Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Eskişehir'deki Manyezit işletmesinde çekilmiş bir iş ve sosyal güvenlik hukuku eğitim içeriğidir. Videoda genel müdür Ekrem Bulur, 1985'ten beri çalışan fırın işletmesinde çalışan Mehmet Kaya ve sosyal hizmet görevlisi Gül'den Özel gibi işveren ve işçilerle röportajlar yapılmaktadır.
- Video, 4857 sayılı İş Kanunu'na göre çalışma süreleri konusunu detaylı şekilde ele almaktadır. İçerikte haftalık çalışma süresinin 45 saat olduğu, günlük çalışma sürelerinin 6 gün çalışanlarda 7,5 saat, 5 gün çalışanlarda 9 saat olduğu, denkleştirme uygulaması, fazla çalışma, telafi çalışmaları ve çalışma süresinden sayılan durumlar gibi konular yasal çerçevede anlatılmaktadır.
- Videoda teorik bilgilerin yanı sıra Manyezit işletmesindeki uygulamalarla desteklenmektedir. Ayrıca ara dinlenmesi, gece çalışması ve postalar halinde çalışma süreleri de ele alınmakta, tatiller ve izinlere ilişkin bir sonraki programda görüşmek üzere sona ermektedir.
- 00:34Çalışma Süreleri Konusuna Giriş
- İş ve sosyal güvenlik hukuku dersinin ikinci programında çalışma süreleri konusu ele alınmaktadır.
- Eskişehir'deki Manyezit işletmesinde iş yerinden görüntüler alınmış ve işveren ile işçilerle röportajlar yapılmıştır.
- 01:22Manyezit İşletmesinde Çalışma Süreleri
- Manyezit işletmesinde haftalık çalışma süresi kırkbeş saattir.
- Altı gün çalışan vardiyalı işçiler günlük yedivirgülelli saat, beş gün çalışan normal personel ve memurlar günde dokuz saat esasına göre çalışırlar.
- 03:07Türkiye'de Çalışma Süreleri Yasası
- Türkiye'de haftalık çalışma süresi en çok kırkbeş saattir ve bu süre iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmeleri ile daha kısa belirlenebilir.
- Günlük çalışma süresi hafta içinde altı gün çalışılan işlerde yedivirgülelli saat, beş gün çalışılan işlerde ise dokuz saat olur.
- Kısmi çalışma yapılan günlerde, bu süre haftalık çalışma süresinden düşülür ve kalan süre çalışılan gün sayısına eşit olarak bölünerek günlük çalışma süresi belirlenir.
- 04:09Özel İşlerde Çalışma Süreleri
- Bazı işlerde günlük çalışma süresi sağlık kuralları bakımından yedivirgülelli saat ile sınırlandırılmıştır.
- Su altında, basınçlı hava içinde çalışmayı gerektiren işler, civa işleri ve kurşun işleri bu tür işlere örnek gösterilebilir.
- 04:37Çalışma Süresinin Aşılması ve Denkleştirme
- Haftalık kırkbeş saatlik çalışma süresinin aşılması durumunda işverenin iki yol vardır: fazla çalışma ücreti ödemek veya denkleştirme uygulaması yapmak.
- İş Kanunu, tarafların yazılı anlaşması ile günlük çalışma süresinin onbir saate kadar çıkarılabileceğini düzenlemiştir.
- Denkleştirme uygulaması toplu iş sözleşmeleri ile dört aya kadar uzatılabilir ve işveren en geç iki aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresini normal haftalık çalışma süresine denk getirecek şekilde düzenleme yapmalıdır.
- 06:32Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma
- Fazla çalışma, kanunda yazılı koşullar çerçevesinde haftalık kırkbeş saati aşan çalışma olarak ifade edilir.
- İş Kanunu'nda fazla çalıştırmayı gerektiren sebepler genel sebepler, zorunlu sebepler ve olağanüstü sebepler olarak gösterilmiştir.
- Fazla çalışmada ücret her bir saat için normal çalışma ücretinin yüzde elli yükseltilmesi şeklinde ödenir, fazla sürelerle çalışmada ise yüzde yirmibeş yükseltilmesi şeklinde ödenir.
- 08:48Dönemlik İş Süreleri
- Karayolları, demiryolları, deniz, göl ve akarsularda, hareket halindeki taşıtlarda yapılan ve deniz iskanına tabi olmayan taşıma işlerinde dönemlik iş süreleri uygulanır.
- Bu tür işlerde çalışma dönemi, işin niteliğine göre en çok altı ay olarak belirlenebilir.
- Kanunda bu işlerde çalışanların günlük çalışma süresinin onbir saati, gece çalışma süresinin yedivirgülelli saati, profesyonel ve ağır vasıta ehliyeti ile taşıt kullananların günlük çalışma süresinin de dokuz saati geçemeyeceği belirtilmiştir.
- 09:47Telafi Çalışmaları
- Telafi çalışması, işyerindeki çalışma düzeninin vadiye düzene göre yapılması durumunda yapılmaz.
- İşveren, işin zorunlu nedenlerle durması, ulusal bayram ve genel tatillerden önce ve sonra işyerinin tatil edilmesi veya işçinin isteğiyle kendisine izin verilmesi durumlarında iki ay içinde çalışılmayan süreler için telafi çalışması yaptırabilir.
- Telafi çalışmaları günlük en çok çalışma süresini (onbir saati) aşmamak koşulu ile günde en fazla üç saat yapılabilir ve tatil günlerinde telafi çalışması yaptırılamaz.
- 11:26Çalışma Süresinden Sayılan Durumlar
- Çalışma yerlerine ulaşma ve buradan çıkışlarda geçen süreler, başka bir yerde çalıştırılmak üzere gönderilen işçinin yolda geçirdiği süreler, işçinin işe hazır beklediği süreler çalışma süresinden sayılır.
- Kadının emzirme süresi, işçilerin iş yerine götürülüp getirilmeleri sırasında yolda geçen süreler de çalışma süresinden sayılır.
- Madenler gibi yer altında ya da su altında çalışılacak işlerde işçilerin asıl çalışma yerlerine inmeleri ve bu yerlerden çıkmaları için gereken süre işçinin günlük çalışma süresinden sayılır.
- 12:36İş Süresi İçinde Sayılan Durumlar
- İşçinin başka bir yerde çalıştırılmak üzere gönderilmeleri halinde yolda geçen süreler günlük çalışma süresine eklenir.
- İşçinin işe hazır beklediği süreler, asıl işini yapmaksızın işveren adına başka bir iş yaparak geçirdiği zaman ve emzikli kadın işçilerinin çocuklarına süt vermeleri için belirtilen süreler iş süresi içinde yer alır.
- İşçilerin yerleşim yerleri dışında bulunan iş yerlerine toplu ve düzenli bir şekilde götürülüp getirilmeleri sırasında yolda geçen süreler de günlük çalışma süresinden sayılır.
- 14:19Ara Dinlenmesi
- İşçilere minimum yarım saat, vardiyalı işçilerde haftada beş gün çalışan bir saat yemek faydası ve vardiyanın her yarı diliminde onbeş dakika çay molası verilmektedir.
- İş Kanunu'na göre günlük çalışma süresi içinde işçilere ara dinlenmesi verilmesi zorunludur; dört saat ve daha kısa süreli işlerde onbeş dakika, dört saatten fazla ve yedivirgülelli saate kadar süreli işlerde yarım saat, yedivirgülelli saatten fazla süreli işlerde bir saattir.
- Ara dinlenme süresi günlük çalışma süresinden sayılmaz ve aralıksız verilmelidir.
- 16:51Gece Çalışması
- İş Kanunu'na göre çalışma hayatında gece en geç saat yirmi'de başlar, en erken sabah altı'da sona erer ve işçilerin gece çalışmaları yedivirgülelli saati geçemez.
- Gece çalıştırılacak işçilerden işe başlamadan önce sağlık durumlarının gece çalışmasına uygun olduğuna dair sağlık raporunun alınması gerekir ve en geç iki yılda bir periyodik sağlık kontrolünden geçirilir.
- Sanayiye ait işlerde onsekiz yaşını doldurmamış çocuk ve genç işçilerin de gece çalıştırılması yasaktır.
- 18:06Vardiyalar ve Postalar Halinde Çalışma
- Bazı işyerlerinde iki, bazı işyerlerinde üç posta halinde çalışma yapılabilir ve bu postaların belirli bir düzenle çalışması gerekir.
- Gece ve gündüz postalarında çalıştırılan nöbetleşe işçi postaları uygulanan işlerde bir hafta gece çalıştırılan işçiler bir sonraki hafta gündüz postasında çalıştırılmalıdır.
- Postası değiştirilecek işçinin kesintisiz olarak en az onbir saat dinlendirilmesi gerekir ve gece çalışması nedeniyle sağlığının bozulduğunu raporla belgeleyen işçiye işveren mümkünse gündüz postasında durumuna uygun bir iş verir.