Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitmen tarafından sunulan Türk edebiyatı nazım biçimleri hakkında kapsamlı bir eğitim içeriğidir.
- Videoda mesnevi, gazel, kaside, müstezat, tuyu, semai, koşma ve terkib semayı gibi Türk edebiyatı nazım biçimlerinin özellikleri detaylı olarak anlatılmaktadır. Her bir nazım biçimi için kafiye dizilişi, ölçü, konu yelpazesi, içerik ve tarihsel gelişimi gibi özellikler karşılaştırmalı olarak ele alınmaktadır.
- Video ayrıca sınavlarda çıkabilecek soru tiplerini içermekte ve özellikle divan şiiri ve modern şiir gelenekleri açısından hangi nazım biçiminin anlatımda sağladığı geniş kolaylık açısından diğerlerinden farklı olduğu sorusuna cevap vermektedir. Mesnevi ve serbest nazımın kafiye ve ölçü açısından diğer nazım biçimlerine göre daha kolay olduğu belirtilmektedir.
- 00:05Mesnevi Nazım Biçimi
- Mesnevi, divan edebiyatında konu bütünlüğü olan tek türdür ve olay çevresinde gelişen anlatma yasasına uygun olabilir.
- Mesnevi, aruz kalıbına uydurulmuş, dört noluyada hece ile söylenen ve hemen hemen her konu işleyen bir şiir türüdür.
- Mesnevi, günümüzdeki romanın divan edebiyatındaki karşılığıdır.
- 01:10Gazel ve Koşma Karşılaştırması
- Gazel aruz ölçüsüyle, koşma ise hece ölçüsüyle yazılır ve ikisinde de musammat gazel ya da musammat koşma biçiminde yazımlar vardır.
- Gazel beyit, koşma ise dört'lük nazım birimiyle yazılır ve ikisi de sevgi, doğa, ayrılık gibi temaları işlerler.
- Tanzimat dönemine kadar edebiyatımızda şiirde başlık söz konusu edilmemiştir.
- 01:56Kasidenin Tegazzül Bölümü
- Tegazzül bölümü, kasidelerde anlatımı diri tutmak, insanların ilgisini çekmek ve konu değişikliği sağlamak için araya sıkıştırılan gazeldir.
- Tegazzül bölümü, kase kafiye dizilişi ile aynıdır ve ölçüsü içindeki kasidenin ölçüsü ile aynıdır.
- Tegazzül bölümü kaside yazarına aittir, başka bir şair tarafından hazırlanmaz.
- 02:47Müstezat Nazım Biçimi
- Müstezat, gazel'in her bir dizesine o dizeden daha kısa bir dizi eklenerek oluşturulmuş bir nazım biçimidir.
- Müstezatta kafiye dizilişi a, a, b, a şeklinde olup, bu uyak düzeni gazelde de aynıdır.
- Müstezatta vasıta beyti ve mahlas beyti bulunmaz.
- 04:11Mesnevi Nazım Biçimi Özellikleri
- Mesnevi'de her beyit kendi arasında kafiyelidir (aa, bb, cc gibi).
- Mesnevi, divan edebiyatında yer alan bir nazım biçimidir.
- Mesnevi, düşünceye dayalı konularda yazılabilir.
- 05:15Kasidenin Fahriye Bölümü
- Fahriye bölümü, şairin kasidelerde kendini övdüğü bölümdür.
- Fahriye bölümünde şair kendini övdüğü beyitler bulunur.
- Nesip bölümünde ise bahar tasviri gibi konular işlenir.
- 06:30Mahalle Nazım Biçimleri
- Mahalle nazım biçimleri içerik açısından farklılık gösterir.
- Bazı mahallelerde ölüm ve ayrılık durumu dile getirilirken, bazılarında sevgi durumu dile getirilir.
- Mahalle nazım biçimlerinde şairin mahlası yer verilebilir veya verilmeyebilir.
- 08:26Türk Edebiyatının Dönemleri
- Sema ve koşma aşık tarzlık edebiyatında yer aldığı için 15. yüzyılda ortaya çıkmıştır.
- Gazel ve mesnevi divan edebiyatında yer aldığı için 13. yüzyıldan sonra edebiyatımıza girmiştir.
- Sone Fransız edebiyatından edebiyatımıza girmiştir ve Tanzimat döneminde kullanılmıştır.
- 09:11Nazım Biçimlerinin Konu Alanları
- Gazel, koşma ve semai lirik şiirler olarak değerlendirilir.
- Üstad, gazellerin ve kasidelerin ilk beyitlerine ziyada kısa mısraların eklenmesiyle ortaya çıkan şiire verilen karşılıktır ve düşünce ile ağırlıklı bir temi oluşturmaz.
- Terkib bend hemen hemen her konuda yazılabilir, fakat felsefi, düşünsel konularda daha çok yazılır.
- 09:50Dörtlü Nazım Biçimleri
- Sema nazım biçimi özelliklerine sahip olmak için sekiz yazılması ve kahve aşamasının aaab olması gerekir.
- İren ifadesinde yöresel söyleyişle ölçü sağlanmıştır.
- Dörtlü nazım biçimleri koşma biçimiyle özdeştir (aaa b şeklinde kafiyelenir) ancak tema ve konu yönünden kaside ile ortak bir özelliğe sahip değildir.
- 11:30Divan Şiiri ve Modern Şiirde Nazım Biçimleri
- Divan şiiri ve modern şiir gelenekleri açısından ele alındığında, mesnevi, gazel, kaside ve terkib semai arasında anlatımda sağladığı geniş kolaylık açısından farklı olan nazım biçimi sorulmaktadır.
- Mesnevi, terkib semai içerisinde söylemi en kolay olan nazım biçimidir çünkü mesnevilerde uzunluk söz konusu olduğu için kolaylık getirilmiştir.
- Mesnevilerde her beyit kendi arasında kafiyeli olarak nitelendirilmiş ve şairin her beyitte farklı bir kafiye oluşturma hususiyeti engellenmiştir.
- Serbest nazımda ise kafiyede bir serbestiyet söz konusu edildiği için yine bir kolaylık vardır ve ölçü mesnevi ve serbest nazında çok önemli değildir, geri planda kalır.