• Buradasın

    Türkçe Dil Bilgisi: Paragrafta Anlatım Biçimleri ve Teknikleri

    youtube.com/watch?v=pol5npFFJd0

    Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, Kadir Hoca tarafından sunulan bir Türkçe dil bilgisi eğitim içeriğidir. Öğretmen, beyaz tahta ve akıllı tahta kullanarak konuları açıklamaktadır.
    • Video, paragrafta anlatım biçimleri ve teknikleri konusunu kapsamlı şekilde ele almaktadır. Öncelikle açıklayıcı, tartışmacı, betimleyici, öyküleyici ve deneme anlatım biçimleri açıklanmakta, ardından karşılaştırma, benzetme, örneklendirme, tanık gösterme gibi anlatım teknikleri anlatılmaktadır. Ayrıca birinci, ikinci ve üçüncü kişi anlatımları ile gözlemci anlatıcı, iki kahraman anlatıcı ve ilahi bakış açıları örneklerle açıklanmaktadır.
    • Videoda ayrıca düşünceyi geliştirme yolları, anlatım özellikleri ve paragraf yapısı hakkında bilgiler verilmektedir. Öğretmen, teorik bilgilerin ardından soru çözümleriyle konuyu pekiştirmekte ve öğrencilere TYT Türkçe soru bankasından örnekler çözmeleri tavsiyesinde bulunmaktadır.
    00:07Paragrafta Anlatım Biçimleri
    • Videoda paragrafta anlatım biçimleri ve düşünceyi geliştirme yolları ele alınacak.
    • Paragraf konusu dört videoda tamamlanacak.
    • Anlatım biçimleri konusunda beyaz tahta ve akıllı tahta kullanılacak.
    01:06Açıklayıcı Anlatım
    • Açıklayıcı anlatımın amacı tamamen bilgi vermektir.
    • Genellikle nesnel olur, özelde de olabilir.
    • Okuru yönlendirme yoktur, yazar kendi kişiliğini ve görüşünü söyleyip okuyucuyu bir tarafa çekmez.
    • Bilimsel dergiler, fizik, kimya, biyoloji, tarih ve coğrafya kitapları açıklayıcı anlatım kullanır.
    02:26Açıklayıcı Anlatım Örneği
    • Kloroplastlar bitki hücrelerinin yeşil renklerini vermesiyle özdeşleşmiş, fotosentezden sorumlu organellerdir.
    • Kloroplastlar mitokondriye göre daha büyük ve kompleks olup, karbondioksitin karbonhidratlara dönüşümünden sorumludur.
    • Kloroplastlar aminoasitler, yağ asitleri ve kendi membranlarına ait lipit yapıları sentezleyebilir.
    03:30Tartışmacı Anlatım
    • Tartışmacı anlatımın öznel olduğu, gazeteleri, köşe yazılarını ve fıkraları içerdiği belirtiliyor.
    • Tartışmacı anlatımın amacı okuru ikna etmektir.
    • Soru sorma tekniği kullanılır ve yazar kendi görüşünü söyler, karşıdaki görüşü yer ve okuru yönlendirir.
    04:14Tartışmacı Anlatım Örneği
    • Türkiye'de 1952 yılında ilk dershaneler açılmıştır.
    • Zamanla bazı dershanelerin Milli Eğitim'in denetlemesinden kaçmaya başladığı ve bazı dershanelerin kayıtları olmadığı belirtiliyor.
    • Tartışmacı anlatımda bir görüş savunulur, karşıt görüş yer alır ve okuyucu ikna edilir.
    07:36Tartışmacı Anlatım ve Açıklayıcı Anlatım Arasındaki Fark
    • Açıklayıcı anlatımda yazar bilgi verip kaçar.
    • Tartışmacı anlatımda yazar bir taraf olur ve kendi görüşünü savunur.
    • Tartışmacı anlatımda soru sorma tekniği kullanılabilir ve okuyucu empoze edilir.
    08:59Anlatım Türleri
    • Tartışmacı anlatımda bir taraf olur ve görüş mantıklıdır, açıklayıcı anlatımda ise taraflılık yoktur.
    • Betimleme anlatımda en çok görme duyusu niteleyici sözcükler kullanılır ve durağanlık hakimdir.
    • Betimleme anlatımda bir kişi veya mekan canlandırılabilir, kişisel görüşler katılırsa öznel, katılmazsa nesnel betimleme olur.
    12:29Öyküleme Anlatımı
    • Öyküleme anlatımda hareket, devinim, kişi, zaman, yer ve olay vardır.
    • Öyküleme anlatımda kişi, zaman, yer ve olay gibi unsurlar bir arada kullanılır.
    • Bir paragrafta birden fazla anlatım tekniği kullanılabilir, hangisi ağır basmaktadır sorusuna cevap verirken genel cümle sayısına bakılır.
    16:47Düşünceyi Geliştirme Yolları
    • Tanımlama, "nedir" sorusunun cevabıdır ve aynı zamanda açıklama olabilir.
    • Açıklama, bir konu hakkında bilgi vermek için kullanılır, ancak her açıklama bir tanımlama olmayabilir.
    • Biyografi, edebiyat, sanat, siyaset, ticaret ve benzeri alanlarda haklı bir üne kavuşmuş insanların hayatlarını, eserlerini ve başarılarını anlatan inceleme yazılarıdır.
    20:04Karşılaştırma ve Benzetme
    • Karşılaştırma, iki varlığı birbiriyle benzeyen ya da farklılaşan yönleriyle mukayese etmektir ve bazen net olabilir (örneğin Kübra'nın boyu Kadir'in boyundan daha uzundur) bazen net olmayabilir.
    • Benzetmede gizli bir karşılaştırma vardır; örneğin "aslan gibi güçlü çocuk" ifadesinde çocuk, güçlük özelliği yönünden aslanla karşılaştırılmıştır.
    22:14Örneklendirme ve Tanık Gösterme
    • Örneklendirme, inandırıcı kılmak amacıyla kişi adı veya yer adı gibi örnekler vermektedir.
    • Tanık gösterme, kişinin görüşüne değer vererek inandırıcı kılmak amacıyla kullanılır; örneğin "Ahmet Haşim'in en güzel şiirler manalarını okuyucuların ruhundan alan şiirlerdir sözünü alkışlıyorum" ifadesinde tanık gösterme yapılmıştır.
    • Tanık göstermenin altında alıntı yapma da bulunur; alıntı yaparken eserden alıntı yapılır ve kaynak belirtilir.
    25:05Sayısal Verilerden Faydalanma
    • Sayısal verilerden faydalanma, anlatmak istediklerimizi kanıtlamak için istatistikten yararlanmaktır.
    • Tarihler sayısal veri değildir, ancak sayısal veriler (örneğin şeker üretiminin 1999'dan 2002'ye artışı) istatistik olarak kabul edilir.
    26:14Benzetme ve Andırmak
    • Benzetme, "gibi" edatı ve benzetme yönü kullanılarak yapılır; örneğin "inci gibi beyaz diş" ifadesinde "inci" benzetme yönü, "gibi" benzetme edatıdır.
    • Andırmak, bir şeyin başka bir şeyi andırdığını belirtmek için kullanılır; örneğin "o çocuğun burnu tamam babasını andırıyor" ifadesinde çocuk, babasını andırıyor.
    28:13Anlatım Teknikleri
    • Birinci kişiyle anlatım, "ben" veya "sen" kullanılarak yapılır; örneğin "geldim, gittim" ifadesinde birinci kişi anlatımı vardır.
    • Üçüncü kişiyle anlatım, "o" veya "onlar" kullanılarak yapılır; örneğin "Ahmet gitti, Kübra çekti" ifadesinde üçüncü kişi anlatımı vardır.
    • İki kişilik anlatım "sen" kullanılarak yapılır; örneğin "geldin, yaptın" ifadesinde iki kişilik anlatım vardır.
    29:17Bakış Açısı
    • Gözlemci anlatıcı bakış açısı, kamera gibi tarafsız bir şekilde olayı anlatır; örneğin "Kübra yavaşça yerinden kalktı, kameranın önünden eğilerek geçti, yukarı kata çıktı" ifadesinde gözlemci anlatıcı bakış açısı vardır.
    • İki kahraman anlatıcı bakış açısı, olay yaşayan kişinin kendisi anlatmasıdır; örneğin "stüdyoda yavaşça çıktım, sonra koşa koşa yukarı kata çıktım" ifadesinde iki kahraman anlatıcı bakış açısı vardır.
    • İlahi (tanrısal hakimiyet) bakış açısı, anlatıcının her şeye hakim olması ve olay yaşayanın kafasından geçenleri okumasıdır; örneğin "Kübra yavaşça yerinden doğruldu, geçmişi düşünüyordu" ifadesinde ilahi bakış açısı vardır.
    32:26Sanat Teknikleri ve Örnekler
    • Benzetme sanatı, öyküleme, yineleme, betimleme ve tanık gösterme teknikleri kullanılarak çalışmalar sonuç verdi.
    • "Bitmeyen bozkırlar ipek gibi yumuşak topraklı ovalara dönüştü" ifadesinde benzetme kullanılmıştır.
    • "Tanrılar arı kovanları gibi uğuldamaya başladı" ve "kovan kovan bal veren arılar yetiştirildi" ifadelerinde yineleme tekniği kullanılmıştır.
    33:15Öyküleme ve Diğer Teknikler
    • "Sofraları el ele verilerek üretilen yiyecekler süslendi" ifadesinde öyküleme tekniği kullanılmıştır.
    • Çalışmanın sonuçları sırayla anlatılarak öyküleme, betimleme ve tanık gösterme teknikleri kullanılmıştır.
    • Olay inandırıcı kılmak amacıyla birisinin görüşüne yer verilmemiştir.
    33:45Alıntı Yapmanın Nedeni
    • Andre Cidden'in "sanatçının konusu insandır, bir insan yaşamı, o insanın düşlerin de kaynağıdır" sözüne katılıyor.
    • Sanatçı, yazar, ozan insan yaşamını ve düşlerini bir yapıtta gerçeğe dönüştürür.
    • Alıntı yapmanın nedeni inandırıcı kılmak ve okuyucuyu ikna etmektir.
    34:40Anlatım Türleri ve Örnekler
    • Toroslar, Çukurova'nın bereketli topraklarını ve İç Anadolu'nun bozkırlarını kuşatan bir duvar gibidir.
    • Toroslar, çelikten dev bir testere ağzını andıran tepeler ve sarp, yüksek, kolay geçilmez durularla öne çıkmaktadır.
    • Anlatım türleri arasında betimleme, öyküleme, açıklama ve tartışma bulunmaktadır.
    37:14Anlatım Biçimleri ve Özellikleri
    • Anlatım biçimlerinde öyküleme ve betimleme birlikte kullanılabilir.
    • Anlatımlarda öznel tutum benimsenebilir, devrik cümleler kullanılabilir ve soyutlaştırma yapılabilir.
    • Anlatımlarda birinci, ikinci ve üçüncü kişi anlatımları kullanılabilir.
    40:36Anlatım Örnekleri ve Özellikleri
    • Anlatımlarda birden çok duyuya seslenme, betimleyici ve gözde canlandırma kullanılabilir.
    • Anlatımlarda kişileştirme yapılabilir ve gözlem gücüyle ayrıntılar seçilebilir.
    • Anlatımlarda açıklayıcı anlatım, koşul ilgisi, pekiştirme ve örnekten yola çıkarak ana düşünce vurgulanabilir.
    43:06Hintliler Hikayesi
    • Hintliler karanlık bir ahıra bir fil getirip halka göstermek istediler.
    • Ahır o kadar karanlıktı ki gözle görünmenin imkanı yoktu, insanlar fili ellerine sürmeye başladılar.
    • Herkes fili farklı kısımlarından elledi ve farklı şeyler söyledi: hortumunu geçirenler filoğa benzer, kulağını geçirenler yelpazeye benzer, ayağını geçirenler direğe benzer, sırtını geçirenler taht gibi dedi.
    43:50Hikayenin Anlamı
    • Birisi sal dedi, öbürü elif dedi, ancak bir kişinin elinde bir mum olsaydı sözlerinde aykırılık kalmazdı.
    • Hikayenin ana düşüncesi, elinde mum olsaydı bir şeyler açık bir şekilde görebilirsen, açıklanırsa daha güzel anlarsın.
    • Hikaye üçüncü kişi anlatımıyla anlatılmıştır.
    45:40Deyim ve Hikayesi
    • "Altı kaval üstü şişhane" deyimi, giysilerin birbirine uygun düşürmeyenler için kullanılır.
    • Kaval, içi düz bir boru biçimde imal edilen namlular olan eski nesil bir tüfektir.
    • Şişhane ise yivli, yeni nesil bir tüfektir ve bu deyim uyumsuz bir tüfek anlamına gelir.
    46:56Deyimin Zıttı ve Kapanış
    • "İki diren bir çekirdek" deyimi, çok güzel giyindiğine denir.
    • Kadir hocanın Instagram'da 27 günlük harika bir kamp duyurusu yapacağı belirtilmiştir.
    • İzleyicilerden "Taktiklere Paragraf" kitabını temin etmeleri ve kampı beklemeleri istenmiştir.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor