Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir konuşmacının İş Kanunu'nun üçüncü bölümünü anlattığı eğitim içeriğidir.
- Video, 4850 sayılı İş Kanunu'nun çeşitli maddelerini sistematik olarak ele almaktadır. İçerikte iş arama izni, toplu işçi çıkarma, engelli ve eski hükümlü çalıştırma zorunluluğu, askerlik ve kanundan doğan çalışma, ücret ve ücret ödemeleri, asgari ücret, fazla çalışma ücreti, gece çalışması, ulusal bayram ve genel tatil günleri, genel tatil ücreti, geçici iş göremezlik ödeneği ve yıllık ücretli izin hakkı gibi konular detaylı olarak açıklanmaktadır.
- Video, İş Kanunu'nun üçüncü bölümünün son bölümü olduğunu belirterek sona ermektedir. Her konu için kanunun ilgili maddeleri ve uygulamaları aktarılmaktadır.
- 00:09İş Arama İzni
- İşveren, bildirim süreleri içerisinde iş arama iznini iş saatleri içerisinde ve ücret kesintisi yapmadan vermeye mecburdur.
- İş arama izni süresi günde iki saatten az olamaz ve işçi isterse iş arama izin saatlerini birleştirerek toplu olarak kullanabilir.
- İşveren yeni iş arama izni vermez veya eksik kullandırırsa, o süreye ilişkin ücret işçiye ödenir.
- 01:00Toplu İşçi Çıkarma
- İşveren, toplu işçi çıkarmak istediğinde bunu en az otuz gün önceden bir yazı ile işyeri sendika temsilcilerine, ilgili bölge müdürlüklerine ve Türkiye İş Kurumu'na bildirir.
- İşyerinde çalışan işçi sayısı yirmi ile yüz arasında ise en az on işçiden, yüzbir ile üçyüz işçi arasında ise en az yüzde on oranında işçinin işyerinde çalışan sayısı üçyüzbir ve daha fazla ise en az otuz işçinin bir aylık süre içerisinde aynı tarihte veya farklı tarihlerde iş sözleşmesine son verilmesi toplu işçi çıkarma sayılır.
- Mevsim ve kampanya işlerinde çalışan işçilerin işten çıkarılmaları hakkında, işten çıkarma bu işlerin niteliğine bağlı olarak yapılıyorsa toplu işi çıkarmaya ilişkin hükümler uygulanmaz.
- 02:01Engelli ve Eski Hükümlü Çalıştırma Zorunluluğu
- İşverenler elli veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör işyerlerinde yüzde üç engelli, kamu işyerlerinde ise yüzde dört engelli ve yüzde iki eski hükümlü işçiyi beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdürler.
- Aynı il sınırları içerisinde birden fazla işyeri bulunan işverenin bu kapsamda çalıştırmakta yükümlü olduğu işçi sayısı toplam işçi sayısına göre hesaplanır.
- Yer altı ve su altı işlerinde engelli işçi çalıştırılamaz ve yukarıdaki hükümler uyarınca işyerlerindeki işçi sayısının tespitinde yer altı ve su altı işlerinde çalışanlar hesaba katılmaz.
- 02:43Askerlik ve Kanundan Doğan Çalışma
- Muvazzaf askerlik görevi dışında manevra veya herhangi bir sebeple silah altına alınan veya herhangi bir kanundan doğan çalışma ödevi yüzünden işinden ayrılan işçinin iş sözleşmesi, işinden ayrıldığı günden başlayarak iki ay sonra işverence feshedilmiş sayılır.
- İşçinin bu haktan faydalanabilmesi için o işte en az bir yıl çalışmış olması şarttır ve bir yıldan çok çalışmaya karşılık her fazla yıl için ayrıca iki gün eklenir ve bu sürenin tamamı doksan günü geçemez.
- Herhangi bir askeri ve kanuni ödev dolayısıyla işinden ayrılan işçiler, bu ödevin sona ermesinden başlayarak iki ay içerisinde işe girmek istedikleri takdirde, işveren bunları eski işleri ve benzeri işlerde boş yer varsa derhal, yoksa boşalacak ilk işe başka isteklileri tercih ederek o andaki şartlarla işe almak zorundadır.
- 03:50Ücret ve Ödeme
- Ücret, bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutardır ve en geç ayda bir ödenir.
- Ücret alacaklarında zamanaşımı süresi beş yıldır ve ücreti ödeme gününden itibaren yirmi gün içerisinde ödenmeyen işçi, iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilir.
- İşveren, toplu sözleşme veya iş sözleşmelerinde gösterilmiş olan sebepler dışında işçiye ücret kesme cezası veremez ve işçi ücretlerinden bu yolda yapılacak kesintiler bir ayda iki gündelikten veya parça başına yahut yapılan iş miktarına göre verilen ücretlerde işçinin iki günlük kazancından fazla olamaz.
- 04:58Asgari Ücret ve Fazla Çalışma
- İş sözleşmesi ile çalışan her işçinin ekonomik ve sosyal durumlarının düzenlenmesi için Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından asgari sınırları en geç iki yılda bir belirlenir ve komisyon kararı kesindir.
- Fazla çalışma, kanunda yazılı koşullar çerçevesinde haftalık kırkbeş saati aşan çalışmalardır ve her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret, normal çalışma süresinin saat başına düşen miktarının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenir.
- Fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma yapan işçi isterse bu çalışmalar karşılığı zamlı ücret yerine fazla çalıştığı her saat karşılığında bir saat otuz dakikayı, fazla sürelerle çalıştığı her saat karşılığında bir saat onbeş dakikayı serbest zaman olarak kullanabilir.
- 06:43Özel Durumlar ve Tatil
- Kısa veya sınırlı süreli işlerde gece çalışmasında fazla çalışma yapılamaz ve fazla saatlerle çalışmak için işçinin onayının alınması gerekli.
- Fazla çalışma süresinin toplamı bir yılda ikiyüzyetmiş saatten fazla olamaz ve yeraltında maden işlerinde çalışan işçilere fazla çalışma yaptırılamaz.
- Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işyerlerinde çalışılıp çalışılmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmeleri ile kararlaştırılır ve tatil gününden önce belirlenen iş günlerinde çalışılmış olmaları koşuluyla yedi günlük bir zaman dilimi içerisinde kesintisiz en az yirmidört saat dinlenme verilir.
- 08:45İşçilere Geçici İş Göremezlik Ödeneği
- İşçilere geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi gerektiği zamanlarda, ulusal bayram, genel tatil ve hafta tatilleri ödeme yapılan kurum veya sandıklar tarafından geçici iş göremezlik ölçüsü üzerinden ödenir.
- Hastalık nedeniyle çalışamayan günlerde Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneği, aylık ücretli işçilerin ücretlerinden mahsup edilir.
- 09:12Tatil Ücreti Hesaplamaları
- İşçinin tatil günü ücreti, çalıştığı günlere göre bir güne düşen ücrettir.
- Parça başına akort, götürü veya yüzde usulüyle çalışan işçilerin tatil günü ücreti, ödeme döneminde kazandığı ücretin aynı süre içerisinde çalıştığı günlere bölünme suretiyle hesaplanır.
- Saat ücreti ile çalışan işçilerin tatil günü ücreti saat ücretinin 7,5 katıdır.
- 09:37Yıllık Ücretli İzin Hakkı
- İşyerinde işe başladığı günden itibaren deneme süresi de içinde olmak üzere en az bir yıl çalışmış olan işçilere yıllık ücretli izin verilir ve yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemez.
- İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi bir yıldan beş yıla kadar olanlara 14 günden, beş yıldan onbeş yıldan az olanlara 20 günden, onbeş yıl dahil ve daha fazla olanlara 26 günden az olmamak üzere verilir.
- İşçilerin yıllık ücretli izin süreleri dört'er gün artırılarak uygulanır, ancak 18 ve daha küçük yaştaki işçilere, 50 ve daha yukarıdaki yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamaz.
- 10:34Yıllık Ücretli İzin Hakkı Hesabında Çalışılmış Gibi Sayılan Süreler
- İşçinin uğradığı kaza veya tutulduğu hastalık, işine gidemediği günler yıllık ücretli izin hakkının hesabında çalışılmış gibi sayılır.
- Kadın işçilerin doğumdan önce ve sonra çalıştırılamadıkları günler yıllık ücretli izin hakkının hesabında çalışılmış gibi sayılır.
- İşçinin muvazzaf askerlik hizmet dışında manevra ödevlendirilmesi sırasında işine gidemediği günler yıllık ücretli izin hakkının hesabında çalışılmış gibi sayılır, ancak bu sürenin 90 günden fazlası sayılmaz.
- Çalışmakta olduğu iş yerinde zorlayıcı sebepler yüzünden işin aralıksız bir haftadan çok tatil edilmesi sonucu olarak işçinin çalışmadan geçirdiği zamanın 15 günü hafta tatili, ulusal bayram, genel tatil günleri verilmiş bulunan yıllık ücretli izin süresi yıllık ücretli izin hakkının hesabında çalışılmış gibi sayılır.