Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir öğretmenin öğrencilere sosyal bilgiler dersindeki soruları çözdüğü ve akıl yürütme türlerini anlattığı eğitim içeriğidir.
- Video üç ana bölümden oluşmaktadır: İlk bölümde ahlak, Hegel'in varlık görüşü, Platon ve Aristoteles'in doğruluk ölçütleri gibi sosyal bilgiler konuları ele alınmaktadır. İkinci bölümde toplumsal olgular, sosyal statü, sosyal rol, cins kavramı gibi konular işlenmektedir. Son bölümde ise tümdengelim akıl yürütme türü "bütün psikologlar bilim insanıdır, Doğan Cüceloğlu bir psikologdur, o halde Doğan Cüceloğlu bir bilim insanıdır" örneği üzerinden açıklanmaktadır.
- Videoda her soru için öğretmen, parçaları analiz ederek doğru cevaba nasıl ulaşılacağını detaylı şekilde açıklamakta ve gerekli kavramları ve kuralları öğrencilere rehberlik etmektedir.
- 00:01Ahlaklı Davranışın Ölçütü
- Ahlaklı davranış, eylemin arkasında karar, niyet, sorumluluk ve iradeye dayalı olması gerektiği belirtilmiştir.
- Hayvanların davranışları içgüdüsel olduğu için ahlaki değildir, ancak insanın davranışları niyete göre ahlaki veya ahlaksız olabilir.
- Ahlaklı davranışın ölçütü iradeye dayalı olarak ortaya konulmasıdır, sonuçların faydasına bakılarak değerlendirilmez.
- 01:49Hegel'in Varlık Görüşü
- Hegel'e göre felsefe, karşıtların felsefesi olarak varlığı anlamaya çalışmalıdır ve varlık ile akıl aynı ilkeye göre var olduğundan insanın anlamlandırma süreci başarılı olacaktır.
- Varlık hem çiçeği hem de meyveyi kapsayan ikisinden ayrı bir koşuldur, varlık ne var olanda ne de yok olanda gizlidir.
- Hegel'in varlık anlayışı diyalektik bir anlayıştır; tez, antitez ve sentezden oluşur ve her sentezden sonra yine bir tez ortaya gelir.
- 03:14Platon ve Aristoteles'in Doğruluk Ölçütü
- Platon ve Aristoteles, bilginin kaynağının akıl olduğunu düşünen filozoflardır ve doğruluğun ölçütünü varlığın kendisini aramışlardır.
- Onlara göre ortaya konan bilgi, varlığın bir özelliğini ortaya koyuyorsa doğru kabul edilir.
- Doğruluk ölçütünün uygunluk olduğu belirtilmiştir.
- 04:47İkizlerin Benzerlikleri
- 1939 yılında dünyaya gelen Jim kardeşler, birkaç haftalıkken farklı ailelere evlatlık verilen tek yumurta ikizleridir ve kırk yaşında buluşmuşlardır.
- Kardeşler küçükken tırnaklarını kemirmiş, köpek beslemiş, ikişer kere evlenmiş, birer erkek çocukları olmuştur.
- İki kardeşin aynı marka ürünleri tüketmeleri, aynı tatil yerlerini tercih etmeleri ve benzer işlerde çalışmaları, çevrenin etkisi değil kalıtım etkisinin olduğunu göstermiştir.
- 05:52Eğitim Psikolojisi
- Dijital dünyada büyüyen yeni kuşak için yeni bir eğitim modeli sunmak gerekiyor.
- Teknolojiyi eğitime entegre etmek, öğrenme tasarımlarını geliştirmek, öğrenci motivasyonunu artırıcı etmenleri düşünmek ve sınıf yönetimi anlayışını yeniden yapılandırmak gerekiyor.
- Bu konular eğitim psikolojisinin alt dallarını oluşturur.
- 06:43Illüzyon
- Illüzyon, algı yanılmasıdır ve iki türlü olabilir: psikolojik ve fiziksel illüzyon.
- Fiziksel illüzyonda uyarıcı vardır ama halüsinasyonda uyarıcı yoktur ve halüsinasyon ağır psikolojik vakalarda veya ateşli hastalıklarda görülen bir durumdur.
- Psikolojik illüzyon kişinin kendisinden kaynaklanır, fiziksel illüzyon ise uyarıcının kendisinden kaynaklanır.
- 08:40Anket Sorularının Özellikleri
- Anket, belli bir konuda hazırlanmış soruların örneklem grubundaki kişilere sorulmasıyla veri sağlamayı amaçlar.
- Anket soruları kişisel fikirlere göre yönlendirici olmamalı, tarafsız ve nesnel olmalıdır.
- Yanıt seçeneklerinin dengeli olması, soruların açık ve anlaşılır olması, her sorunun konuyu ilgilendiriyor olması ve soruların konunun tümünü içermesi gerekir.
- 09:49Toplumsal Olay ve Toplumsal Olgu
- Toplumsal olaylar somuttur, tarihi, yeri ve zamanı bellidir ve bir daha tekrarlanamaz.
- Toplumsal olgular soyuttur, tarihi, yeri ve zamanı belli değildir, genel olayların ismidir.
- Toplumsal olaylar belirli bir yer zamanda gerçekleşir, başlangıç ve bitişi belli olup toplumun genelini ilgilendirir.
- 10:58Toplumsal Olgu ve Olay
- Mehmet'in köyden kente göç etmesi toplumu ilgilendirmez, ancak aynı türden olayların sürekliliğinden oluşması toplumsal olguyu oluşturur.
- Toplumsal olgunun toplumsal olaydan farklı olduğu belirtilmiştir.
- 11:20Sosyal Statü ve Rol
- Ayşe'nin hukuk fakültesini bitirerek avukat olması sosyal statüdür.
- Öğretmen olan Aykut'un öğrencilerine ilgiyle yaklaşması sosyal rol (ideal rol)dür.
- Başarılı bir gazeteci olan Deniz'in çevresinden takdir görmesi sosyal prestijdir.
- 12:33Cins Kavramı
- Bir kavramın altında türlerin sıralanması o kavramın cins olduğunu gösterir.
- Kurt, kangal ve av köpeği köpekgiller ailesinin altında sıralanabildiği için köpekgiller ailesi bir cinsdir.
- 14:19Nelik, Gerçeklik ve Kimlik
- Peri kızı neliktir çünkü dış dünyada yoktur, sadece zihinde vardır.
- İnsan dış dünyada yer kaplayan, görülebilen ve hissedilebilen bir gerçekliktir.
- Sunay Akın hem neliktir, hem gerçekliktir, hem kimliktir çünkü insanın somutlaşmış halidir.
- 15:17Düz Döndürme
- Düz döndürme yapabilmek için özne-yüklem ve yüklem-özne sıralaması yapılmalıdır.
- "Hiçbir kedi sincap değildir" ifadesinin düz döndürmesi "Hiçbir sincap kedi değildir" şeklindedir.
- 16:31Bilginin Kaynağı
- İhlamurun ne olduğunu bilmek için beş duyu organı kullanılır: duyarak, görerek, hissederek, tadarak ve dokunarak.
- Farklı zamanlardaki farklı deneyimler birleşip ortak bir bilgi olarak ıhlamur kavramını oluşturur.
- Bu durum bilginin kaynağı olarak duyu ve deneyi (empirist bakış açısı) ifade etmektedir.
- 17:19Bilimsel Düşünce
- 15. ve 17. yüzyılda filizlenen bilimsel düşünceye hizmet eden isimler arasında Bacon, Newton, Galilei ve Kopernik bulunmaktadır.
- Hun bu dönemde yaşayan filozoflardan değildir.
- 17:43Farklılaşma Eşiği
- İkiyüz wattlık bir lamba ile aydınlanmış bir odada yakılan kibriti fark edemeyiz, ancak karanlık bir odada yakılan kibriti fark ederiz.
- Farklılaşma eşiği, bir şeyin fark edilebilir olması için gereken minimum seviyedir.
- Bu durum farklılaşma eşiği ile ilgilidir.
- 18:59Toplumsal Beklentiler
- Bir doktorun yalnızca hastalığa doğru teşhis ve tedavi etmesi beklenmez, aynı zamanda bilimsel düşünmesi, insancıl yaklaşımı ve kendi sağlığına özen göstererek tutarlı olması beklenir.
- Toplum bireyin anahtar statüsüne uygun roller yapmasını bekler.
- 20:34Toplumsal Etkileşim
- Başka bir ülkeye turist olarak gittiğimizde o ülkenin kültürü, hassasiyetleri, değerleri ve kuralları konusunda bilgi ediniriz.
- Çevremizdekilere bakar, onların davranışlarına benzer davranmaya çalışırız.
- Bulunduğumuz ortama uyum sağlarız.
- 21:18Tümdengelim Akıl Yürütme Örneği
- Soruda verilen akıl yürütme türü sorulmuş ve "bütün psikologlar bilim insanıdır, Doğan Cüceloğlu bir psikologdur, o halde Doğan Cüceloğlu bir bilim insanıdır" örneği verilmiştir.
- Bu akıl yürütme genelden özele, bütünden parçaya doğru bir gidiş yaparak tümdengelim olarak tanımlanmıştır.
- Tümdengelim akıl yürütme geçerli bir akıl yürütme türüdür.