Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Bahçelievler Memorial Hastanesi'nde hizmet veren uzman diyetisyen Nihan Yakut ile yapılan bir röportaj formatındadır. Video, canlı yayın şeklinde izleyicilerden gelen soruları yanıtlayan bir sohbet formatında ilerlemektedir.
- Videoda, kas hastalıklarında beslenme stratejileri, protein tüketimi, kortizon kullanımı, kilo yönetimi ve bağışıklık sistemini güçlendirmeye yönelik beslenme önerileri ele alınmaktadır. Nihan Hanım, kas hastalarının bireysel ihtiyaçlarına göre özel beslenme programları gerektirdiğini, protein tüketiminin önemini ve hastaların profesyonel destek alması gerektiğini vurgulamaktadır.
- Ayrıca videoda, SMA, LGMD, DMD gibi farklı kas hastalıklarındaki beslenme stratejileri, yutma güçlüğü olan hastalarda beslenme yöntemleri, enteral ve paranteral beslenme yöntemleri, süt proteini hassasiyeti olan hastalarda probiyotik kullanımı ve COVID-19 döneminde bağışıklık sistemini güçlendirmek için yapılması gerekenler gibi konular da detaylı şekilde açıklanmaktadır.
- 00:11Giriş ve Konuşmacının Tanıtımı
- Uzmanlarla buluşma seminerleri kapsamında kas hastaları ve engelli bireylere bilgi aktarımı ve sorulara cevap verme amacıyla bir program düzenlenmiştir.
- Nihan Yakut, uzman diyetisyen ve Bahçelievler Memorial Hastanesi'nde hizmet vermektedir.
- Program soru-cevap şeklinde olacak ve katılımcıların yorumlara yazdığı sorular cevaplanacaktır.
- 02:02Kas Hastalıklarında Beslenme Genel Çerçevesi
- Kas hastalıklarında beslenme konusu çok spesifik içerikli çalışılan bir konu değildir çünkü çeşitli hastalıklar ve farklı şiddette kas tutulumları vardır.
- Hastaların beslenmesi kişiselleştirilmelidir; yutma güçlükleri, oksijen kapasitesi ve akciğer durumu beslenmeyi etkiler.
- Kortizon tedavisi gören hastalarda tuzlu tüketim dikkat edilmelidir çünkü yüksek tuz tüketimi edema (ödem) sebebiyle kilo artışı gibi görülebilir.
- 03:49Farklı Kas Hastalıklarında Beslenme Önerileri
- SMA hastalarında skolyoz (omurilik eğrisi) daha fazla görülür, dolayısıyla daha yüksek proteinli beslenme ön plandadır.
- SMA hastalarında dolu mide ve bağırsak olmaması önemlidir, bu nedenle az az ve sık sık beslenme önerilir.
- LGMD hastalarında yüksek kilo almak büyük bir risk olduğu için kilo verme problemi yoktur, enerji harcamasına göre beslenmeleri önemlidir.
- 05:53Yutkunma ve Sindirememe Sorunlarına Yönelik Beslenme Önerileri
- Miassen hastalarında geriye doğru kafa hareketiyle yutkunma refleksi başladığı için küçük lokmalar ve katı-yumuşak arası besinler önerilir.
- ALS hastalarında bazal metabolizma hızlı çalıştığı için yüksek enerjili gıdalar tüketilmelidir.
- Yutma güçlüğü olan hastalarda öğünler 2-2 saat arayla, yatmanın 4 saat öncesine kadar yapılabilir ve beslenme daha sık olmalıdır.
- 09:42Kas Hastalarında Beslenme Yönetimi
- Kas hastaları hiçbir şekilde hekim kontrolü olmadan veya hekim önerisi olmadan ürün kullanmamalı, hekim ve diyetisyen koordinasyonu çok önemlidir.
- Hastaların yutma refleksleri varsa ve yumuşak gıda tüketebiliyorsa, kişiye özel enerji ihtiyacını normal besinlerle karşılayabiliyorsak ek ürüne ihtiyaç yoktur.
- Hastanın enerji, protein, karbonhidrat veya yağ ihtiyacını normal besinlerle karşılayamıyorsa, enteral ürünler veya SPN solüsyonları gibi dışarıdan destek alınabilir.
- 12:09Beslenme Uzmanlığının Önemi
- Beslenme uzmanı, kas hastasına tüm özellikleriyle ele alarak bireysel bir reçete ve beslenme programı uygular, standart bir diyet programı herkese dağıtılmaz.
- Her bireyin alışkanlıkları ve yapabilen şeyler farklı olduğu gibi, kas hastalarında da bireysel özellikler dikkate alınarak uzmanlık gerektiren bir süreç uygulanır.
- Beslenme programı, hastayı daha kötü süreci ağırlaştırmayan, ihtiyaçlarını tam karşılayan ve enerjisini düşürmeyen şekilde hazırlanır.
- 13:58Beslenme Konusunda Başvuru
- Kas hastaları beslenme konusunda öncelikle hekimleriyle görüşmelidir, hekim de gerekli durumlarda diyetisyene yönlendirmelidir.
- Hastanın genel durum değerlendirmesi yapıldıktan sonra diyet düzenlenir ve hekimlerle işbirliği içinde beslenme sorunu ele alınır.
- Sıvı besinler, blender ile hazırlanan smoothie tarzı gıdalar veya besin takviyeleri yutmayı kolaylaştırabilir, ancak aspirasyon riski olduğunda dikkatli olunmalıdır.
- 17:43Kilo Kontrolü ve Beslenme
- Kas hastalarında kilo kontrolü önemlidir, hareketin az olması ve kasların kullanılamaması üzerine kilo eklendiğinde dengeli beslenme örüntüsü gereklidir.
- Hastaların yaşları, beden kitle indeksleri ve hareket durumları farklı olduğu için kişiye özgü beslenme planı çıkartılmalıdır.
- Tamamen hareketsiz hastalarda bazal metabolizma hesaplaması ile, hareket edebilen hastalarda hareket göz önünde bulundurularak diyet modeli oluşturulur.
- 20:27Doyma Hissi ve Kortizon Kullanımı
- Doyma hissinin olmaması durumunda öncelikle hekim görüşü ön planda olmalıdır, bu durumun başka bir problemi eşlik etmesi olasıdır.
- Tıklama ihtiyacı hissediliyorsa, artışı olmadan çok riskli olmayan sebzeler öğünlerde yer alabilir.
- Kortizon kullanan hastalara yönelik özel tavsiyeler verilmektedir.
- 21:18Kortizon Kullanımı ve Beslenme
- Kas hastalıklarında kortizon kullanımı bağışıklık sistemini baskılar, bu nedenle hastalar dengeli beslenmeli ve kortizon etkisini bir kenara atacak şekilde beslenmeyi tercih etmelidir.
- Kortizon kullanan hastalarda tuz tüketimi ciddi şekilde azaltılmalı, düşük dozlarda kortizon kullanıyorsa ekmeği bile tuzsuz yemek gerekir, yüksek dozlarda kullanıyorsa tüm gıdalar tuzsuz olmalıdır.
- Kortizon kullanan hastalarda tuzun fazla tüketilmesi ödem oluşturabilir ve bu durum hastalığın kontrol edilmesini zorlaştırabilir.
- 25:17Bağışıklık Sistemi Güçlendirme
- Bağışıklık sistemini güçlü tutmak için dengeli beslenme, günlük su tüketiminin 2 litrenin üzerinde tutulması ve doğal gıdaların tercih edilmesi gerekmektedir.
- Kompleks karbonhidratlar (bulgur, tam buğday ekmek) tercih edilmeli, günde en az 3 porsiyon sebze tüketimi olmalı ve haftada iki defa omega-3 zengin balık tüketilmelidir.
- Bağışıklık sistemi güçlü tutmak için dinlenme ve uyku kalitesi de önemlidir, az uykuyla harekete geçmek yorgunluğu artırabilir.
- 28:53Mama Alan Hastalar İçin Beslenme
- Mama alan hastalarda beslenme seçimi hastanın normal beslenme durumuna göre değişir; normal beslenme yeterliyse, lif içeriği değerlendirilmeli; yetersizse lifli mamalar tercih edilmelidir.
- Bağırsak sorunları yaşanması durumunda, hastanın hareket kabiliyetine göre lif miktarı ayarlanabilir; hareket edebilen hastalarda minimal dozlarda, kabızlık durumunda daha yüksek lifli besleme ön planda olmalıdır.
- Tamamen mama'dan beslenen hastalarda bağırsak hareketi sorunu yaşanıyorsa, diyetisyene veya hekime başvurularak mama değişikliği yapılabilir.
- 33:06Kas Hastalıklarında Protein Beslenmesi
- Kas hastalıklarında protein beslenmesi önemlidir çünkü kasları besleyen temel besinlerden biridir.
- Haftada iki defa balık, iki defa kırmızı et ve bir defa tavuk tüketilmesi önerilmektedir.
- Kas hastalarında kilogram başına alınması gereken protein miktarı bir gramdır ve bu doz kişiye özgüdür.
- 35:19Protein Beslenmesinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Protein dozunda fazla veya azalmada zararlı olabilir, bu nedenle kişiye özgü seçim yapılması gerekir.
- Yüksek proteinli beslenme aşırı protein tüketimi böbreklere aşırı yüklenme oluşturabilir ve başka organlarda problem çıkartabilir.
- Kas hastalarında protein beslenmesi için mutfak profesyonelden destek alınması gerekmektedir.
- 37:19Süt Proteini Hassasiyeti ve Bağırsak Florası
- Süt proteini hassasiyeti olan hastalarda probiyotikler kullanılabilir ve bunlar süt ürünü içermez.
- Probiyotiklerde farklı mikroorganizmalar bulunur ve hastalığa göre kullanılan probiyotikler değişebilir.
- Süt tüketemeyen hastalarda probiyotik desteği alınarak bağırsak florası korunabilir.
- 40:03Kas Hastalıklarında Beslenme Tedavisi
- Kas hastalıkları çok çeşitli alt türleri ve farklı tutumları olduğundan genelleme yapılamaz.
- Kas hastalarında kişiselleştirilmiş beslenme formu hazırlanmalıdır.
- Beslenme konusunda uzmanlara danışma eksikliği yaşanmaktadır.
- 42:14Tıbbi Beslenme Tedavisi
- Tıbbi beslenme tedavisi, hastalığa ve kişiye özgü diyetler hazırlamaktır.
- Diyetisyenler sadece kilo verdirmez, birçok hastalığa özgü tedavi yaparlar.
- Kas hastalarında da tıbbi beslenme tedavisi destek alınmalıdır.
- 44:27Beslenme Takibi ve Ölçümler
- Hastalar düzenli olarak tartılıp vücut kompozisyonu ölçülmektedir.
- Ölçümlerde kas tonları, yağlılık durumu ve kilo değişiklikleri gözlemlenir.
- Düzenli görüşmeler özellikle ilerleyici tablo gösteren kas hastalarında önemlidir.
- 45:38Kemik İliği Çorbası ve Bağışıklık Sistemi
- Kemik iliği çorbası ve kemik iliği suyu çocuklarda bağışıklık sistemini güçlendirmede kullanılabilir, ancak tek başına bir yararı yoktur.
- Bağışıklığı güçlendirmek için iyi uyumak, doğru beslenmek ve yeteri kadar sıvı tüketmek olmazsa olmaz parçalardır.
- Dengeli beslenme ve uzmanların kontrolü altında beslenme, özellikle kas hastası çocuklarıyla ilgilenirken çok önemlidir.
- 47:59Beslenmenin Rolü
- Beslenme bir tedavi desteğidir, kendi başına bir tedavi olabilir veya başka bir tedaviye destek olabilir.
- Kas hastalarında abartılı beslenme veya günlük rutinini zorlaştıracak beslenme fayda sağlamaz.
- Tüm besin öğelerini yeteri kadar tüketmek, düzenli uyumak ve stresi azaltmak bağışıklık sistemini güçlendirecektir.
- 49:49Uzmanla Görüşme ve Antioksidanlar
- Beslenme konusunda uzmanla görüşmek, hasta için daha kaliteli bir yaşam anlamına gelebilir.
- Oksidatif strese karşı antioksidan üretiminde yetersizlik olan hastalarda, doğal sebzeler ve meyveler tüketmek faydalıdır.
- Gün içinde üç porsiyon meyve tüketmek ve çeşitliliği yüksek tutmak antioksidan alımını artırır.
- 52:04Meyve ve Sebze Tüketimi
- Bir porsiyon meyve, orta boy bir meyve büyüklüğündedir ve gün içinde farklı çeşitliliklerden tüketilmelidir.
- Sebzeler pişmiş veya çiğ olarak tüketilebilir, ancak salata için sebzeler (roka, maydanoz, marul) çiğ, diğer sebzeler pişmiş tercih edilmelidir.
- Kızartma ve kavurma yerine haşlama veya fırında pişirme tercih edilmelidir.
- 53:46Meyve Tüketimi ve Kilo Alma
- Meyve yemekle kilo alınması, porsiyon artışı, yanlış saatte tüketim veya aşırı tüketim durumunda olabilir.
- Karaciğerde metabolize olan fruktoz, artan miktarlar depolanarak kilo yapabilir.
- "Azı karar, çoğu zarar" prensibi uygulanmalı ve akşam saatlerinde yemek çabası girmemelidir.
- 56:18Kilo Alma Stratejileri
- Kilo alırken normal besinlerle yapabiliyorsak bunu tercih etmeli, ancak yeterli değilse doktor ve diyetisyen kontrolünde entel desteklerden destek alınabilir.
- Kilo alma sırasında önemli olan sadece yağ birikimi değil, vücudun gerekli olan kiloyu almaktır.
- Kilo alma stratejilerinde neyi seçtiğimiz, neyle kilo aldığımız ve nasıl çalıştığımız önemlidir.
- 57:16Beslenme Önerileri
- Hastalar ve hasta yakınlarına bu dönemde kendilerine dikkat etmeleri önerilmektedir.
- Hastalarda genel bir özetleme olarak az az ve sık sık beslenmenin önemlidir.
- Her hasta grubunda farklılıklar olabilir; bazılarında protein, bazılarında enerji yüksek olması gerekebilir.
- Beslenme konusunda mutlaka bir uzmandan destek alınması önerilmektedir.