Buradasın
Türkiye'de Felsefenin Gelişimi: Devlet Felsefesi ve Tarih Felsefesi
youtube.com/watch?v=JXBYuBQsvpEYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, "Türkiye'de Felsefenin Gelişimi II" dersinin bir bölümü olup, bir eğitimci tarafından sunulan akademik bir ders formatındadır.
- Video, Türkiye'de felsefenin gelişimi kapsamında devlet felsefesi ve tarih felsefesi konularını ele almaktadır. İlk bölümde devlet felsefesinin tanımı, tarihsel gelişimi ve Türkiye'deki önemli felsefecilerin (Ahmet Mithat Efendi, Ziya Gökalp, Ali Fuat Başgil) devlet felsefesi görüşleri incelenmektedir. İkinci bölümde ise tarih felsefesi konusu işlenmekte, Türkiye'deki felsefecilerin (Macit Gökberk, Takiyettin Mengüşoğlu, Doğan Özlem, Teoman Duralı) tarih felsefesi anlayışları ve çalışmaları detaylı olarak anlatılmaktadır.
- 00:10Devlet Felsefesi
- Devlet felsefesi, devletin kökeni, yapısı, hukuk, haklar, yönetim tarzları, kurumlar ve toplumsal yapı gibi konuları felsefi bir tarzda işleyen felsefe disiplinidir.
- Devlet felsefesi anlayışı Platon'un "Devlet" ve Aristoteles'in "Politika" kitapları ile başlamış, Batı düşüncesinde konu güncelliğini her zaman korumuştur.
- Türkiye'de felsefeciler devlet konusunda zayıf kalmışlardır; felsefe eğitimi alan hocaların çoğu siyaset, devlet veya hukuk felsefesi konusunda kitap yazmamışlardır.
- 01:23Türkiye'de Devlet Felsefesi Çalışmaları
- Reform öncesi hocaların tamamına yakını siyaset, hukuk ya da devletle ilgili görüş bildirdikleri metinler yayınlamışlardır.
- Ahmet Mithat Efendi, anayasa süreçlerini doğal hukuk anlayışından hareketle açıklamış ve bazı toplumların aile ile birlikte ortaya çıktığını belirtmiştir.
- Ahmet Ağaoğlu, "Üç Medeniyet" adlı kitabında devlete ilişkin görüşlerini ortaya koymuştur; Doğu'da devletin hükümetle karıştırıldığını ve Türklerin bu karıştırma işini daha da ileri götürdüğünü belirtmiştir.
- 03:40Gökalp ve Başgil'in Devlet Anlayışı
- Gökalp'e göre devlet, kendine mahsus bir hükümetle bir araziye ve bir ahaliye malik olan zümre anlamına gelir ve devletler kavmi, sultani ve milli olarak üçe ayrılır.
- Ali Fuat Başgil, 1954 yılında yayınladığı "Din ve Laiklik" adlı kitabında laiklik sorununu çeşitli yönleriyle incelemiştir.
- Başgil'e göre devletle dinin birbirlerini rakip gördükleri yolundaki açıklamalar doğru değildir ve laiklik her zaman din hürriyeti sorununu da birlikte getirdiğinden ikisi birlikte ele alınmalıdır.
- 05:21Tarih Felsefesi
- Türkiye'deki felsefe çalışmalarında en çok üzerinde durulan konulardan biri tarih felsefesi olmuştur ve çok sayıda felsefeci bu konuda yazı yayınlamıştır.
- Tarih felsefesi ile ilgili yayın yapan kişiler iki grupta toplanabilir: felsefeci olmayanlar (Ziya Gökalp, Fuat Köprülü, Zeki Velidi Togan) ve felsefeciler (Macit Gökberk, Takiyettin Mengüşoğlu, Hilmi Ziya Ülken, Şekip Tunç, Nermi Uygur, Önay Sözer, Doğan Özlem, Ömer Naci Soykan, Betül Çotuk Söken, Teoman Duralı).
- Macit Gökberk, akademik çevrelerde kitap boyutlarına ve sistematik olarak tarih felsefesini çalışan ilk kişilerden biridir ve 1978 yılında "Tarih Bilinci" adlı yazısında tarihe yaklaşım tarzının nasıl olması gerektiği üzerinde durmuştur.
- 06:55Tarih Felsefesi Çalışmaları
- Takiyettin Mengüşoğlu, tarih felsefesi konusunda tarihi varlık sahasını temellendirme çabasıyla Türkiye'de yeni bir anlayışı sergilemiştir.
- Nermi Uygur, 1957 yılında yayınladığı "Tarih Felsefesinin Yolu" adlı yazıda tarih felsefesini felsefenin bir disiplini olarak analitik bir yaklaşımla incelemiş ve tarih sorunlarını fenomenolojik açıdan temellendirmeye çalışmıştır.
- Doğan Özlem, bütünlüklü yani alanının sorunlarını ve tarihsel gelişimini büyük ölçüde içeren tarih felsefesi yazan felsefe kökenli ilk kişidir ve 1984 yılında çıkan kitap alandaki önemli bir boşluğu doldurmuştur.
- 09:08Teoman Duralı'nın Tarih Anlayışı
- Teoman Duralı'nın tarih anlayışı, evrenin ve dünyanın oluşumu, insanın ortaya çıkışı, kültürlerin oluşumu, devletleşme, medeniyetleşme süreçlerini içeren bir bütünlüktür.
- Duralı'nın tarih hakkındaki düşünceleri; felsefe, din, medeniyet anlayışları ile birleşerek düşüncelerinin bütünlüğünü ortaya koyar.
- Duralı'nın tarih felsefesinin içeriği felsefe, bilim, metafizik, ahlak, din ve medeniyet hakkındaki görüşlerinden oluşur.