Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Sesli Kanun" kanalında yayınlanan bu eğitim videosu, İş Kanunu'nun çeşitli maddelerini detaylı şekilde açıklamaktadır.
- Video, İş Kanunu'nun ilk beş maddesinden başlayarak genel hükümleri, tanımları, işyerinin bildirilmesi, istisnalar ve eşit davranma ilkesi gibi temel maddeleri ele almaktadır. Daha sonra işyerinin devri durumunda işverenlerin sorumlulukları ve geçici iş ilişkisi konuları incelenmektedir.
- Videoda işverenler ve işçiler arasındaki ilişkiler, işyeri kavramı, asıl işveren-alt işveren ilişkisi, geçici iş ilişkisinin nasıl kurulacağı, süresi, ücret ödemeleri, sosyal sigorta yükümlülükleri ve işçilerin hakları gibi konular kanunun maddelerine dayanarak açıklanmaktadır.
- 00:25İş Kanunu'nun Genel Hükümleri
- İş Kanunu'nun amacı, işverenler ile bir iş sözleşmesine dayanarak çalıştırılan işçilerin çalışma şartları ve çalışma ortamına ilişkin hak ve sorumluluklarını düzenlemektir.
- Bu kanun, belirtilen istisnalar dışında kalan bütün işyerlerine, işyerlerinin işverenleri, işveren vekilleri ve işçilerine faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır.
- İşyerleri, işverenler, işveren vekilleri ve işçiler üçüncü maddedeki bildirim gününe bakılmaksızın bu kanun hükümleri ile bağlı olurlar.
- 01:00Tanımlar
- Bir iş sözleşmesine dayanarak çalışan gerçek kişiye işçi, işçi çalıştıran gerçek veya tüzel kişiye işveren, işçi ile işveren arasında kurulan ilişkiye iş ilişkisi denir.
- İşyeri, işveren tarafından mal veya hizmet üretmek amacıyla maddi olan ve olmayan unsurlar ile işçinin birlikte örgütlendiği birimdir.
- İşyeri, işyerine bağlı yerler, eklentiler ve araçlar ile oluşturulan iş organizasyonu kapsamında bir bütündür.
- 01:55İşveren Vekili ve Asıl-Alt İşveren İlişkisi
- İşveren adına hareket eden ve işin, işyerinin ve işletmenin yönetiminde görev alan kimselere işveren vekili denir.
- İşveren vekilinin bu sıfatla işçilere karşı işlem ve yükümlülüklerinden doğrudan işveren sorumludur.
- Asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur.
- 03:39Kamu Kurum ve Kuruluşları İçin Özel Hükümler
- Kamu kurum ve kuruluşları ile bunların sermayesinin en az %50'sine sahip oldukları ortaklıklarda, kamu ihale kanunu veya diğer kanun hükümleri çerçevesinde hizmet alımı amacıyla yapılan sözleşmeler gereğince yüklenici aracılığıyla çalıştırılanlar, bu kurumlara ait kadro veya pozisyonlara atanamaz ve mali haklar ile sosyal yardımlardan yararlanamazlar.
- Hizmet alımına dayanak teşkil edecek sözleşme ve şartnamelere, işe alınacak kişilerin belirlenmesi ve işten çıkarma yetkisinin kamu kurum kuruluşlarına bırakılması, hizmet alım sözleşmeleri çerçevesinde ya da geçici işçi olarak aynı işyerinde daha önce çalışmış olanların çalıştırılmasına devam olunması yönünde hükümler konulamaz.
- 03:54İşyerini Bildirme
- İşyerini kuran, devralan, çalışma konusunu değiştiren veya faaliyetine son veren işveren, işyerinin umman ve adresini, çalıştırılan işçi sayısını, çalışma konusunu, işin başlama veya bitme gününü, kendi adını ve adresini, varsa işveren vekillerinin adı ve adreslerini bir ay içinde bölge müdürlüğüne bildirmek zorundadır.
- İşyerinin tescili, ticaret sicili memurluklarının gönderdiği belgeler üzerinden yapılır ve bu belgeler ilgili ticaret sicili memurluğunca bir ay içinde çalışma ve sosyal güvenlik bakanlığı ilgili bölge müdürlüklerine gönderilir.
- Asıl işveren-alt işveren ilişkisinin kurulması bildirimi ve işyerinin tescili ile yapılacak sözleşmede bulunması gerekli diğer hususlara ilişkin usul ve esaslar çalışma ve sosyal güvenlik bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
- 07:57İstisnalar
- Deniz ve hava taşıma işlerinde 50 dahil olmak üzere 50'den az işçi çalıştırılan, tarım ve orman işlerinin yapıldığı iş yerlerinde veya işletmelerinde, aile ekonomisi sınırları içinde kalan tarımla ilgili yapı işlerinde bu kanun hükümleri uygulanmaz.
- Kıyılarda veya liman ve iskelelerde gemilerden karaya ve karadan gemilere yapılan yükleme ve boşaltma işleri, havacılığın bütün yer tesislerinde yürütülen işler, tarım sanatları ile tarım aletleri, makine ve parçalarının yapıldığı atölye ve fabrikalarda görülen işler bu kanun hükümlerine tabidir.
- 09:34Eşit Davranma İlkesi
- İş ilişkisinde dil, ırk, renk, cinsiyet, engellilik, siyasal düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep ve benzeri sebeplere dayalı ayrım yapılamaz.
- İşveren, esaslı sebepler olmadıkça tam süreli çalışan işçi karşısında kısmi süreli çalışan işçiye, belirsiz süreli çalışan işçi karşısında belirli süreli çalışan işçiye farklı işlem yapamaz.
- Aynı veya eşit değerde bir iş için cinsiyet nedeniyle daha düşük ücret kararlaştırılamaz ve işçi cinsiyeti nedeniyle özel koruyucu hükümlerin uygulanması, daha düşük bir ücretin uygulanmasını haklı kılmaz.
- 11:11İşyerinin Devri
- İşyeri veya işyerinin bir bölümü hukuki bir işleme dayalı olarak başka birine devredildiğinde, devir tarihinde işyerinde veya bir bölümünde mevcut olan iş sözleşmeleri bütün hak ve borçları ile birlikte devralana geçer.
- 11:29İşyeri Devri Hakkında Kurallar
- Devralan işveren, işçinin hizmet süresinin esas alındığı haklarda, işçinin devreden işveren yanında işe başladığı tarihe göre işlem yapmakla yükümlüdür.
- Devir halinde, devir tarihinde ödenmesi gereken borçlardan devreden ve devralan işveren birlikte sorumludurlar, ancak devreden işverenin sorumluluğu devir tarihinden itibaren iki yıl ile sınırlıdır.
- Devreden veya devralan işveren, işyerinin devrinden dolayı iş sözleşmesini feshedemez ve devir işçi yönünden fesih için haklı sebep oluşturmaz.
- 12:41Geçici İş İlişkisi Kurulumu
- Geçici iş ilişkisi, özel istihdam bürosu aracılığıyla veya holding bünyesi içinde kurulabilir.
- Geçici işçi sağlama sözleşmesi, askerlik hizmeti, mevsimlik tarım işleri, ev hizmetleri, işletmenin üretim kapasitesinin artması gibi durumlarda kurulabilir.
- Sözleşme, belirli hallerde süre sınırı olmaksızın, diğer hallerde ise en fazla dört ay süreyle kurulabilir ve toplam sekiz ayı geçmemek üzere en fazla iki defa yenilenebilir.
- 14:44Geçici İşçinin Sayısı ve Sınırlamalar
- Geçici işçi sayısının işyerindeki toplam işçi sayısının dörtte birini geçmemesi gerekir, ancak 10 ve daha az işçi çalıştırılan iş yerlerinde beş işçiye kadar geçici iş ilişkisi kurulabilir.
- İşçi sayısının tespitinde kısmi süreli iş sözleşmesine göre çalışanlar, çalışma süreleri dikkate alınarak tam süreli çalışmaya dönüştürülür.
- Toplu işçi çıkarılan iş yerlerinde sekiz ay süresince, kamu kurum ve kuruluşlarında ve yeraltında maden çıkarılan işyerlerinde geçici iş ilişkisi kurulamaz.
- 15:46Geçici İşçinin Hakları ve Yükümlülükleri
- Geçici işçi, özel istihdam bürosunun hizmet bedeline mahsup edilmek üzere avans veya borç alamaz.
- Geçici işçi, çalıştığı dönemlerde işyerindeki sosyal hizmetlerden, çalışmadığı dönemlerde ise özel istihdam bürosundaki eğitim ve çocuk bakım hizmetlerinden yararlanır.
- Geçici işçinin çalışma süresince temel çalışma koşulları, doğrudan istihdamı halinde sağlanacak koşulların altında olamaz.
- 17:26Geçici İş İlişkisinin Kurulması ve Sözleşmeler
- Geçici iş ilişkisinde işveren özel istihdam bürosudur ve geçici iş ilişkisi, geçici işçi ile iş sözleşmesi ve geçici işçi çalıştıran işveren ile geçici işçi sağlama sözleşmesi yapmak suretiyle yazılı olarak kurulur.
- Geçici işçi ile yapılacak iş sözleşmesinde, işçinin ne kadar süre içerisinde işe çağrılmazsa haklı nedenle iş sözleşmesini feshedebileceği belirtilir ve bu süre üç ayı geçemez.
- Sözleşmede belirtilen sürenin dolmasına rağmen geçici iş ilişkisinin devam etmesi halinde, belirsiz süreli iş sözleşmesi kurulmuş sayılır.
- 20:00Holding Bünyesi İçinde Geçici İş İlişkisi
- İşverenin devir sırasında yazılı rızasını almak suretiyle bir işçisini holding bünyesi içinde veya aynı şirketler topluluğuna bağlı başka bir işyerinde geçici olarak devretmesi halinde geçici iş ilişkisi kurulmuş olur.
- Bu tür geçici iş ilişkisi yazılı olarak altı ayı geçmemek üzere kurulabilir ve en fazla iki defa yenilenebilir.
- Geçici iş ilişkisi kurulan işveren, işçinin kendisinde çalıştığı sürede ödenmeyen ücretinden, işçiyi gözetme borcundan ve sosyal sigorta primlerinden devreden işveren ile birlikte sorumludur.