Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu videoda Avukat Murat Tezcan, kamulaştırma hukuku konusunda bilgi veriyor. Avukat, kamulaştırması el atma olgusunu ve Anayasa Mahkemesi'nin bu konudaki kararını anlatıyor.
- Video, kamulaştırması el atma olgusunun tanımı ve yasal çerçevesi ile başlıyor. Avukat, idarelerin kamulaştırma mevzuatına uygun olmayan şekilde el atma uygulamasının haksız fiil niteliğinde olduğunu ve tazminat sorumluluğunu beraberinde getirdiğini açıklıyor. Ardından 2009/42 sayılı Kamulaştırma Kanunu'ndaki geçici 19. maddenin, kamulaştırması el atma davalarında idarelerin tazminat ödemelerini taksitlendirmelerine olanak sağladığını ve bu taksitlerin kanuni faizle ödenmesini gerektirdiğini anlatıyor. Son olarak, Anayasa Mahkemesi'nin 9 Aralık tarihinde bu maddeyi iptal ettiğini ve gerekçelerini açıklıyor.
- Kamulaştırma Hukuku ve Kamulaştırmasız El Atma
- Kamulaştırma, idarenin mülkiyet hakkını doğrudan sınırlandıran ve neredeyse mülkiyet hakkına saldıran istisnai ve anayasal bir durumdur.
- Kamulaştırma Kanunu'nun dayanağı Anayasanın 46. maddesidir ve kamu yararı gerekçesiyle idarenin mülkiyete el atmasını belirtir.
- İdarelerin kamulaştırma mevzuatına ve Anayasaya uygun davranmadığı, haksız fiil niteliğinde kamulaştırmasız el attığı durumlar hem yargıç tahtlarında hem doktrinde "kamulaştırmasız el atma" olarak tanımlanır.
- 00:58Kamulaştırmasız El Atmanın Sonuçları
- Kamulaştırmasız el atma bir haksız fiil niteliğindedir ve tazminat sorumluluğunu beraberinde getirir.
- 2010 yılından itibaren idareler, Avrupa Komisyonu ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin kararlarında belirtildiği gibi, kamulaştırmasız el atma olgusunu sıradanlaştırmış ve istisnai yolu olağan yol olarak kabul etmişlerdir.
- İdareler, kamulaştırma sürecini işletmeden el atıp parasını ve yargılama sürecini vatandaşın halletmesini tercih ederler, bu da uzun yargılama süreçlerinde vatandaşın parasını pul olmasına neden olur.
- 02:31Kamulaştırmasız El Atma Kanunu ve Geçici
- Kamulaştırmasız el atma olgusu 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nda tanımlanmıştır.
- Geçici 19. madde, 1983 sonrasında yapılan kamulaştırmasız el atma davalarında idarenin tazminatla sorumlu tutulması halinde, taşınmazın dava tarihindeki bedelinin mahkemece hükme konu edileceğini belirtir.
- Geçici 19. madde, alacaklının toplam tutarının ayrılan ödeneğinin toplam tutarını aşması halinde ödemelerin sonraki yıllara sari olacak şekilde verameten ve taksitlerle gerçekleştirilebileceğini, taksitlendirmede bütçe imkanları ile alacakların tutarları dikkate alınacağını ve taksitli ödeme süresince 395 sayılı kanuna göre kanuni faiz ödeneceğini belirtir.
- 04:16Kanuni Faiz ve Anayasa Mahkemesi Kararı
- Kanuni faiz daha önce yıllık %9 üzerinden ödeniyordu, ancak şu anda %24'e yükseltilmiştir.
- Anayasa, büyük kamulaştırmalarda, sulama projelerinde, turizm projelerinde, toprak ıslah projelerinde ve ormanlara yönelik projelerde taksitlendirme imkanı vermiş, ancak taksitlerin beş yılı geçmemesi ve eşit biçimde ödenmesi gerektiğini belirtmiştir.
- Anayasa Mahkemesi, 9 Aralık itibariyle resmi gazetede yayınlanan kararıyla, geçici 19. maddenin kanuni faizle ödeme hükmünü iptal etmiştir.
- 07:38Anayasa Mahkemesi'nin İptal Gerekçeleri
- Anayasa Mahkemesi, toprakların bedellerinin ödenme şeklinin kanunla gösterileceği ve taksitle ödemeyi öngörebileceği düzenlenmiştir.
- Taksitlendirme süresinin beş yılı aşmayacağı ve taksitlerin eşit olarak ödeneceği belirtilmiştir.
- Anayasa Mahkemesi, ödenmemiş kamulaştırma bedellerinde kamu alacakları için öngörülen en yüksek faizin uygulanacağı yönündeki açık hükmü aykırı şekilde kanun faizi uygulanacağını hüküm altına almaktadır.