• Yapay zekadan makale özeti

    • Bu video, Akdeniz Üniversitesi İstatistik Danışmanlık Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından düzenlenen, Merve Ayvalı tarafından sunulan ve Ebru ile Deniz moderatörlerinin yer aldığı bir webinar sunumudur.
    • Webinar, araştırma tasarımlarını kapsamlı bir şekilde ele almaktadır. İlk olarak araştırma tasarımlarının sınıflandırılması, nicel araştırma türleri (deneysel, korelasyonel, nedensel karşılaştırma, tarama) detaylı olarak incelenmekte, ardından nitel araştırma türleri (etnografik, gömülü teori, durum çalışması, fenomenoloji, anlatı çalışması, eylem araştırması) açıklanmaktadır. Son bölümde ise karma araştırma yöntemlerinin altı farklı deseni (yakınsak paralel, açıklayıcı sıralı, keşfedici sıralı, gömülü, dönüşümsel ve çok aşamalı) anlatılmakta ve soru-cevap oturumu yapılmaktadır.
    • Sunumda her araştırma türünün özellikleri, uygulama alanları, avantaj ve dezavantajları örneklerle açıklanmakta, ayrıca araştırmacıların sık karşılaştığı yanılgılar ve karma araştırma desenlerinin doğru kullanımı gibi konular ele alınmaktadır. Webinar sonunda katılımcıların soruları yanıtlanmakta ve kitap önerileri sunulmaktadır.
    00:05Akdeniz Üniversitesi İstatistik Danışmanlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Tanıtımı
    • Akdeniz Üniversitesi İstatistik Danışmanlık Uygulama ve Araştırma Merkezi (AKİ DOĞAN) 2017 yılında İstatistik Danışma Birimi adıyla kurulmuş ve 2018 sonlarında merkez haline gelmiştir.
    • Merkez hem kurum içi hem kurum dışı araştırmacılara istatistik danışmanlık ve eğitim hizmeti sunmaktadır.
    • Kurulduğu günden beri bin yakın araştırma için istatistik danışmanlığı yapmış ve otuzu aşkın sayıda ücretsiz seminer düzenlemiştir.
    01:40Webinar Kuralları ve Önemli Bilgiler
    • Webinar'ın video kaydı yapılacak ve YouTube ve Stream ortamında paylaşılacaktır.
    • Sorular mesaj bölümüne yazılabilir, mikrofon sadece soru-cevap bölümünde ve moderatör onayladıktan sonra açılabilir.
    • Bilimsel araştırma yapmanın en önemli aşaması araştırma yöntemi seçimidir, çünkü doğru yöntem seçimi araştırma sorusuna verilen yanıtın gerçeğe yakınlığını belirler.
    03:38Sunumun Konusu ve Konuşmacı Tanıtımı
    • Sunum, bilimsel araştırma tasarımlarını tanıtmayı amaçlamaktadır.
    • Konuşmacı Merve Ayvalı, Gazi Üniversitesi İlköğretim Matematik Öğretmenliği lisans eğitimini tamamlamış, Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme alanında yüksek lisans yapmış ve Hacettepe Üniversitesi'nde doktora çalışmalarını sürdürmektedir.
    04:31Araştırma Yöntemleri ve Nicel Araştırmalar
    • Sunum, nicel, nitel ve karma araştırma yöntemlerini bilgi bakış açısına (felsefeye) göre sınıflandırarak tanıtmayı amaçlamaktadır.
    • Bilimsel araştırma süreci bir problemin tespit edilmesiyle başlar ve bu problemi çözmek için en uygun yöntem seçilmelidir.
    • Araştırmalar üç farklı felsefe/paradigma kapsamında sınıflandırılır: pozitivist felsefe (nicel araştırmalar), post-pozitivist/contractivist felsefe (nitel araştırmalar) ve pragmatist paradigma (karma araştırmalar).
    07:47Deneysel Araştırmalar
    • Deneysel araştırmalarda en az bir bağımsız değişkenin bir veya daha fazla bağımlı değişken üzerindeki etkilerine bakılır ve değişkenler arası neden-sonuç ilişkisi belirlenmeye çalışılır.
    • Deneysel araştırmaların temel özellikleri: bağımsız değişkenin araştırmacı tarafından manipüle edilebilmesi, en az iki grubu içerir, randomizasyon (seçkisizlik) ve dışsal değişkenlerin kontrolüdür.
    • Deneysel araştırmalarda bir müdahale söz konusudur ve bu müdahalenin sonucu gözlemlenerek yorumlanır.
    10:55Deneysel Desen Türleri
    • Zayıf deneysel desenler, seçkisiz atamanın olmadığı tek grup desenler ve seçkisiz atama ve eşleştirmenin olmadığı karşılaştırmalı grup desenlerden oluşur.
    • Seçkisiz atama, gruptaki bireylerin seçilme olasılığının eşit olduğu anlamına gelir ve bu olmayan çalışmalarda zayıf deneysel desen kapsamına girer.
    • Single shot case study, ön test almadan ve müdahalede bulunmadan son test ölçümlerini yapan araştırmalar için kullanılan bir deneysel desen türüdür.
    12:41Gerçek ve Yarı Deneysel Desenler
    • Gerçek deneysel desenlerin temel ögesi seçkisiz oluşturulan bir örneklemle çalışıyor olmaktır, yani her katılımcının gruba düşme olasılığı eşit olmalıdır.
    • Yarı deneysel desenler, hazır gruplar üzerinde grup eşleştirmenin olduğu ancak seçkisiz atamanın olmadığı desenlerdir.
    • Faktoriyel desenler, bağımlı değişken üzerinde iki ya da daha fazla bağımsız değişkenin etkilerinin incelenmesine olanak tanıyan desenlerdir.
    15:23Diğer Araştırma Türleri
    • Tek denekli araştırmalar, bir ya da çok az sayıda denekle yapılan, özel bir durum ya da sorunun gözlemlendiği araştırmalardır.
    • Korelasyonel araştırmalar, daha çok değişken arasındaki ilişkinin değişkenler manipüle edilmeden incelendiği araştırmalardır.
    • Korelasyonel araştırmalarda neden-sonuç ilişkisi kurulamaz, sadece değişkenler arasındaki ilişkiyi gösteren bir korelasyon katsayısı hesaplanır.
    17:57Korelasyonel Araştırma Türleri
    • Keşfedici korelasyonel araştırmalarda değişkenler arasında bir ilişki var mı merak edilir ve keşfedilmeye çalışılır.
    • Yordadıcı (predictive) korelasyonel araştırmalarda, var olan bilgilerden tahminde bulunmaya çalışılır.
    • Korelasyonel araştırmalar regresyon, çoklu regresyon veya yapısal modellemesi gibi analiz türleriyle analiz edilebilir.
    19:21Nedensel Karşılaştırma Araştırmaları
    • Nedensel karşılaştırma araştırmaları, ortaya çıkan bir durum ya da olayın nedenlerinin belirlenmeye çalışıldığı araştırmalardır.
    • Bu tür araştırmalarda araştırmacı bağımsız değişkeni manipüle edemez ve araştırma sorularının daha esnek olması önerilir.
    • Nedensel karşılaştırma araştırmalarında nedenler tanımlanabilir ancak tam olarak neden-sonuç ilişkisi kurulamaz ve araştırmanın devamının getirilmesi gerekir.
    22:16Tarama Araştırmaları
    • Tarama araştırmalarının temel amacı bir popülasyonun özelliklerini tanımlamak ve genellikle evren yerine evreni temsil eden örnekler üzerinden sonuçlar elde edilir.
    • Kişisel tarama araştırmalarında çalışma bir kez yapılırken, boylamsal tarama araştırmalarında çalışma grupla birden fazla kez yapılır.
    • Boylamsal araştırmalarda tren çalışmaları, grup çalışmaları ve panel çalışmaları olmak üzere üç alt tür vardır.
    26:26Nitel Araştırmalar
    • Nitel araştırmalar, nicel araştırmalardan farklı olarak felsefi bakış açısı açısından farklılık gösterir ve bir konunun derinlemesine incelenmesini sağlar.
    • Nitel araştırmalarda genelleme kaygısı yoktur, oysa nicel araştırmalarda evrene genelleme yapılır.
    • Nitel araştırmalarda olayların doğal ortamında çalışılır, araştırmacının verilerin kaynağına doğrudan ulaşması gerekir ve detaylı betimlemeler yapılır.
    28:54Nitel Araştırmaların Özellikleri
    • Nitel araştırmalarda tümevarım yöntemi kullanılır, nicel araştırmalarda ise tümdengelim vardır.
    • Nicel araştırmalarda hipotez test edilirken, nitel araştırmalarda hipotez üretilir.
    • Nitel araştırmalarda olguların nasıl ve neden gerçekleştiğine odaklanılır, katılımcının anlamasına ve anlamlandırmasına önem verilir.
    30:27Nitel Araştırmaların Esnekliği ve Türleri
    • Nitel araştırmalarda araştırma deseni, çalışmanın gerçekleştiği duruma göre değişebilir, nicel araştırmalardan farklı olarak esneklik gösterir.
    • Nitel araştırmalarda etnografik araştırma, gömülü teori, durum çalışması, fenomeoloji, anlatı çalışması ve eylem araştırması gibi çeşitler bulunmaktadır.
    32:29Etnografik Araştırma
    • Etnografya araştırmaları, bireylerin günlük deneyimlerini gözlemleyerek ve görüşme yaparak belgelenmeye dayanır, bir durum veya topluluk hakkında genel bir çerçeve oluşturmayı amaçlar.
    • Etnografik araştırma örneği olarak Yörüklerin çocuk yetiştirme pratiklerini incelemek veya Avustralya yerlilerinin yaşam biçimlerini araştırmak verilebilir.
    • Etnografik araştırmanın türleri arasında gerçekçi etnografya, durum çalışması ve eleştirel etnografya bulunmaktadır.
    34:37Durum Çalışması
    • Durum çalışması, bir olayın, ortamın, programın, sosyal grubun veya birbirine bağlı sistemlerin derinlemesine incelendiği bir araştırma yöntemidir.
    • Durum çalışmalarında çok önemli bir özellik, birden fazla yöntem kullanmaktır; bu veri toplama yöntemlerinin çeşitlendirilmesi (triangulation) olarak adlandırılır.
    • Durum çalışmasının türleri içsel durum çalışması (bir özel durumu incelenmesi) ve kolektif durum çalışması (araç olarak kullanılan bir şeyin incelenmesi) olarak ikiye ayrılır.
    37:04Fenomenolojik Çalışma
    • Fenomenolojik çalışma, bir fenomen, olgu veya kavramla ilgili yaşanmış deneyimlerin ortak anlamını tanımlamaya yönelik bir çalışmadır.
    • Bu tür araştırmalarda bireylerin algıları incelenir, örneğin yeni işe başlayan sağlık çalışanlarının mesleki yeterliliklerine ilişkin algıları veya öğretmenlerin iş duyum algıları.
    • Fenomenolojik çalışma yorumlayıcı ve deneysel soyut, psikolojik olmak üzere iki türüne sahiptir.
    38:08Gömülü Teori ve Eylem Araştırma
    • Gömülü teori, bir süreç veya eyleme ilişkin birleştirilmiş kuramsal açıklama ortaya koymak, kuram oluşturmak veya keşfetmek amacıyla yapılan kapsamlı bir araştırma türüdür.
    • Gömülü teorinin türleri sistematik desen, gelişen desen ve yapılandırmacı desen olarak sıralanabilir.
    • Eylem araştırma, uygulamaya dönük problemleri ele alan ve bu problemleri çözmeye yönelik prosedürlere odaklanan, hem nitel hem nicel verilerden faydalanabilen bir araştırma türüdür.
    40:21Anlatı Araştırmaları ve Karma Araştırmalar
    • Anlatı araştırmalarında araştırmacılar bireylerin yaşamlarını tanımlar, insanların hayatları hakkında hikayeler toplar ve anlatır, bireysel deneyimlerin öykülerini yazarlar.
    • Karma araştırmalar, nicel ve nitel paradigmaların güçlü yanlarını birleştiren, araştırma sorununun doğası gereği karma bir araştırma deseniyle çözülebileceği durumlarda uygulanır.
    • Karma araştırma deseninde nitel ve nicel verilerin birbirine bütünleştirilerek yorumlanması önemlidir ve bu tür araştırmaların altı farklı türü bulunmaktadır.
    44:40Karma Yöntem Araştırmaları ve Yakınsak Paralel Desen
    • Yakınsak paralel desende nitel ve nicel veri toplama süreçleri aynı anda yürütülebilir veya ardışık olarak gerçekleştirilebilir.
    • Araştırmacı, nitel veri toplamayı veya nicel veri toplamayı birbirinden üstün kılabilir ve verileri karşılaştırarak bir sonuca ulaşabilir.
    • Karma araştırma, nitel ve nicel verileri birleştirerek bir araştırma yapmak anlamına gelir.
    45:58Açıklayıcı Sıralı ve Keşfedici Sıralı Desen
    • Açıklayıcı sıralı desende önce nicel veri toplama ve analizi gerçekleştirilerek genel çerçeve tespit edilir, sonra nitel veriler toplanarak detaylar incelenir.
    • Keşfedici sıralı desende ise önce nitel veri toplama süreciyle başlanır, ardından nicel verilerle keşfedilen durum genelleştirilir.
    • Ölçek geliştirme çalışmaları keşfedici sıralı desen kapsamında değerlendirilebilir.
    48:21Gömülü ve Dönüşümsel Desen
    • Gömülü desende nicel ve nitel veri toplama süreçleri eş zamanlı olarak gerçekleştirilir, ancak farklı araştırma sorularına cevap verilir.
    • Dönüşümsel desende nicel veri toplama süreci sonrası nitel veri toplama süreci belirli bir bakış açısına göre yürütülür.
    • Dönüşümsel desende elde edilen veriler birlikte ilişkilendirilerek yorumlanır.
    51:10Çok Aşamalı Desen ve Kaynak Önerileri
    • Çok aşamalı desende birçok nitel ve nicel araştırma süreci yürütülerek bir programın incelenmesi sağlanır.
    • Karma yöntem araştırmaları için Tashakkur'un "Eğitim Araştırmaları", "Research Design" ve "Karma Yöntem Araştırmalarına Giriş" kitapları önerilmiştir.
    • Frank ve Wallan'ın "Research Methods" kitabı, Şener Büyük Öztürk'ün "Bilimsel Araştırma Yöntemleri" kitabı ve Niyazi Karasar'ın "Bilimsel Araştırma Yöntemleri" kitabı da bu konuda değerli kaynaklardır.
    55:05Araştırma Yöntemleri Hakkında Özeti
    • Nicel, nitel araştırma ve karma araştırma yöntemleri ayrı ayrı ders olarak okutulan konulardır.
    • Karma araştırmada altı farklı desen bulunmaktadır, bu desenlerin varlığı genellikle yanıltıcıdır.
    • Nitel, nicel ve karma yöntemler her biri ayrı ayrı işlenen, dönem iki dersleridir.
    57:00Boylamsal Çalışma Sorusu
    • Boylamsal çalışmada ölçtüğünüz şeyin aynı olması gerekmektedir.
    • Aynı bağımlı değişkeni ölçmek önemli olup, bu durumda boylamsal çalışma olabilir.
    • Soru sahibi, TÜBİTAK projesinde ortaokul öğrencilerine zihinsel model çalışması ile astronomi testi yapmış ve şimdi bu öğrencilerin hangi yollara gittiğini öğrenmek istemektedir.
    59:43Araştırmacıların Soruları
    • Soru sahibinin çalışması tam olarak yordacı bir çalışma olup, fen motivasyonları ile şu anki fenle alakalı yaptıkları şeyin ne kadar yordamı incelenmektedir.
    • Nitel araştırmalardan "self-study" kavramı ilk kez duyulmuş olup, araştırma süreçleri sürekli gelişen kavramlardır.
    • Nitel araştırmada veri doygunluğuna belirli bir sayı yoktur, her araştırma için doyma noktası farklıdır ve araştırmacı kendisi tespit eder.
    1:03:17Nitel Araştırmalar Hakkında Bilgiler
    • Tanımlayıcı nitel, nitel araştırmaların başka bir formu olabilir.
    • Nitel verileri analiz ederken betimsel analiz ve içerik analizi olmak üzere iki tür vardır.
    • Nitel araştırmalar nicel araştırmalardan farklı olarak daha esnektir ve araştırmacıların görüşleri yoğunlukta olabilir.
    1:06:13Araştırma Yöntemleri ve Literatür Taraması
    • Araştırma deseni ve türü, literatür taraması sonrası belirlenir, araştırma yöntemi probleme göre seçilir.
    • Tüm araştırmalarda kum saati modeli kullanılarak araştırma konusu genelden özele doğru indirgenir ve bulgular genele doğru raporlanır.
    • Karma araştırma türü araştırmacılar tarafından çok bilinmeyen bir araştırma türüdür.
    1:07:30Nitel ve Nicel Bulguların Harmanlanması
    • Nitel ve nicel bulguların nasıl harmanlanacağı, araştırmanın doğası ve kullanılan desene bağlıdır.
    • Paralel yakınsak desen kullanıldığında nitel ve nicel veriler aynı anda toplanıp ilişkilendirilir.
    • Açıklayıcı sıralı desen kullanıldığında önce nicel araştırma yapılır, ardından elde edilen sonuçlar nitel araştırmayla derinlemesine incelenir.
    1:09:16Karma Araştırma Desenlerinin Doğru Sunumu
    • Karma araştırma desenlerinde sadece nitel ve nicel veri toplama yöntemleri belirtilmek yerine, kullanılan karma araştırma deseninin adı da açıkça belirtilmelidir.
    • Karma araştırma deseninin adı öncelikle belirtilip, daha sonra nitel ve nicel veri toplama süreçlerinde kullanılan yöntemler detaylandırılmalıdır.
    • İyi dergilerdeki örneklere bakarak karma araştırma türünün nasıl sunulacağını öğrenmek mümkündür.
    1:11:27Program Kapanışı
    • Programda planlanan sürede tamamlanmış ve katılımcılara teşekkür edilmiştir.
    • Programın YouTube kanalında paylaşılacağı ve Instagram'dan takip edilebileceği belirtilmiştir.
    • 28 Nisan'daki program için davet edilmiş ve katılımcılara sağlıklı günler diliyorlar.

    Yanıtı değerlendir

  • Yazeka sinir ağı makaleleri veya videoları özetliyor