Buradasın
Türk Edebiyatı Dersi: Milli Edebiyat Döneminde Yaşayan Sanatçılar
youtube.com/watch?v=Pb2qX2gHVToYapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, İbrahim Kadir adlı bir Türk Dili ve Edebiyatı öğretmeninin sunduğu eğitim dersi formatındadır. Öğretmen, tahtada notlar alarak ve öğrencilere sorular yönelterek dersi yönetmektedir.
- Video, milli edebiyat döneminde yaşamış ancak bu akıma katılmamış önemli sanatçıları ele almaktadır. İlk olarak Yahya Kemal Beyatlı'nın hayatı ve edebi özellikleri incelenmekte, ardından Mehmet Akif Ersoy'un "Safa" adlı şiir kitabının altı bölümü detaylı olarak anlatılmaktadır. Daha sonra Ömer Seyfettin'in hikaye yazıcılığı ve en meşhur hikayeleri, son olarak Ziya Paşa'nın romanları ve hikayeleri hakkında bilgiler verilmektedir.
- Videoda ayrıca neoklasizm akımı, sembolizm etkisi, İslamcılık ve toplumcu yaklaşım gibi edebi kavramlar da açıklanmaktadır. Öğretmen, AYT sınavında ayrıntıları kestirme konusunun önemini vurgulamakta ve bir sonraki videoda romanlara devam edileceğini belirtmektedir.
- 00:03Milli Edebiyata Katılmayan İki Sanatçı
- Milli edebiyat döneminde yaşamış ancak milli edebiyata katılmamış iki sanatçı: Yahya Kemal Beyatlı ve Mehmet Akif Ersoy.
- Yahya Kemal Beyatlı, iki bağımsız sanatçıdan biridir.
- 00:41Yahya Kemal Beyatlı'nın Hayatı ve Edebi Anlayışı
- Yahya Kemal Beyatlı, Balkanlar'da (Üsküp) doğup çocukluğunu Rakofça kırlarında geçirmiştir.
- Yaşamının ikinci bölümünde Paris'e gitti ve burada sembolizmi özünden öğrendi, özellikle Heredia'nın "Letropes" adlı eserinden etkilendi.
- Paris'ten dönüşte Yeni Yunanlık akımına bağlandı ve sonunda Neo Klasik olarak sanatçı kimliğini buldu.
- 02:38Yahya Kemal Beyatlı'nın Şiir Anlayışı
- Yahya Kemal Beyatlı için musiki ve beste çok önemlidir, bir sözcüğün yanına gelecek diğer sözcüğü aylarca, yıllarca bekler.
- Mısrayı namus olarak görür ve şiirlerini zor yazarak sık sık kitapları yayımlamaz.
- Aruz ölçüsü kullanır, sadece "Ok" şiiri hece ölçüsüyle yazılmıştır.
- 04:03Yahya Kemal Beyatlı'nın Temaları ve Etkileri
- Eserlerinde tarih çok önemlidir, İstanbul'un mimarisini ve tarihini birleştirir.
- Öz şiir (saf şiir) anlayışından etkilenmiştir, şiirde öğreticilik beklememektedir.
- Sembolizmden etkilenmiştir, Parnasizmden ise azıcık etkilenmiştir.
- 06:16Yahya Kemal Beyatlı'nın Diğer Özellikleri
- Hocası Albert Sorel'den etkilenmiştir ve "Tarihte keşfedilmemiş iki meçhul vardır: coğrafyada kutuplar, tarihte Türkler" fikrini benimsemiştir.
- Türkçe ağzını annesinin sütü olarak görür, aşk, ölüm ve sonsuzluk onun için değerlidir.
- Ziya Gökalp ile tartışmıştır ve "Köküm mazide olan atiyim, yönüm ise geleceğe bakıyor" diyerek geçmişle geleceği bir bütün olarak görüyormuş.
- 08:32Yahya Kemal Beyatlı'nın Akımsal Yolculuğu
- Balkanlar'da hayata başlayıp Paris'e gitti, burada sembolizmi ve saf şiiri öğrendi.
- Paris dönüşü geçici bir süre Yeni Yunanlık akımına merak sardı.
- Yeni Yunanlık anlayışıyla "Sicilya Kızları", "Kadıncı", "Bibros Kadınlar" gibi eserler yazmıştır.
- 10:32Yakup Kadri ve Neoklasizm
- Yakup Kadri'nin soy ismi Karaosmanoğlu'dur ve "Siyah Saçlı Yabancı ile Berrak Gözlü Genç Kızın Sözleri" adlı eserini yazmıştır.
- Neoklasizm, yeni (ne) ve eski (klasizm) kavramlarının birleşimidir; Batı edebiyatını esas alıp Divan edebiyatından etkilenmeyen, hem geçmişe hem geleceğe yönelik bir edebi anlayıştır.
- Yakup Kadri'nin "Kendi Gök Kubbemiz" adlı şiir kitabında eski şiirin rüzgarıyla, rubailer ve Hayyam rubailerinin Türkçe söyleyişiyle yeni tarzını göstermiştir.
- 14:26Yahya Kemal Beyatlı'nın Hayatı ve Edebi Anlayışı
- Yahya Kemal Beyatlı, Üsküp'te doğmuş, Paris'te eğitim görmüş ve sembolizmi öğrenmiştir.
- Paris dönüşünde kısa süre Yakup Kadri ile birlikte nevran olmuş, sonra neoklasizm tarzını benimsemiş ve "Kendi Gök Kubbemiz" gibi eserlerle yeni ve eskiyi birleştirmiştir.
- "Mektepten Memleketine" sloganıyla Paris'te öğrendiklerini memleketine uygulamış, "İddalar" ve "Aziz İstanbul" gibi denemeleriyle İstanbul'un mimarisini ve tarihini anlatmıştır.
- 16:01Yahya Kemal Beyatlı'nın Edebi Özellikleri
- Yahya Kemal Beyatlı sembolizmden etkilenmiş, bir kelimenin yanına gelecek diğer kelimeyi bulmayı tercih etmiştir.
- "Türkçe ağzım annemin ak sütüdür" diyerek beyaz lisan, sade dili ve saf şiirle birleştirmiştir.
- Saf şiirde öğreticilik yerine duygulandırma amaçlı, bilgi vermek yerine anlam anlatan bir şiir anlayışı benimsemiştir.
- 16:32Mehmet Akif Ersoy ve Edebi Anlayışı
- Mehmet Akif Ersoy, hakikati güzellikten üstün tutan, doğru olmayı tercih eden ve İslamcı bir edebiyatçıdır.
- "İslam'ın özüyle Batının tekniğini birleştirmek" ister, Japonların örnek aldığı Batının teknik bilimlerini Türkiye'ye getirmeyi amaçlamıştır.
- Ölçü olarak aruz ölçüsünü kullanmış, milli edebiyatta yer almamış, bağımsızlık döneminde halkın yaşayışını anlatmıştır.
- 17:55Manzum Hikaye Türü
- Manzum hikaye, şiir formunda hikaye anlatan bir türdür; "Bir Küfe", "Seyfi Baba", "Mahalle Kahvesi" gibi eserler bu türün örnekleridir.
- "Bir Küfe" eserinde, babası hamal olan bir çocuğun küfeyi taşıyamaması ve olaya tepkisi anlatılır.
- "Mahalle Kahvesi"nde ise 20-25 yaşındaki mahallede oyun oynayan gençler eleştirilir, Mehmet Akif Ersoy Bursa için "Bülbül Şiiri" yazmıştır.
- 20:42Mehmet Akif Ersoy ve Tevfik Fikret
- Mehmet Akif Ersoy, Tevfik Fikret'in tarihi ve kadim din eleştirilerine karşı çıkarken, Tevfik Fikret de ona aşırı dinci anlamında "molla sırat" diye hitap eder.
- Mehmet Akif Ersoy, bilim ve teknikle ilerlemeyi savunurken, din ve kültürlerden bir şey vermeden Batı'ya gitmeyi önerir.
- Tek şiir kitabı olan "Safahat"ta İstiklal Marşı yer almaz çünkü bu marş Türk Ordusuna hediye edilmiştir.
- 21:35Safahat Kitabı
- "Safahat" yedi bölümden oluşur: Safahat, Süleymaniye Kürsüsünde, Hakk'ın Sesleri, Fatih Kürsüsünde, Hatıralar, Asım ve Gölgeler.
- Safahat en uzun bölüm olup kitabın özünü içerir, Süleymaniye Kürsüsünde İslam birliği anlatılır, Hakk'ın Sesleri'de sekiz ayet ve bir hadis çalışmayı vurgular.
- Fatih Kürsüsünde Galata'dan yola çıkan iki arkadaş anlatılır, Hatıralar'da Osmanlı ile Almanya karşılaştırılır, Asım'da Çanakkale şehitlerine şiir vardır.
- 23:03Gölgeler ve Mehmet Akif Ersoy'ün Son Dönemi
- "Gölgeler" bölümünde Mehmet Akif Ersoy içe dönük ve toplumsallıktan uzaklaşır, felsefe ağırlıklı eserler yazmaya başlar.
- Safahat'ın bölümleri sırasıyla: Safahat, Süleymaniye Kürsüsünde, Hakk'ın Sesleri, Fatih Kürsüsünde, Hatıralar, Asım ve Gölgeler'dir.
- Asım bölümünde Hocazadeli Köse İmam konuşturulur ve Çanakkale savaşına dair muhteşem şiirler bulunmaktadır.
- 25:03Ömer Seyfettin ve Hikaye
- Ömer Seyfettin, hikayeyi meslek haline getiren bir kişidir ve "Yeni Lisan" makalesini yazmıştır.
- Türk edebiyatında üç tarz hikaye vardır: olay hikayesi, durum hikayesi ve modern hikaye.
- Olay hikayesinin dünyadaki en büyüğü Gayde Mapsan'dır, durum hikayesinin en büyüğü Anton Cho'dur, modern hikayenin en büyüğü Franz Kafka'dır.
- 26:44Ömer Seyfettin'in Hikayeleri
- Olay hikayesinin Türk edebiyatındaki en büyüğü Ömer Seyfettin'dir, durum hikayesinin en büyüğü Sait Faik Abasıyanık'tır, modern hikayenin en büyüğü Haldun Taner'dir.
- Ömer Seyfettin, bir subaydır ve gizli şeker hastalığından rahmetlidir, sade ve açık bir anlatım kullanır.
- Hikayelerinde toplumu anlatır, milli bilinci verir, bazı hikayeleri çocukluk anılarından, bazıları tarihten alır.
- 29:09Ömer Seyfettin'in Önemli Eserleri
- Ömer Seyfettin'in "Kızıl Elma" adlı eseri, Balkan Savaşları, Çanakkale Savaşı ve Türkçülüğü anlatır.
- "Bomba" ve "Beyaz Lale" hikayelerinde Balkan Savaşları'nda yaşananlar anlatılır.
- "Çocukluk Kaşağı", "İlk Namaz", "Falaka And", "Forsa", "Pembe İncili Kaftan Başını Vermeyen Şehit" ve "Kızıl Elma" gibi hikayeleri milli eğitim müfredatlarında en fazla tekrar eden eserlerdir.
- 30:42Ömer Seyfettin'in Diğer Eserleri
- Ömer Seyfettin edebi hayata şiirle başlamış, hikayeciliği meslek haline getirmiştir.
- Şiirleri başlığında her tarafta bulunabilir, günlükleri "Ruzname" adını taşır.
- Romanı vardır ancak romancılıkta biraz zayıf kalmıştır.
- 31:06"Yalnız Efe" Romanı
- "Yalnız Efe" en bilinen romanlarından biridir ve köyün koca olan Yörük Hoca'nın öyküsünü anlatır.
- Yörük Hoca'nın karısı ölmüş, kızı Kezban ile yaşamaktadır ve halka kan kusturan Tefecioğlu var.
- Halk Yörük Hoca'dan Tefecioğlu'yla konuşmasını ister, ancak Tefecioğlu Yörük Hoca'yı öldürür ve Kezban onu görünce "ben kız olabilirim ama yüreğim yürektir" diyerek dağa çıkar.
- 32:21Ziya Paşa'nın Diğer Eserleri
- Efruz Bey ikinci meşrutiyet döneminde yazılmıştır ve dönemin unutulmuş kişilerini anlatır.
- İçtimai roman, toplum romanı, "Aşab-ı Kehf'miz", "Foya", "Sultanlığın Sonu" gibi yarım kalmış romanlar vardır.
- Ziya Paşa'nın "Çocukluk", "Kaşağı", "İkraması", "Falaka", "Tarih", "Forsa" gibi birçok hikayesi bulunmaktadır.
- 33:53AYT Önemi
- AYT'de önemli olan ayrıntıyı kestirebilmektir.
- AYT'de her şey tadında olmalıdır, ne çok uzun ne çok kısa olmalıdır.