Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir eğitimci tarafından sunulan ve Etra adlı bir öğrenciyle birlikte gerçekleştirilen öğrenme kuramları dersidir. Eğitimci, tahtaya yazarak ve örnekler vererek konuyu anlatmaktadır.
- Video, öğrenme kuramlarının genel tanıtımıyla başlayıp özellikle davranışçı kuramlara odaklanmaktadır. İlk bölümde davranışçı kuramların temel özellikleri açıklanırken, ikinci bölümde Ivan Pavlov'un klasik koşullanma kavramı detaylı şekilde ele alınmaktadır. Klasik koşullanmanın temel kavramları (koşulsuz uyarıcı, koşulsuz tepki, nötr uyarıcı, koşullu uyarıcı ve koşullu tepki) çeşitli günlük hayattan örneklerle (acı biber, arı korkusu, deprem korkusu ve elektrik şoku) somutlaştırılmaktadır.
- Videoda ayrıca KPSS sınavlarında bu konunun sorulabileceği belirtilerek, öğrencilerin konuyu iyi anlamaları gerektiği vurgulanmaktadır.
- 00:03Öğrenme Kuramları Tanıtımı
- Öğrenme kuramları arasında davranışçı kuramlar, bilişsel davranışçı kuramlar, bilişsel kuramlar ve hümanistlik kuramları bulunmaktadır.
- Sınavlarda Pavlov (klasik koşullanma), Watson, Gotri, Turk, Skinner ve Hul gibi kuramcılardan sorular gelmektedir.
- Davranışçı kuramlar psikolojinin öğrenme süreçlerini anlatma konusunda öncü kuramlar olup, nasıl öğrenildiğini ve koşullanmanın nasıl gerçekleştiğini anlatmaktadır.
- 01:57Davranışçı Kuramın Temel Özellikleri
- Davranışçılıkta tabula rasa mantığından yola çıkılarak her şeyin çevreden kaynaklandığı ve yaşantının ön plana çıktığı görülür.
- Davranışçılar gözlenebilen ve ölçülebilen davranışları odaklanır, soyut zeka, kalıtım ve duygular gibi süreçleri itibar etmezler.
- Davranışçılıkta uyarıcı-tepki bağlantısı önemlidir ve davranış sadece insana değil, hayvanlara da özgüdür.
- 02:54Davranışçı Kuramın Temel Özellikleri (Devam)
- Davranışçı kuramın temel özellikleri: uyarıcı-tepki bağlantısı, sadece gözlenebilen ve ölçülebilen davranışlar, mekanik insan anlayışı, atomcu anlayış ve deney-gözlemdir.
- Davranışçılıkta öğrenmeyle performans eşittir; biliyorsan ortaya koyarsın, bilmiyorsan ortaya koyamazsın mantığına sahiptir.
- 03:44Ivan Pavlov ve Klasik Koşullanma
- Ivan Pavlov 1900'lü yıllarda klasik koşullanma kavramını ortaya koydu ve bu kavram davranışçılığın ilk öncü kuramlarından biridir.
- Pavlov bir fizyolog olarak hayvanlarla çalışırken, mide öz suyunun belli uyaranlara tepki olarak ortaya çıktığını fark etti.
- Pavlov, reflekslerin doğuştan gelen yapılarken, bazı uyarıcılar karşısında reflekslerin şartlı ve koşullu tepki olarak ortaya çıktığını keşfetti.
- 06:05Klasik Koşullanmanın Temel Kavramları
- Klasik koşullanmanın temel kavramları: koşulsuz uyarıcı, koşulsuz tepki, nötr uyarıcı, koşullu uyarıcı ve koşullu tepkidir.
- Koşulsuz uyarıcı doğuştan gelir, doğal olarak tepki verdiğimiz ve öğrenilmemiş uyarıcılardır.
- Koşulsuz tepki doğal tepkilerdir ve öğrenilmemiş tepkilerdir.
- 07:46Klasik Koşullanmanın Örnekleri
- Nötr uyarıcı, organizma için hiçbir anlam ifade etmeyen ve organizmanın hiçbir tepkide bulunmadığı uyarıcılardır.
- Koşullu uyarıcı, nötr uyarıcı ile koşulsuz uyarıcının bitişikliğine dayanan bir süreç sayesinde ortaya çıkar.
- Koşullu tepki öğrenilmiş tepkilerdir.
- 08:24Klasik Koşullanmanın Mekanizması
- Acı koşulsuz uyarıcıdır, acıdan dolayı ağlamak koşulsuz tepkidir.
- Bir çocuğa biber gösterildiğinde tepki vermez, biberi ısırır ve acı biber ağzını yakar, biberi atar ve ağlamaya başlar.
- Sonra çocuk biberi görse bile ağlamaya başlar, bu durumda acı biber nötr uyarıcıdan koşullu uyarıcıya, acıdan dolayı ağlamak koşulsuz tepkiden koşullu tepkiye dönüşür.
- 09:54Klasik Koşullanmanın Önemi
- Bir davranışın klasik koşullanma olup olmadığını anlamak için tepkiye değil, uyarıcıya bakmak gerekir.
- Doğal bir uyarıcı ise öğrenme değildir, doğuştan gelen bir durumdur.
- Öğrenilmiş bir uyarıcıdan bahsedildiğinde, bu öğrenilmiş bir tepkidir.
- 12:58Klasik Koşullanma Örnekleri
- Etra'nın arı korkusu örneği üzerinden klasik koşullanma açıklanıyor.
- Arı ısırması Etra'nın arıdan korkmasına neden olmuş, bu durumda arı nötr uyarıcıdan koşullu uyarıcıya dönüşmüş.
- Koşulsuz tepki (acıdan dolayı ağlamak) ile koşullu tepki (arı görünce ağlamak) arasındaki fark, uyarıcılara bakarak anlaşılabilir.
- 15:18Diğer Klasik Koşullanma Örnekleri
- Sarsıntı ve deprem örneğiyle klasik koşullanma açıklanıyor; sarsıntı koşulsuz uyarıcı, sarsıntıdan korkma koşulsuz tepkidir.
- Malatya'da deprem yaşayan birinin, zamanla sadece Malatya'dan bahsedildiğinde bile korku yaşaması klasik koşullanma örneğidir.
- Elektrik şoku örneğinde, prize çarpınca kasılma koşulsuz tepki, prizden korkma ise koşullu tepkidir.
- 16:31Konunun Önemi ve Kapanış
- Konunun KPSS sınavında sorulabileceği ve dikkatli olunması gerektiği vurgulanıyor.
- Konuşmacı, öğrencilerin videoyu hızlandırarak dinlediklerini ve bu nedenle anlamadıklarını belirtiyor.
- Konu tadında bırakılarak başka bir konuya geçiliyor.