Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, Maltepe Üniversitesi'nde öğretim üyesi olan ve tedarik zinciri yönetimi konularında danışmanlık yapan bir akademisyen tarafından sunulan eğitim birimidir. Konuşmacı, 2008 yılında Japonya'daki Toyota fabrikasını ziyaret etmiş ve bu tecrübelerini de paylaşmaktadır.
- Sunumda Toyota'nın "yalın yönetim" anlayışı, "toyotizm" uygulamaları ve tam zamanında üretim (just in time) yaklaşımı detaylı şekilde ele alınmaktadır. Video, Toyota yönetim sisteminin Fordist yönetim sistemine karşı geliştirildiğini, şirketin kendi kendine özgü çözümler geliştirdiğini ve her fabrikada farklı uygulamalar kullandığını vurgulamaktadır.
- Konuşmacı ayrıca Toyota'nın sürekli iyileştirme yaklaşımı, bilimsel düşünme felsefesi ve 70 yıllık başarı anlayışını açıklamaktadır. Sunumda Toyota'nın Japonya'nın ekonomik yükselişindeki rolü, şirket kültürünün güçlü aidiyet duygusu yarattığı ve bu kültürün stratejiyi nasıl etkilediği gibi konular da ele alınmaktadır.
- 00:04Konuşmacının Tanıtımı ve Yalın Üretim Konusunun Tanıtımı
- Konuşmacı, yaşam boyu öğrenciyi olarak kendini tanıtarak, bilgi üretimi hızında öğrenmeyi sürdürdüğünü ve bir arkadaş grubuyla birlikte öğrenilen bilgileri paylaşarak ilerlediklerini belirtiyor.
- Maltepe Üniversitesi'nde öğretim üyesi olarak görev yapmakla birlikte, tedarik zinciri yönetimi konularında çeşitli firmalara danışmanlık ve eğitim veriyor.
- Günün konusu "yalın yönetim ve üretim" olup, bu konu Türkiye'ye 1994 yılında "Just in Time" başlığıyla Otomotiv Sanayicileri Derneği'nin "Dünyayı Değiştiren Makine" isimli kitabıyla geldi.
- 01:57Just in Time Kavramının Doğuşu ve Önemi
- Kitap, Toyota firmasının Amerika'daki başarısı sonrasında MIT'nin üç profesörünün Japonya'da yapılan incelemeleri sonucunda yazılmıştır.
- Konuşmacı, yıllar içinde konuya vakıf olunca Toyota'nın Amerikalı profesörlere çok şey söylemiş ancak bazı önemli bilgileri saklamış olduğunu fark etmiş.
- Yalın yaklaşımın önemli prensipleri olsa da, bunları bilmek uygulama için yeterli değil, bu konuda da tekrar vurgu yapılıyor.
- 03:57Türkiye'deki Yönetim Zaafı
- Türkiye'de genel olarak bir yönetim zaafı var, bu durum aile yönetiminden ülkenin yöneticilerine kadar uzanıyor.
- Bu zaafın nedeni, bir metot kullanmadan yönetebileceğimiz düşüncesinden ve doğrudan aklımıza gelen şeyi uygulamaya kalkışmaktan kaynaklanıyor.
- Edward de Bono'ya göre insan ırkı henüz düşünmeye başlamamış durumda, bu da iş dünyasında görülen bir sorun.
- 06:29Düşünme Becerisi ve Farklı Ülkeler Arasındaki Farklar
- Konuşmacı, Türkiye'nin tavla ve okey oynayan, Almanya'nın ise bridge ve satranç oynayan bir millet olduğunu, bu oyunların düşünme becerisini geliştirmekte farklı etkileri olduğunu belirtiyor.
- Güney Kore ve Japonya'da yaygın olan "go" oyunu, düşünme becerisini geliştirmekte etkili bir araç olarak görülüyor.
- Japonya, Almanya ve Türkiye'nin toplamından daha büyük bir konuya sahip, ancak Türkiye'de bu konuda farkında değil.
- 08:27Yönetim Modelleri ve Türkiye'deki Uygulamalar
- Konuşmacı, Londra'da bulduğu "Altmış Yönetim Modeli" kitabında Türkiye'de hangi yöneticilerin hangi modelleri kullandığını araştırmış.
- Türkiye'de hiçbir karar alma mekanizmasında, yönetim uygulamasında bir metot veya model kullanımına şahit olunmamış.
- Bu durumdan dolayı Türkiye'den Jeff Bezos, Elon Musk, Steve Jobs veya Bernard Arnault gibi dünya çapında etkili liderler çıkmamış.
- 11:40Yalın Yönetim ve Fordist Sistem
- Yalın yönetim, esasında Toyota yönetim sistemidir ve son yıllara kadar Toyota'nın kendisi bu ifadeyi kullanmamıştır.
- Fordist yönetim, Henry Ford'un montaj hattı kullanımını ve seri üretimi başlatmasıyla başlayan bir yönetim tarzıdır.
- Fordist sistemin zaaflarına karşı geliştirilen Toyota sistemi, "Just in Time" (tam zamanında üretim) olarak adlandırılmıştır.
- 14:18Just in Time Sisteminin Önemi ve Uygulama Alanları
- Toyota'nın birinci katman tedarikçileri (first tier) sayısı 450 adet olup, bu firmaların parçalarını doğru zamanda teslim etmesi gerekiyor.
- Yönetim becerilerini geliştirmek sadece Toyota yaklaşımlarıyla değil, diğer yönetim modelleri de kullanılabilir.
- Toyota yaklaşımı özellikle imalat ve montaj yönetiminde geliştirilmiş olup, yazılım geliştirme, küresel tedarik zinciri tasarımı, siber güvenlik veya uluslararası ilişkiler gibi alanlarda da kullanılabilir.
- 17:26Toyota Ailesi ve İnovasyon
- Toyota'nın orijinal soyadı "Toyoda" olup, pazarlama danışmanlığı firması tarafından "Toyota" olarak değiştirilmiş, bu da daha vurgulu ve hatırda kalıcı bir isim olarak kabul edilmiş.
- Toyoda ailesi, Siemens ailesi gibi önemli icatlar yapmış inovatör bir ailedir.
- İcat ve inovasyon farklı konular olup, icatın ticari yanı yokken, inovasyonun en önemli özelliği ticari boyuttur.
- 18:51Toyota ve Siemens Aileleri
- Tesla ile Edison arasındaki fark gibi, Toyota ailesi de inovatör ve idealist bir ailedir.
- Siemens ailesi Almanya'da önemli inovasyonlar yaparken, İngiliz Yahudi ailesi Siemens ailesinden birini satın alıp İngiltere'ye götürmüş ve William Siemens'in Siemens Martin çelik üretim metodunu bulmasıyla İngiltere'nin sanayileşme açığını kapatmış.
- Japonya'da Toyota ailesinin varlığı Japonya'nın kaderini değiştirmiş ve bu ailenin yanında önemli kişilerle birlikte Toyotaizm uygulaması hayat bulmuş.
- 21:30Toyota'nın Şirket Kültürü
- Toyota'da uzun süre çalışanlar "japonlaşma" yaşıyor ve kurum o kadar aidiyet duygusu kazandırıyor ki, bu en önemli yönetim faktörlerinden biridir.
- Peter Drucker'ın "kültür stratejiyi kahvaltıda yer" sözü, Toyota'nın kültürünün farklı milletlerden gelen çalışanları da içine çektiğini gösteriyor.
- Başarı için sebat, uzun dönemli çalışma, insana, ürüne, tesise yatırım ve kaliteye koşulsuz bağlılık gerekiyor.
- 24:47Toyota'nın Yönetim Anlayışı
- Toyota'nın yönetim anlayışı mekanik sistemler ve canlı sistemler için iki kategoride ele alınabilir.
- Mekanik sistemlerde (montaj bandı gibi) detaylı yol haritası oluşturulabilirken, insanlarla ilgili süreçler daha karmaşık ve öngörülemez.
- Yönetim "başkalarına iş yaptırtma bilimi ve sanatıdır" şeklinde tanımlanabilir; makinalara iş yaptırırken bilim, insanlara iş yaptırırken sanat kullanılır.
- 27:35Mekanik ve Organik Yalın Süreçler
- Mekanik yalın süreçlerdeki netlik ve hassasiyet organik alanlarda işe yaramıyor; mekanik süreçler uzmanlar tarafından formel hale getirilebilirken, organik süreçlerde deneyle öğrenmek gerekiyor.
- Mekanik süreçlerde yukarıdan aşağıya talimat verilebilirken, insanlarla ilgili süreçlerde liderlik, rol model, koçluk ve mentorluk gerekiyor.
- Mekanik sistemleri yönetirken projelerden yararlanılırken, insanlarla ilgili süreçlerde bitmeyen bir yolculuk olarak görülür.
- 29:52Motivasyon ve Entropi
- Organik yalın süreçlerde gelişmeye ödül çok önemli; motivasyon dışsal ve içsel olarak ikiye ayrılır, dışsal motivasyon firmanın sorumluluğunda, içsel motivasyon herkesin sorumluluğunda.
- Mekanik süreçlerde tek yönlü iletişim varken, insanlarla ilgili süreçlerde iki yönlülük gerekiyor.
- Entropi kavramı, şirketin çevresiyle uyumu açısından kullanılır; uyum varsa entropi düşük, uyumsuzluk varsa entropi artar ve maksimum entropi ölüm anlamına gelir.
- 36:04Sürekli İyileştirme
- Sürekli iyileştirme mantığı, "iki günü eşit geçen zararlıdır" hadisinden de anlaşılabilir.
- Zirveye çıkmak önemli değil, orada kalmayı başarabilmek daha zordur.
- Toyota, bir ülkenin kapitalist dünyanın ikinci büyük ekonomisi haline gelmesi ve bunu sürdürebilmesi, sürekli iyileştirme anlayışının bir örneğidir.
- 37:45Toyota'nın Yönetimi ve Benzersiz Yaklaşımı
- Toyota, Amerikalı profesörlere pek çok şeyi söylememiş veya kandırılmıştır; bazı sorularına kandıracak şekilde yanıt verilmiştir.
- Toyota fabrikaları en iyi uygulamaları kopyalamaz; aynı otomobilleri üretse bile her fabrika farklı tedarikçiler, çalışanlar ve yöneticilerle kendine özgü uygulamalar geliştirir.
- Toyota'nın üstünlüğü, fabrikanın öğrenen ve düşünen bir varlık olması gerektiğine inanmasıdır.
- 40:32Kurumsal Öğrenme ve Düşünme
- Peter Seng'in "Disiplin" kitabı kurumsal öğrenmenin önemini ve nasıl yürütüleceğini aktarır; bireysel öğrenme önemli olsa da kurumsal öğrenme olmazsa olmaz bir konudur.
- Toyota fabrikası bilgi yönetimini iyi yapan ve bu bilgileri kullanarak yeni bilgi üreten, faydalı eylemler gerçekleştiren bir yer olarak yaşatılmak isteniyor.
- Kopyalamak öğrenme ve düşünme tekniği değildir; Toyota birinci olmak istiyor ve bu bir hırdır.
- 43:27Toyota'nın İnovasyon Yaklaşımı
- Toyota, fabrikalarda çıkan sorunların çözümlerini özgün olmasını ve iyileştirmelerin fabrika içinden gerçekleştirilmesini arzuluyor.
- Toyota hep daha iyi düşünebilir duruma gelmek peşinde koşan bir firma; yüksek düşünme becerisinde olmak, dış dünyaya uyum sağlayabilmek için önemlidir.
- Bir dönem için kopyalayarak daha uyumlu hale getirebilirsiniz ama kopyalayacak bir şey bulamadığınızda ayakta kalmanız mümkün olmaz.
- 46:16İnsan ve Teknoloji İlişkisi
- Toyota fabrikasında bilgisayarların düşük kompüterizasyon düzeyi gözlemlenmiş ve "bilgisayarlar verileri işler, insan düşünür" ifadesiyle açıklanmıştır.
- Yapay zeka üzerinde çalışılsa da, bilgisayarlar henüz kendi kendine düşünme şansı yok; beyin kendini geliştirebilen evrendeki tek varlıktır.
- Toyota'da yalın yönetim anlayışında kopya yok; best practiceleri zamanın bir noktasında, belirli sorunlara çözüm olarak geliştirilmiş.
- 50:21Yalın Yönetim Sistemi
- Yalın yönetim, Toyota'daki sistem çok incelemeye tabi tutulmuş; bu anlayış doğrultusunda işi sistematize etmek ve bilim haline getirmek amaçlanmaktadır.
- Toyota kurumundaki yönetim anlayışı, pek çok bilim insanının ortaklaşa çalışmaları veya ayrı ayrı yaptığı çalışmaların bir araya getirilmesiyle şekillenmiştir.
- Yalın yönetim sisteminde dört temel unsur vardır: felsefe (uzun dönemli sistem yaklaşımı), süreçler (müşteriye değer akıtma), insanlar (üretim faktörü olarak geliştirme) ve problem çözme (bilimsel yaklaşım ve teknikler).