hopkins Üniversitesi, Harvard Tıp Fakültesi ve Mayo Klinikte kardiyolog Dr. Patria Williams'ın araştırmaları ve açıklamaları yer almaktadır.
- Video, yaşlıların duş alışkanlıklarının cilt sağlığı, kalp sağlığı ve bağımsızlık üzerindeki olumsuz etkilerini üç ana bölümden incelemektedir: çok sık veya yeterince sık duş alma, antibakteriyel sabun ve parfümlü duş jelleri kullanımı, çok sıcak su kullanımı. Her bölümde gerçek hikayeler üzerinden yaşlıların duş alışkanlıklarının sağlık üzerindeki olumsuz etkileri vurgulanmaktadır.
- Videoda ayrıca 40 santigrat derecenin üzerinde sıcaklıkta düzenli duş alan yaşlıların cilt yaşlanma belirtileri gösterdiği, kardiyovasküler sistemi etkilediği ve özellikle yaşlılar için düşme riskini %67 daha fazla artırdığı belirtilmektedir. Yaşlıların suyu önerilen 36-37 derece santigrat sıcaklığında tutmaları gerektiği vurgulanmaktadır.
- Duş Alışkanlıklarının Sağlık Üzerindeki Etkileri
- Duş alma şeklinizin hayatınızın yıllarını kaybetmenize, kalbinizi zayıflatmasına ve yıkıcı bir düşüşe maruz bırakmasına neden olabileceğini belirtiyor.
- Johns Hopkins Üniversitesi'nin 2023 yılında yürüttüğü çalışmada, 60 yaş üstü beş yetişkini üç yıl boyunca takip ederek duş almaya devam edenlerin 40 yaşında olduklarında banyoda yaralanma riskinin %73 daha yüksek olduğunu ve cildin daha hızlı yaşlanmasına sebep olarak 15 yıla kadar ek süreye sebep olduğunu tespit etmiş.
- Aynı çalışmanın duşta dört özel değişikliği tespit etmiş olması, düşme riskini %67 oranında azalttı ve cildin bariyer fonksiyonunu %89 oranında iyileştirdi.
- 02:00En Kötü Duş Alışkanlıkları
- Listedeki en kötü alışkanlık, yaşlıların %91'inin her sabah uyguladığı alışkanlıktır ve cildinizin doğal korumasını güneşin UV ışınlarından daha hızlı bir şekilde yok eder.
- Dermatolojik bilim dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre, bu tek alışkanlık trans-epidermal su kaybını %340 oranında hızlandırıyor ve cildinizde mikroskobik çatlaklar oluşturur.
- Tehlikeli enfeksiyonların giriş noktaları haline gelen bu çatlaklar, diyabet veya dolaşım sorunları olan yaşlılar için yaralara dönüşebilir ve iyileşmesi aylar sürebilir veya hiç iyileşmeyebilir.
- 03:32Çok Sık Duş Almak veya Yeterince Sık Duş Almamak
- 60 yaşından sonra duş alma sıklığı kişiden kişiye değişebilir; bazıları her sabah, hatta günde iki kez, diğerleri ise haftada bir veya iki kez duş alabilir.
- Amerikan Dermatoloji Akademisi'nin yaptığı bir araştırma, 60 yaşından sonra cildinizin koruyucu yağ üreten yağ bezlerinin üretiminin yaklaşık %50 oranında azaldığını, cildinizin %30 oranında incelmesini ve nem tutma yeteneğinin %40 oranında azaldığını ortaya koymuştur.
- 2022 yılında Jama Dermatoloji'de yayınlanan bir araştırma, sıcak su ve normal sabunla günlük duş alanların önemli ölçüde hızlanmış bir hidrasyon kaybı sergilediğini ve cilt bariyer fonksiyonlarının 15 yaş büyük bir kişininkine eşdeğer olduğunu göstermiştir.
- 06:02Duş Sıklığının Cilt Üzerindeki Etkileri
- Diyabet, periferik arter hastalığı olan yaşlılar için veya bağışıklık sistemi zayıflamışsa, aşırı nem kaybı ciltte mikroskobik çatlakların oluşmasına neden olur ve her çatlak bakteriler için potansiyel bir giriş noktası haline gelir.
- Cleveland Klinikten yapılan bir araştırma, günlük duş alan yaşlı diyabet hastalarının, her iki günde bir duş alan kişilere göre 3,20 kat daha fazla cilt enfeksiyonuna yakalandıklarını ortaya koymuştur.
- Sınırlı hareket kabiliyeti, kronik ağrı, artrit veya kayma korkusu bazı yaşlıların uzun süre duş almaktan kaçınmasına yol açabilir, ancak birkaç gün duş almamak terlemenin, ölü hücrelerin, bakterilerin ve mantarların birikmesine izin verir.
- 08:09Duş Sıklığının Çözümü
- Çözüm: Her iki günde bir ılık su ve nazik ürünlerle duş almak, üç hafta içinde cildi iyileşmeye başlar.
- Yaşlıların çoğu için ideal sıklık, haftada iki ila üç kez tam duş almaktır, diğer günlerde ise önemli alanların hedefli temizliği yapılacak.
- Bu ritim iyi hijyenin korunmasına yardımcı olur ve cildinizin sağlıklı ve korunmalı kalması için ihtiyaç duyduğu doğal yağları yok etmeden.
- 08:55Sert Sabunlar ve Parfümlü Duş Jelleri Kullanmak
- Üçüncü en kötü alışkanlık sert sabunlar ve parfümlü duş jelleri kullanmaktır.
- Mayo Klinikteki araştırmacılar 200'den fazla popüler duş jelini analiz etti ve bunların %87'sinin sodyum lauril sülfat içerdiğini, bu da doğal yağları yok eden agresif bir deterjan olduğunu keşfettiler.
- Yaşlanan cilde bu ürünleri uyguladığınızda, cildinizin asit örtüsünü geçici olarak yok ediyorsunuz; 65 yaş üstü kişilerin asit örtüsünü yenilemeleri 14 saate kadar sürebilirken, 20'li yaşlardaki insanlar içinse bu süre sadece 2 saat.
- 11:50Cilt Mikrobiyomu ve Sert Sabunlar
- Cildiniz, cilt mikrobiyomunuzu oluşturan milyarlarca mikroorganizmaya ev sahipliği yapar; bunlar zararlı mikroplar değil, iltihaplanmalara, enfeksiyonlara ve hastalıklara karşı koruma sağlayan yararlı organizmalardır.
- Sert sabunlar, özellikle antibakteriyel sabunlar sadece kiri temizlemekle kalmaz, bu faydalı mikrobiyomu yok ederler.
- 12:18Antibakteriyel Sabun ve Parfümlerin Cilt Üzerindeki Etkileri
- California Üniversitesi San Diego'ya göre, sadece iki hafta boyunca antibakteriyel sabun kullanmanın yararlı cilt bakterilerini %73 oranında azalttığı ve antibiyotiklere dirençli zararlı bakterilerin popülasyonunu artırdığı gösterilmiştir.
- Parfümlü duş jeli ortalama olarak düzinelerce kimyasal bileşik içerir ve alerjik reaksiyonlara, cilt tahrişlerine ve sistemik inflamasyona neden olur.
- 2021 yılında Kontakt Dermatitis'te yayınlanan bir araştırma, parfümlü ürünlerin 60 yaş üstü kişilerde görülen tüm cilt reaksiyonlarının %34'ünden sorumlu olduğunu göstermiştir.
- 14:08Olgun Ciltlere Uygun Ürünler
- Olgun ciltlere uygun ürünler nazik, kokusuz temizleyicilerdir ve pH değeri cildin doğal asitliğine uygun olmalıdır.
- Cilt bariyerini güçlendirmek için seramikler ve iltihabı azaltmak için kolloidal yulaf ezmesi içeren ürünler tercih edilmelidir.
- Bu ürünler çok fazla köpürmüyor ve tatil beldelerini andıran bir kokuya sahip değiller, ancak olgun cildin ihtiyaç duyduğu hassas dengeyi bozmadan etkili bir temizlik sağlar.
- 15:17Banyoda Güvenlik Önlemlerinin Önemi
- İkinci en kötü alışkanlık acele etmek ve güvenlik önlemlerini ihmal etmektir.
- Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri'ne göre, yaklaşık 235 bin Amerikalının her yıl banyoda meydana gelen yaralanmalar nedeniyle acil servise gidiyor ve bunların büyük çoğunluğu 60 yaş üstü kişilerden oluşmaktadır.
- Johns Hopkins'in 2023 yılında yaptığı araştırmaya göre, temel güvenlik önlemlerini uygulayan yaşlılar düşme riskini %73 oranında azaltmıştır.
- 17:00Yaşlılarda Düşme Riskleri
- Sıcak su vazodilatasyona neden olur, kan damarları genişler ve bu da kan basıncında ani düşüşlere yol açabilir.
- Ortostatik hipotansiyon yaşlılarda oldukça yaygındır; duşta kendinizi iyi hissediyorsunuz ama duştan çıktığınızda başınız dönüyor, görüşünüz bulanıklaşır ve bacaklarınız güçsüzleşir.
- Periferik nöropati, görme sorunları veya ilaç kullanımına bağlı yan etkiler yaşayan yaşlılar için banyo, evin en tehlikeli odalarından biri haline gelir.
- 18:10Güvenlik Önlemlerini Almaktan Kaçınma
- Yaşlı insanların çoğunun güvenlik önlemlerini almaktan kaçınmasının nedeni kendilerini mahcup hissetmeleridir.
- Tutunma barı takmak veya duş koltuğu kullanmak yenilgiyi kabul etmekle eşdeğerdir ve özel ekipmana ihtiyaç duyan kişilerden olmak istemiyorlar.
- Güvenlik önlemleri yaş veya zayıflık meselesi değil, zeka ve özsaygı meselesidir.
- 19:50Güvenlik Önlemleri
- Duş duvarlarına ve tuvalet yakınlarına mutlaka profesyonel tutunma barları takılmalıdır.
- Duşun içine ve dışındaki zemine kaymayı önleyici paspaslar yerleştirilmelidir.
- Duş sandalyesi, duş alırken oturmanıza olanak tanır ve en az 75 watt gücünde yeterli aydınlatma, olası tehlikeleri net bir şekilde görmenizi sağlar.
- 20:46Aşırı Sıcak Su Kullanmanın Zararları
- Dermatologların en hızlı duş alma yöntemi olarak tanımladığı duştaki en kötü alışkanlık, cildinizin yaşlanmasına ve vücudunuza zarar vermesine neden olur.
- Harvard Tıp Fakültesi'ndeki dermatologlar 2022'de 3000'den fazla yetişkinde cilt bariyer fonksiyonunu ölçen bir çalışma gerçekleştirdiler.
- 40 santigrat derecenin üzerindeki su, cildin en dış koruyucu tabakası olan stratum corneumda anında ve ölçülebilir hasara neden olur.
- 22:13Sıcak Duşun Cilt Üzerindeki Etkileri
- 43 derece santigratta yalnızca 5 dakikalık bir pozlama, transepidermal su kaybını %340 oranında artırır.
- Sıcak suda cildin lipit bariyeri (doğal yağlar) erimeye başlar ve bu bariyer bozulduğunda cilt her şeye karşı savunmasız hale gelir.
- Bu durum bakteriyel enfeksiyonlar, mantar çoğalması, alerjik reaksiyonlar, iltihaplanma ve yaşlanmanın hızlanması gibi sorunlara yol açar.
- 23:05Sıcak Duşların Cilt Üzerindeki Etkileri
- Journal of Investigative Dermatoloji dergisinde yayınlanan bir araştırma, 40 santigrat derecenin üzerinde sıcaklıkta düzenli duş alan yaşlıların eşdeğer cilt yaşlanma belirtileri gösterdiğini ortaya koydu.
- Bazı sağlık sorunları olan yaşlılar için sıcak duşlar daha ciddi sorunlara yol açabiliyor, özellikle diyabet, periferik arter hastalığı veya nöropatiden muzdarip olanlar için.
- Yaşınız ve tıbbi rahatsızlıklarınız arttıkça sıcaklığa karşı duyarlılığınız azalır, bu nedenle kaynar su sadece sıcak görünebilir.
- 24:07Sıcak Duşların Kardiyovasküler Sistem Üzerindeki Etkileri
- Sıcak duşlar kardiyovasküler sisteminizi etkiler ve hayatınızı sonsuza dek değiştirecek düşmelere neden olabilir.
- Sıcak duş aldığınızda damarlarınız genişler, cildinize kan hücum ederek serinletir, ancak bu beyninize ve hayati organlarınıza daha az kan gitmesi anlamına gelir.
- Kan basıncınız aniden düşebilir, özellikle yüksek tansiyon ilacı kullanan yaşlılar için bu durum daha tehlikelidir.
- 24:41Sıcak Duşların Düşme Riski
- Mayo Klinikte kardiyolog olan Dr. Patria Williams, acil servise sık sık sıcak duş aldıktan sonra bayılan yaşlı insanlarla karşılaştıklarını belirtiyor.
- Su aktığı sürece kendilerini iyi hissederler, ancak daha serin havaya çıktıklarında kan basınçları aniden düşer ve kaygan banyo zemininde yaralanmalarla sonuçlanır.
- 2023 yılında Jama Internal Medicine dergisinde yayınlanan bir araştırma, 40 santigrat derecenin üzerindeki sıcaklıklarda düzenli duş alan yaşlıların banyoda düşme oranının %67 daha fazla olduğunu, 43 santigrat derecenin üzerinde duş alanların ise neredeyse iki kat daha yüksek düşme oranına sahip olduğunu gösterdi.
- Yaşlıların suyu önerilen 36 ila 37 derece santigrat sıcaklığında tutmaları gerektiği belirtildi.