Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan ölçme ve değerlendirme konulu eğitim içeriğidir. Konuşmacı, ÖSYM sınavlarında görev aldığını belirterek deneyimlerini paylaşmaktadır.
- Video, ölçme araçlarında bulunması gereken üç temel özellik olan güvenirlik, geçerlilik ve kullanışlılık konularını ele almaktadır. İlk olarak güvenirlik kavramı ve türleri (duyarlılık, objektiflik, tutarlılık ve kararlılık) açıklanmakta, ardından güvenirlik hesaplama yöntemleri (test tekrar test yöntemi, paralel formlar yöntemi, iç tutarlılık güvenirliği yöntemi) detaylı şekilde anlatılmaktadır. Son bölümde ise güvenirliği artırmak için çeşitli yöntemler ve puanlama güvenirliği konuları ele alınmaktadır.
- Video, somut örnekler ve formüllerle desteklenerek, özellikle test güvenirliği için 0,72'nin üzerinde olması gerektiğini vurgulamaktadır. Ayrıca, geçerlilik konusunun bir sonraki videoda anlatılacağı belirtilmektedir.
- 00:09Ölçme Aracında Aranan Teknik Özellikler
- Ölçme aracında bulunması gereken üç özellik: güvenirlik, geçerlilik ve kullanışlılıktır.
- Güvenirlik, tesadüfi hatalardan arınlık olma; geçerlilik ise ölçmek istediğimiz özelliği başka özelliklerle karıştırmadan ölçebilme durumudur.
- 01:25Güvenirlik ve Geçerlilik Örneği
- Beden eğitimi öğretmeni Murat Bey, öğrencilerine basketbol becerilerinden gelen topu kurala uygun tutma ve pas atma becerilerini ölçmektedir.
- Serap topu uygun tutmuş ancak karnı ağrıdığı için pası düzgün atamamış ve düşük puan almıştır (güvenirlik düşer).
- Ahmet ise arkadaşından gelen topu doğrudan ayağıyla pas olarak göndermiş ve yüksek puan almıştır (geçerlilik düşer).
- 03:43Güvenirlik ve Geçerlilik İlişkisi
- Güvenirlik katsayısı 0 ile 1 arasındadır ve testin ortalama güçlüğü ile madde güçlük indeksi güvenirlikle alakalıdır.
- Geçerlilik -1 ile +1 arasında değer alır ve testin ayırt ediciliği ile madde ayırt edicilik indeksleri de -1 ile +1 arasındadır.
- Güvenilir sonuçlar veren her test amacımıza uygun olmayabilir, yani güvenilir olan bir test geçerli olmayabilir.
- 06:22Güvenirlik ve Geçerlilik İlişkisinin Derinlemesine İncelenmesi
- Bir testin geçerliliğinin tam olması için güvenilir olması şarttır, yani güvenirlik geçerlilik için bir ön koşuldur.
- Bir araç geçerli ise güvenirliği de yüksektir çünkü güvenirlik geçerliliğin bir parçasıdır.
- Bir test geçerli olmadan da güvenilir sonuçlar verebilir, ancak güvenirliği düşük ise geçerliliği sınırlıdır.
- 07:45Geçerlik Yapbozu
- Geçerlik yapbozu yapı geçerliliği, kapsam geçerliliği, sonuçsal geçerlilik, yordama geçerliliği, uygunluk geçerliliği ve güvenirlik parçalarından oluşur.
- Güvenirlik genellikle geçerliliğin bir parçası olarak kabul edilir ve güvenirlik artarsa geçerlilik olumlu etkilenir, azalırsa geçerlilik olumsuz etkilenir.
- Güvenilir olmayan test tam anlamıyla geçerli olamaz, ancak geçerli olmayan bir araç güvenilir olabilir.
- 10:36Test Güvenirliği ve Geçerliliği
- Testin güvenirliğinin yüksek olması geçerli bir test elde etmek için yeterli değildir.
- Güvenirlik katsayısı 0,72'nin üzerinde olması anlamlı bir güvenirlik olarak kabul edilir.
- Geçerliliğin üst sınırı formülle hesaplanır: Geçerlilik ≤ √(güvenirlik).
- 13:25Kullanışlılık
- Kullanışlılık, bir ölçme aracının hazırlanırken, uygulanırken ve değerlendirilirken para, zaman ve emek açısından ekonomik olmasıdır.
- Kullanışlılık, güvenirlik ve geçerlilikten sonra aranan bir özelliktir.
- Kullanışlı bir ölçme aracı için ekonomik olması, kolay hazırlanması, kısa uygulama süresi, uygun yönergesi, az beceri gerektirmesi ve kolay puan yorumlanması gerekir.
- 14:54Güvenirlik
- Güvenirlik, ölçme aracının sonuçları hata karıştırmadan ölçme yapabilmesidir ve tesadüfi hatalardan arınıklık düzeyidir.
- Güvenirlik ile hata arasında negatif korelasyon vardır ve güvenirlik katsayısı -1 ile +1 arasında değer alır.
- Güvenirlik katsayısı 0,70 ve üzerinde olması ölçme aracının güvenirliğinin yüksek olduğunu gösterir.
- 15:55Güvenirlik Türleri
- Duyarlılık güvenirliği, ölçme aracının ölçülmek istenen özelliğe karşı olan hassasiyetidir ve birim küçüldükçe artar.
- Objektiflik güvenirliği, ölçme işlemi kim tarafından yapılırsa yapılsın aynı sonuca ulaşılmasıdır ve puanlama objektifliği ile puanlayıcı objektifliği vardır.
- Tutarlılık ve kararlılık, ölçme aracının benzer koşullar altında birden fazla uygulanması sonucunda birbirine benzer sonuçlar vermesidir; kısa zaman aralığında tutarlılık, uzun zaman aralığında kararlılık olarak adlandırılır.
- 18:31Güvenirlik Hesaplama Yöntemleri
- Test tekrar test yöntemi: Aynı test belli bir zaman aralığıyla aynı öğrenci grubuna iki kez uygulanır ve puanlar arasındaki korelasyon katsayısı hesaplanır.
- Katsayının yüksek olması testin güvenirliğinin yüksek olduğunu gösterir.
- Bu yöntem daha çok zeka, yetenek, tutum ve kişilik testlerinde kullanılır, başarı testlerinde uygulanması zordur.
- 21:29Paralel Formlar Yöntemi
- Paralel formlar yönteminde, bir testin güvenirliğini hesaplamak için daha önce güvenirliği kanıtlanmış başka bir testle aynı öğrenci grubuna uygulanır.
- Öğrencilerin her iki testten aldıkları puanlar arasındaki korelasyon hesaplanır ve elde edilen katsayıya eşdeğerlik katsayısı denir.
- Testlerin farklı zamanlarda uygulanması daha doğru sonuçlar verir, ancak arada birkaç günlük süre olursa daha etkili sonuçlar elde edilir.
- 23:22Eşdeğer Yarılar Yöntemi
- Eşdeğer yarılar yönteminde, geliştirilen test bir öğrenci grubuna uygulanır ve puanlamadan önce test maddeleri ikiye ayrılır.
- Elde edilen her bir yarım test tam bir testmiş gibi ayrı ayrı puanlanır ve puanlar arasındaki korelasyon testin iç tutarlı katsayısı olarak kullanılır.
- Bu yöntemde elde edilen katsayı sadece iki yarıdan yalnızca bir tanesinin güvenirliğini verir, testin bütününün güvenirliğini hesaplamak için Spearman-Brown formülü kullanılır.
- 25:01Spearman-Brown Formülü
- Spearman-Brown formülü: Testin bütününün güvenirliği = 2 × Yarılardan birinin güvenirliği / (1 + Yarılardan birinin güvenirliği)
- Testin bütününün güvenirlik katsayısı, formül kullanarak elde edilen katsayıyı geçemez ve iki yarıdan elde edilen katsayı ile formül kullanılarak elde edilen katsayıya eşit veya arasındadır.
- Örneğin, iki yarı yöntemi ile elde edilen iç tutarlılık katsayısı 0,60 olarak bulunmuşsa, testin bütününün güvenirliği en fazla 0,75 olabilir.
- 28:27İç Tutarlılık Güvenirliği Yöntemi
- İç tutarlılık güvenirliği yönteminde, geliştirilen test bir öğrenci grubuna uygulanır ve öğrencilerin her bir soruya verdiği cevaba göre testin maddeleri analiz edilir.
- Testin iç tutarlılık güvenirliği iki farklı yöntemle hesaplanabilir: Cronbach's K-20 ve K-21 ile Cronbach's Alpha katsayıları.
- Cronbach's K-20 ve K-21 doğru cevabı tek ve kesin olan testlerde kullanılır, Cronbach's Alpha ise doğru cevap kişiden kişiye değişebilen testlerde kullanılır.
- 29:51Cronbach's K-20 ve K-21 Kullanımı
- Eğer testin madde ve test istatistikleri biliniyorsa (madde güçlü madde ayırt ediciliği, aritmetik ortalaması, standart sapması) Cronbach's K-20 kullanılır.
- Eğer testin sadece test istatistikleri biliniyor, madde istatistikleri bilinmiyorsa Cronbach's K-21 kullanılır.
- Cronbach's K-21 ile elde edilen sonuç, Cronbach's K-20 ile elde edilen sonuçtan her zaman daha küçüktür ve genellikle güvenirliğin alt sınırı olarak kabul edilir.
- 32:11Güvenirlik Katsayıları ve Yorumları
- KR-21 veya Cronbach Alpha katsayısı yüksekse, test tesadüfi hatalardan arınıktır, iç tutarlılık anlamında güvenilirdir ve duyarlıdır.
- Yüksek katsayılar, ölçülen değişkenin tek boyutlu olduğunu, soruların birbirine benzemekte ve tutarlı olduğunu, testi oluşturan maddelerin homojen olduğunu ve testin yapı geçerliliğinin yüksek olduğunu gösterir.
- İç tutarlılık güvenirliği yapı geçerliliği ile doğrudan ilişkilidir ve yapı geçerliliği yüksekse ayırt ediciliği de yüksektir.
- 33:47Puanlama Güvenirliği
- Puanlama güvenirliği, bir puanlayıcının sınav kağıdını farklı zamanlarda puanlaması ve puanlar arasındaki korelasyona bakmasıdır; yazılı sınavlar, ödev ve projelerde kullanılır.
- Puanlama güvenirliğinde birden fazla puanlayıcının aynı testi puanlaması, kağıtların üzerindeki öğrenci isimlerinin kapalı olması ve puanlayıcıların yansızlığı ve uyumu hakkında bilgi verir.
- Puanlama güvenirliği yazılı sınavlar, sözlü sınavlar ve performans testlerinde kullanılır ve puanlama objektifliğini sağlar.
- 35:35Güvenirlik Artırma Yolları
- Güvenirliği artırmanın en etkili yolu, teste karışabilecek tesadüfi hataların önlenmesidir çünkü tesadüfi hata güvenirliği doğrudan düşürür.
- Soru sayısının belli bir yere kadar artırılması, testteki soruların açık ve net olması, sınavın yapıldığı ortamın uygun hale getirilmesi ve öğrencilerin motive edilmesi güvenirliği artırır.
- Sınav sorularının orta zorlukta olması, sonuçların objektif olarak puanlanması, testin uygulandığı grubun heterojen olması ve öğrenci sayısının belli bir yere kadar artırılması güvenirliği artırır.
- 38:48Güvenirlik Soruları
- 2006 yılı sorusunda, testin güvenilirliğini artırmak isteyen bir öğretmenin öncelikle soruların açık, net ve anlaşılır olmasını sağlaması gerektiği belirtilmiştir.
- 2017 yılı sorusunda, yüksek bir güvenirlik katsayısı elde edildiğinde ilk uygulama ile ikinci uygulamada alınan puanlar birbirine benzer ve başarı sıralaması yaklaşık olarak aynı kalır.
- Bu videoda bir ölçme aracında bulunması gereken üç teknik özellikten iki tanesi (kullanışlılık ve güvenirlik) anlatılmış, geçerlilik kısmı devam videosunda aktarılacaktır.