Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Kültür Aşı" programının bu bölümünde sunucu Neslihan Hanım, Türk mutfağında şerbetli tatlıları tanıtmaktadır. Programda İzmir Karşıyaka'daki 1922 yılından beri devam eden bir lokmacının sahibi Erdinç Bey, Manisa'da Sabahat Hanım, Funda Hanım ve 95 yaşındaki Fitnat Teyze gibi konuklarla röportajlar yapılmaktadır.
- Video, Türk kültüründeki şerbetli tatlıların çeşitliliğini ve yapılışını göstermektedir. İlk bölümde lokma tatlısı, ikinci bölümde kalburabastı ve revani, son bölümde ise Girit mutfağından gelen "gelin tatlısı" tarifi detaylı olarak anlatılmaktadır. Her tatlı için malzemeler, hazırlama aşamaları ve püf noktaları paylaşılmaktadır.
- Videoda ayrıca İzmir Karşıyaka'da yeni açılan bir yemek okulunda yapılan revani tarifi ve Girit mutfağından gelen, kız isteme törenlerinde sunulan "gelin tatlısı" tarifi de yer almaktadır. Video, bir sonraki bölümde mantarlarla hazırlanan lezzetlerin sunulacağı bilgisiyle sonlanmaktadır.
- 00:21Şerbetli Tatlıların Önemi
- Türk mutfağında şerbetli tatlılar bölümü başlı başına bir bölüm olup, her birinin lezzetsel, törensel, yöresel ve geleneksel pek çok farklı anlamı vardır.
- Şerbet, hamur tatlılarının, helvanın veya meyveli tatlıların vazgeçilmez lezzet arttırıcı unsuru olabilir.
- Şerbet, suyla şeker kaynatılıp limon suyu eklenerek hazırlanır ve soğuk, sıcak veya ılık olabilir.
- 01:36Şerbetli Tatlıların Kültürel Önemi
- Şerbetli tatlılar yerel ve dinsel ritüellerimizin ayrılmaz bir parçasıdır; kandillerde, cenazelerde helva kavurup dağıtmak ve bayramlarda baklava paylaşmak bunun örnekleridir.
- Lokma tatlısı, duaların, şükrün ve kutsallığın bir sembolüdür ve eskilerde hayır için yapılıp dağıtılırdı.
- İzmir'de, özellikle Karşıyaka'da, hayır için lokma yapılıp dağıtılır ve bunun için çadırlar kurulur.
- 02:35Karşıyaka'nın Eski Lokmacası
- Karşıyaka'nın en eski lokmacası 1922 yılından beri lokmacılık yapmaktadır ve bu meslek dördüncü kuşakta devam etmektedir.
- Lokma tatlısı, ana maddeleri un, maya, şeker, tuz ve su olan, kendine has formüllerle hazırlanır.
- Lokma hamuru en az 15-20 dakika dinlendirilir, mayalanır ve sonra elle veya makineyle dökülür.
- 08:51Kalburabastı Tatlısı
- Kalburabastı tatlısı, hamurunun şekersiz olması ve tüm lezzetini şerbetinden alması özelliğine sahiptir.
- Doğu illerinde hurma tatlısı olarak da anılan bu tatlı, Manisa'da Sabahat Hanım'ın evinde hazırlanmaktadır.
- Kalburabastı tatlısı için üç su bardağı un, yarım kilo ceviz, iki çay bardağı yağ (zeytinyağı ve mısırözü yağı), yemek sodası, sirke, şeker ve limon suyu kullanılır.
- 14:07Kalburabastı Hazırlama
- Kalburabastı için ceviz ince değil, ağza gelecek şekilde dövülüp hamura karıştırılır.
- Kalburabastı fırına verilirken üzerine hiçbir şey sürülmez, sadece ılık şerbetle birleştirilir.
- Tatlı fırına verilip renk değiştirene kadar pişirilir, sonra ılık şerbetle birleştirilir ve şerbetini çekmesi için bekletilir.
- 16:12Sofra Kurma
- Sofrada kalburabastı, sarma ve diğer hamur işleri yer alır.
- Fitnat Teyze, 1913 doğumlu 95 yaşında olmasına rağmen hala sağlıklı ve kendi elleriyle sarma yapmıştır.
- Hazırlanan kalburabastı çok gevrek ve şerbetini güzel çekmiştir.
- 18:13Revani Tanıtımı
- Revani, şerbetli tatlılar arasında Ramazan sofralarının vazgeçilmezlerinden ve saray mutfağının en şık tatlılarından biridir.
- Altın sarısı irmiğin un ve yumurta ile karıştırıldığı bu tatlıya limon veya portakal kabuğu eklenir.
- Günümüzde fındıklı, kuru meyveli hatta hindistan cevizi yorumlarına bile rastlanabilmektedir.
- 19:14Revani Hazırlama
- Revani için yumurta, şeker, un, irmik, limon kabuğu rendesi ve isteğe bağlı kabartma tozu kullanılır.
- Revani incelik isteyen bir tatlıdır, ölçülerini tutturamazsanız sadece şerbetli bir şey olur.
- Dokuz yumurta, dört kaşık şeker, bir buçuk su bardağı un ve bir su bardağı irmik kullanılır.
- 22:42Revani Pişirme
- Tepsinin yağlanması ve irmiğin son anda eklenmesi revaninin çökmesine sebep olmaması için önemlidir.
- Revani 170 derecede 30-40 dakika arası pişirilir, fırının ayarına göre süre değişebilir.
- Şerbet için üç bardak şeker ve üç bardak su karıştırılıp pişirilir, fırından çıkan revaniye eklenir ve tekrar fırına atılır.
- 26:12Revani Hazırlığı
- Pişen revani şerbetini aldı ve sapsarı bir renk aldı.
- Revani dilimlendiğinde içi sarı renkte olup, yumurtanın ve portakal kabuğunun rengini almıştır.
- İyi bir revani sarı renkte olmalıdır.
- 26:59İzmir Karşıyaka'da Revani
- Revaninin şerbetinin harika çekildiği ve pişerken şerbet ilave edilmesinin en büyük etkisi olduğu belirtiliyor.
- İzmir Karşıyaka'da yeni açılan bir yemek okulunda çekilen bu revani, pastalar ve börekler öğrenmek isteyen Karşıyaka'lılar için bir reklam olarak sunuluyor.
- 27:47Girit Mutfağından Gelin Tatlısı
- Girit mutfağında sakız içeren, kız istemeye gidildiğinde kız evinde titizlikle hazırlanan bir şerbetli tatlı tanıtılıyor.
- Bu tatlı sayesinde işlerin çabucak ve ağız tadı ile sonuçlanacağına inanıldığı belirtiliyor.
- Sakız, reçelden macuna, kahveden liköre pek çok lezzet unsuru içinde kendine yer bulan bir malzeme olarak tanımlanıyor.
- 29:07Gelin Tatlısı Tarifi
- Girit'te eskiden kızları almak için ilk gördüklerinde damla sakızla yapılmış gelin tatlısı sunulduğu ve kızın damat adayını beğenirse bu tatlı mutlaka o evde pişirildiği anlatılıyor.
- Tatlı, pişikten sonra yenildikten sonra işin sonu hayırlı olacak ve kızın beğendiği için çabuklaşması sevinciyle komşulara da dağıtıldığı belirtiliyor.
- Tatlı için bir çorba kaşığı sıvı yağ, kabartma tozu, bir paket un, bir kaşık un, bir çay bardağı sığır reçeli ve susam malzemeleri kullanılıyor.
- 31:17Tatlı Hazırlama Süreci
- Tatlı için öncelikle yumurta ile şeker karıştırılıp kıvam elde ediliyor, sonra sırayla yoğurt, irmik, pirinç unu, kabartma tozu ve sulandırılmış damla sakız reçeli ekleniyor.
- Karışım yağlanmış ve unlanmış fırın tepsisine konulup kırk dakika sürede pişiriliyor.
- Şerbet için dört su bardağı şeker ve beş su bardağı su kaynatılıp, şekerlenmemesi için en az yarım limon sıkılıyor.
- 33:38Tatlı Servisi ve Değerlendirme
- Pişen tatlı istenilen şekilde kesilebiliyor ve üzerine kavrulmuş dövülmüş susam konuluyor.
- Sakız şerbetinin tatlıya lezzet verdiği ve kavrulmuş susamın inanılmaz yakıştığı belirtiliyor.
- Susamın hem içerisinde hem de dışarısında kullanılabilme şansına sahip olduğu ve her şeye çok yakıştığı vurgulanıyor.