Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir akademik ders formatında sunulan stratejik yönetim dersinin bir bölümüdür. İlk bölümde bir eğitmen tarafından, sonraki bölümlerde ise bir öğretmen ve öğrenci arasında geçen diyaloglar yer almaktadır.
- Video, işletmelerin temel ekonomik amaçlarını (karlılık, büyüme, güvenlik, otonomi) ve ekonomik olmayan amaçlarını incelemektedir. İçerik, karlılık kavramının detaylı açıklamasıyla başlayıp, büyümenin sürdürülebilirliği, güvenlik stratejilerinin iki temel tutumu (defansif ve ofansif) ve aile işletmelerindeki yönetim konularını ele almaktadır.
- Videoda ayrıca örgütsel uyumlanma, liderlik, karar grupları, yönetim kurulları, organizasyon yapısı ve örgüt kültürü gibi stratejik yönetim etrafındaki temel unsurlar da incelenmektedir. Türkiye'deki yoğurt sektöründeki Danone ve Sütaş örnekleri ile BİM'in yoğurdu gibi günlük tüketim ürünlerinden örnekler kullanılarak konular somutlaştırılmaktadır.
- 00:02Stratejik Yönetimin Etrafındaki Unsurlar
- Stratejik yönetimin etrafındaki unsurlar, işletme yönetiminin temel unsurlarıdır ve stratejileri ve politikaları etkileyen önemli faktörlerdir.
- Ders kapsamında işletmenin temel ekonomik amaçları (karlılık, büyüme, güvenlik, otonomi) ve ekonomik olmayan amaçları ele alınacaktır.
- İşletmelerin bazı hareketlerinin arkasında ekonomik rasyonalite olmayabilir, hatta bazı eylemler gayri ekonomik, gayri iktisadi ve irrasyonel olabilir.
- 01:21Dersin İçeriği
- Örgütsel uyumlanma ve örgütsel hizalanma, stratejik yönetimde temel bir kavramdır ve liderlik üzerinden ele alınacaktır.
- Karar grupları, yönetim kurulları ve yönetim kavramı üzerine konuşulacaktır.
- Organizasyon yapısı, örgüt kültürü ve strateji konusuna geçiş yapılacaktır.
- 03:20Stratejik Analiz Süreci
- Stratejik analiz sürecinde GZFT, SWOT analizi, misyon, vizyon, değerler, amaçlar, hedefler ve faaliyetler nasıl ortaya konulur.
- Strateji seçerken hangi kriterlere göre seçim yapılır ve farklı seviyelerde stratejiler vardır.
- Strateji seçildikten sonra işletmenin diğer enstrümanlarının (insan kaynakları, pazarlama, işletme kültürü, teknolojik yapı, üretim sistemleri) nasıl yapılandırılacağı ele alınacaktır.
- 04:39Planlanmış ve Planlanmamış Stratejiler
- Analiz, teknik ve yöntemler planlanmış stratejiler için geçerli olan kurgu olarak ele alınacaktır.
- Arka planda planlanmamış stratejiler, liderin aklında olan stratejiler, kültürden gelen stratejiler ve pazardan gelen stratejiler bulunmaktadır.
- Strateji her zaman bir odanın içine kapanıp masa başında kararlar alınarak sürdürülen bir şey olmayabilir.
- 05:33İşletmenin Temel Ekonomik Amaçları
- İşletmenin amacı müşteriyi memnun etmektir, ancak karlılık hedefi olmazsa geri kalan her konu tehlikeye atılır.
- Karlılık, kar bölü sermaye formülü ile hesaplanır ve yüzde çarpılarak karlilik yüzdesi bulunur.
- İşletme, faaliyetlerin karlılığını korumak için yeni kaynaklar bulmak ve güncel tutmaya çalışır, çünkü hiçbir karlilik tipi sonsuza kadar sizi götürmez.
- 09:07Kar Kavramı
- Kar, işletme sahiplerinin (hissedarların) elde ettiği gelirdir.
- Modern dünyada işletme sahibi kavramı hissedar kavramını ifade eder, örneğin Volkswagen'in milyonlarca hissedarı vardır.
- Hissedarlar gerçek kişilik veya tüzel kişiliklerden oluşan bir topluluktur.
- 10:13İşletmenin Temel Amacı: Karlılık
- İşletmenin hissedarları kar elde etmesini beklese de, işletmenin kısa vadeli karlar yerine müşterinin mutluluğuna odaklanması gerekir.
- Karlılık kavramı sürdürülebilirlikle birleşmediği zaman hem kendisine hem etrafına yar olamaz, hem kendisinin hem etrafının hem dünyanın sürdürülebilir bir modelle devam etmesini sağlaması gerekir.
- İşletmenin temel amaçlarından biri karlılıktır ve çeşitli araçlarla ölçülür: nakit akışı formülleri, faaliyetten elde edilen karlarla ilgili formüller ve vergi öncesi karı anlatan EBITDA formülleri.
- 13:31Büyüme Kavramı
- Büyüme işletmenin amaçlarından biridir, ancak her işletme büyümek zorunda değildir; örneğin köşede iyi bir esnaf lokantası büyümek zorunda değildir.
- Yıllık enflasyon oranında büyümüyorsanız sermayeden yiyorsunuz ve pazarın büyüme hızına göre sabit kalırsanız yıllar içinde küçülüyor olursunuz.
- İşletme dışı amaçlar da büyüme kararını etkileyebilir: sahiplerin hissiyatları, fikirleri, kaygıları, emeklilik beklentileri, risk algıları ve aile yapısı gibi faktörler.
- 16:48Sürdürülebilir Büyüme ve İşletme Ölçümü
- İşletmenin birinci amacı karlilik, ikinci amacı büyümektir ifadesi günümüzde sürdürülebilir büyüme olarak düzeltilmelidir.
- İşletme büyüklüğü ciro, üretim hacmi, satış hacmi, maddi varlık sayısı ve çalışan sayısı ile ölçülebilir.
- Ölçeklendirilebilir iş modelleri, büyüme hacmi artarken ekibin geometrik olarak artmayan iş modelleridir, örneğin yazılım işlerinde belirli bir ölçeğe geldikten sonra.
- 19:38Güvenlik Kavramı
- İşletmenin amaçlarında güvenlik de önemli bir konudur; karlı bir işletme ve sürdürülebilir büyüme modeli olsa bile, şirketin gelecekte var olup olmayacağı güvenlikle alakalıdır.
- Şirketler tüzel kişilikler olarak neredeyse ölümsüz varlıklardır, doğru yönetildiğinde ölmüyorlar, dönüşüyorlar.
- Stratejik yönetimin en çok odaklandığı konuların başında güvenlik gelir; bir işletme bir kanunda, rakibin gelişiyle veya bir icadın ortaya çıkışıyla tehdit altında kalabilir.
- 21:09Güvenlik Stratejileri
- Güvenlik stratejileri iki temel tutumla ilgilidir: defansif (çevreden gelebilecek tehlikelere karşı önlem alma) ve ofansif (rakibin gelmemesi için proaktif eylemler).
- Ofansif olmak için büyük olmak ve büyük finansman kaynağına sahip olmak gerekir.
- Güvenlik önlemleri risk azaltıcı defansif eylemler ve risk azaltıcı ofansif eylemler olarak ikiye ayrılır.
- 21:57Risk Azaltıcı Defansif Eylemler
- Nötrleştirme, işletme faaliyetlerini tehlikeye düşüren çevre elemanını etkisiz kılarak belirsizliği azaltan bir kavramdır.
- Çeşitlendirme, üretilen ürünlerin taleplerinde ve rekabetlerinde karşı karşıya bulunan risklerin birikiminden kaçınma yoludur.
- Kaynak bağımlılığından kurtulma, tedarik sürecinin tek bir firmanın tekelinde olması durumunda yeni tedarikçiler bulma ve tedariği dağıtma stratejileriyle gerçekleştirilir.
- 25:58Finansal Riskleri Azaltma
- Finansal riskleri azaltmak için döviz cinsinden borçlanmama, kaynakların likiditesini sağlam tutma ve para akışını nakit paraya sıkışmayacak şekilde organize etme yöntemleri kullanılır.
- Demirbank'ın batış hikayesi, diğer bankaların likiditede sıkıştırması sonucu olağanüstü yüksek faizlerde likidite almak zorunda kalması ve bu durumun birkaç tur döndükten sonra bankanın batmasına neden olmasıyla ilgilidir.
- 27:27Risk Azaltıcı Ofansif Eylemler
- Ofansif eylemler, sektörün kurallarını değiştirecek yeniliklere imza atmak, lobicilik yapmak, kanun çıkarttırmak veya engelleme gibi sevimsiz eylemler olabilir.
- Yeni bir teknoloji geliştirme, pazarın kurallarını değiştirme, sert pazarlama kampanyası yapma veya rakipten fiyat kırma gibi agresif stratejiler de ofansif eylemler olarak değerlendirilebilir.
- Rakipleri satın almak da ofansif bir eylem olabilir, ancak bu eylem rakiplerini zor durumda bırakabilir.
- 31:04Türk Yoğurdu Örneği
- Türkiye'de yoğurdu kurtaran Sütaş, Türk yoğurt tanımını tutan bir firma olarak önemlidir.
- Eker'in yurt dışında bir firma tarafından satın alınması ve Sütaş'ın fabrikasını satmaması, Türk yoğurdu tanımını korumada etkili olmuştur.
- Sütaş'ın satılmaması, Türkiye'de son kalan bir fabrika olarak Türk yoğurdu tanımını korumak için önemli bir adımdır.
- 34:17BİM'in Yoğurdu ve İşletme Deneyimi
- BİM'in yoğurdu Dost Kent markası olup, Bursa'daki Eker, İstanbul'daki ise Enes Hane gibi farklı firmalar tarafından üretilmektedir.
- Konuşmacı yaklaşık yirmibeş yıldır Türkiye'de çalıştığı için birebir görüşmeler yaparak bilgi edinmiştir.
- Mehmet Akın'ın girişimci bir profili olduğu ve yaptığı işi daha geniş çerçeveden bakma alışkanlığına sahip olduğu belirtilmiştir.
- 35:37İşletmenin Dört Temel Ekonomik Amacı
- İşletmenin dört temel ekonomik amacı arasında otonomi (satın alınmaya karşı mücadele) ve yönetim çoğunluğunu koruyabilme bulunmaktadır.
- Yönetim çoğunluğunu kaybeden ailelerle yapılan görüşmelerde, paranın mutluluğuyla değil, yönetim çoğunluğunu kaybetmiş olmanın mutsuzluğuyla yaşadıkları belirtilmiştir.
- Bazı satın almalarda "zorunlu hizmet" olarak, yönetim çoğunluğu satın alındıktan sonra en az beş yıl boyunca CEO'luk yapmaya devam etme şartı getirilmektedir.
- 37:01Otonomi Kaybetmemek İçin Gerekli Öğeler
- Otonomi kaybetme riski kurucularda, ailelerde ve işletme sahiplerinde çok yüksektir.
- Otonomi kaybetmemek için sürdürülebilir bir finansal yapıya sahip olmak, gelecek kurgusunu iyi yapmak ve ikinci-üçüncü kuşağı şirketi geçirirken profesyonel destek almak gerekir.
- Aile anayasasını yazmak ve profesyonel aileden insanlar dengesini düzgün kurabilmek önemlidir, aksi takdirde aile işletmeleri eba edilebilir.
- 38:05Aile İşletmelerinde Yaşanan Sorunlar
- Dede tırnaklarıyla kazıyarak kurulan şirketler, ikinci kuşakta çocuklarının iyi eğitim alması için Amerika'da okutulmasına rağmen, üçüncü kuşakta devam etme isteği kaybedilmektedir.
- Aile işletmelerinde üçüncü kuşağa geçerken, aile içindeki farklı eğitim seviyeleri ve meslek tercihleri otonomi problemlerine yol açmaktadır.
- Bazı durumlarda, işletmenin yüzde otuzunu alan bir grup, ailenin fertlerinden bir gruba ayartarak yüzde elli'nin üstüne çıkmış yönetim çoğunluğu elde edebilir ve bu durum aile içi çatırdamaları neden olabilir.