Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan aruz dersinin ikinci bölümüdür. Eğitmen, öğrencilere aruz vezinleri ve kalıpları hakkında detaylı bilgiler vermektedir.
- Video, sekmeli aruz kavramını ve meful ile başlayan vezinlerin (failun, mefa failine, var meful failatun, mef'ulu mefailu, mefailu feulun) nasıl tespit edileceğini örneklerle açıklamaktadır. Eğitmen, açık-kapalı hece düzenini inceleyerek kalıpları bulma yöntemini göstermekte ve ÖSYM sınavlarında sıkça çıkan kalıpları vurgulamaktadır.
- Eğitmen ayrıca, kalıpları ezberlemek yerine fotoğraf çekmek, yazmak veya videoyu duraklatıp not almak gibi pratik tavsiyeler vermektedir. Video sonunda, Yahya Kemal'in bir beyti üzerinden vezin bulma yöntemi gösterilmekte ve hece değerlerinin nasıl belirleneceği açıklanmaktadır.
- 00:09Aruz Videolarının İkinci Bölümü
- Aruz videosunun ikinci bölümüne hoş geldiniz, kısa bir video olacağını düşünüyorum.
- İlk videoda hecenin açık ve kapalı değerlerini, imanın baskın ne olduğunu ve işlemlerin nasıl yapılacağını göstermiştik.
- Sekmeli aruz, güzel kesme ve güzel durgunluk anlamlarına gelen bir kavramdır.
- 00:53Sekmeli Aruz Kullanımı
- Sekmeli aruz, tekdüzeliği önlemek için kullanılır ve genellikle mesnevilerde mefa feulun kalıbının mefun failun fe'ulun kalıbına dönüştürülmesi için kullanılır.
- Şair, mefulü cüzündeki m hecesini mefail elindeki m hecesiyle birleştirerek m hecesini ortadan kaldırır ve mefail yerine fail kalır.
- Mefulü tefil cüzünün sonuna bir n sesi gelir, böylece l hecesi ile m hecesi birleşerek lün hecesi ortaya çıkar.
- 01:53Sekmeli Aruzun Amacı ve Kullanımı
- Sekmeli aruz, monotonluğu yıkmak ve tekdüzeliği önlemek için kullanılır, şiire tempo kazandırmak için tercih edilir.
- Şair bir beyitte sekme kullandıktan sonra tekrar eski kalıba dönebilir, tüm dizelerde sekmeli kalıbın kullanılması şart değildir.
- Örnek beyitte birinci mısra meful mefa kalıbında, ikinci mısra ise sektirmeli kalıbında yazılmıştır.
- 04:10Vezin Bulma Yöntemi
- Vezin bulmak için öncelikle hece değerlerinin beyitte gösterilmesi gerekir.
- Met (metin) hecesi olup olmadığına bakılmalıdır; met varsa vardır, yoksa yoktur.
- Hecelerin düzenine bakılmalıdır; kapalı-kapalı, açık-açık şeklinde devam eden heceler mefulü kalıbını gösterir.
- 07:45Vezin Örneği
- Meçhule giden bir gemi kalkar bu limandan beytinde mefulü ile başlayan vezinler göz önünde bulundurulmalıdır.
- Beytin mefulü kalıbı için "demir almak" kelimesinde basılı yaparak açık hece elde edilir.
- "Günü" kelimesinde de basılı yaparak mefail kalıbı oluşturulur ve "gelmişse" kelimesiyle birlikte mefail kalıbı tamamlanır.
- 09:49Şiir Kalıpları ve Önemi
- Şiirde hecelerin üzerine bakıldığında düzensizlik varsa imala veya ile her iki sokulmamalıdır.
- İmala ve basf'ın medine gibi işlemler kolay yapılabilecek işlemlerdir.
- ÖSYM'nin sorma ihtimali en yüksek olan kalıplar Türkiye'nin en çok kullanılmış olan kalıplardır.
- 10:31Önemli Kalıplar
- Fail, mefailu feulun kalıbı ve fen fen fe kalıbı sıkça karşımıza çıkan kalıplardır.
- Fen fen fe kalıbı ilk Türk-Islam eserlerinde kullanılmıştır.
- Atabetül Haka ve Kutadgu Bilig gibi ilk Türk-Islam eserlerinde onbirli hece ölçüsüne yakın olmasından kaynaklı bu kalıplar tercih edilmiştir.
- 11:27Öğrenme Tavsiyesi
- Şiir kalıplarını ezberlemek ve öğrenmek şarttır.
- Soru çözerken sadece söz sanatını bulup geçmek yerine beytin kalıbını çıkarmaya çalışmak gerekir.
- Zamanla bu işlem zevkli ve keyifli bir iş haline gelecektir.
- 11:49Gelecek İçerikler
- Kalıpları nasıl bulunacağını örnekler üzerinden gösteren en az iki video sınava kadar yüklenecektir.
- Çıkmış soru çözümlerine devam edilecektir.
- Videoda çıkmış sorulardaki gibi metin hazırlamadan aktarım yapılmıştır.