Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan Türkçe dilbilgisi dersidir. Öğretmen, ÖSYM sınavlarında çıkabilecek anlatım biçimleri konusunu öğrencilere anlatmaktadır.
- Videoda betimleme (tasvir etme) ve öyküleyici anlatım (hikaye etme) konuları detaylı şekilde ele alınmaktadır. Eğitimci, her iki anlatım biçiminin özelliklerini, anahtar sözcüklerini ve aralarındaki farkları Instagram ve fotoğraf örnekleri üzerinden açıklamaktadır. Ayrıca, metinlerde hangi türün ağır basacağını belirlemek için cümle sayısına bakmanın önemi vurgulanmaktadır.
- Videoda kişi betimlemesi, olay anlatımı ve hareket tasvirleri gibi unsurlar incelenmekte ve Türkçe baskı kitabındaki örnek sorular çözülmektedir. Betimleme için "resim" veya "fotoğraf" anahtar sözcüğü, öyküleyici anlatım için ise "video" anahtar sözcüğü kullanılmaktadır.
- Betimleme Anlatım Biçimi
- Betimleme (Arapça'da tasvir etme), varlıkların veya nesnelerin ayırt edici özellikleriyle okuyucuların zihninde canlandıracak biçimde anlatılmasıdır.
- Betimleme, Instagram'da bir fotoğraf gördüğünüzde yanınızda görme engelli bir arkadaşıza anlatmak gibi bir durumda kullanılır.
- Betimleme için anahtar sözcük "resim" veya "fotoğraf"tır.
- 01:18Betimlemenin Özellikleri
- Gözlem esastır; önce bir şeyi görüp gözlem yapmak gerekir.
- Yazar, varlığı veya mekani kendi bakiş açısı, görüş ve değerlendirmesi biçimine göre anlatır ve bireysel yorum katabilir.
- Betimleme örneği olarak kişinin boyu, saçları, kıyafetleri gibi detaylar anlatılarak bir kişi betimlemesi yapılabilir.
- 02:59Mekan Betimlemesi
- Mekan betimlemesi, bir mekanın detaylarının anlatılmasıdır.
- Örneğin, odanın tahta kapısının üzerinde buzlu cam olması, sağa doğru açılışı ve içerideki kütüphanenin anlatılması bir mekan betimlemesidir.
- Mekan betimlemesi, Instagram'da bir fotoğrafı görme engelli bir arkadaşıza anlatmak gibidir.
- 04:01Öyküleme Anlatım Biçimi
- Öyküleme (Arapça'da hikaye etme), kurgulanmış veya yaşanmış bir olayın başkalarına sözle ya da yazıyla anlatılmasıdır.
- Öykülemenin en önemli özelliği zaman akışı olması ve parçanın bir öyküden veya romandan alınmış gibi izlenim vermesidir.
- Öyküleme için anahtar sözcük "videodur"; Instagram'da bir videoyu görme engelli bir arkadaşıza anlatmak gibi bir durumda kullanılır.
- 05:29Öyküleme Örnekleri
- Öyküleme örneği: Sabah erkenden uyandı, üzerini giyindi, hizda caddeye indi, otobüs durağına geldi ve hava durumunu anlatan bir metin.
- İkinci örnek: Yatağın altındaki sandığı açtı, içindeki hediyeleri görünce sevinçten haykıracaktı ve Mustafa'nın yanına koştu.
- Öyküleme metinlerinde sanki bir öyküden veya romandan alınmış gibi bir izlenim oluşur.
- 06:20Öyküleme ve Betimleme Arasındaki Farklar
- Öykülemede akan bir olay vardır, ancak betimlemede böyle bir durum yoktur.
- Öyküleyici anlatım bir videoya, betimleyici anlatım ise fotoğrafa ya da resme benzetilebilir.
- Öyküleme olaya dayalı olduğu için metinlerde mutlaka kahraman olması gerekir, ancak betimlemede kahraman olması şart değildir.
- 07:23Anlatım Biçimlerinin Birlikte Kullanılması
- Bir metinde hem öyküleme hem betimleme ikisi birlikte bulunabilir.
- Soru tarzı "bu paragrafta hangi anlatım biçimleri kullanılmıştır?" şeklinde olabilir.
- Videoyu durdurup o an ekranda gördüklerini anlatmak gibi durumlarda hem öyküleme hem betimleme yapılmış olur.
- 09:26Öyküleme ve Betimleme
- Metinde hem öyküleme hem betimleme bulunmaktadır.
- ÖSYM sınavlarında metinde hangi anlatım tarzı ağır basıyor sorusu sorulabilir.
- Anlatım tarzının ağır basıp basmadığını belirlerken cümle sayısına bakılır, daha fazla olan anlatım tarzı ağır basar.
- 09:58Betimleme Örneği
- "Dokuma çarşaflı müdürlerin peşinde aynı dolambaçlı sokaklardan tırıs tırıs okula döndüm" cümlesinde hareket anlatımı bulunmaktadır.
- Metinde müdürün görünümü, sokakların yapısı ve Hayriye Hanım'ın tasviri bulunmaktadır.
- Bu metin öyküleme ve betimleme (BDir) anlatım tarzına örnektir.