Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, sosyal bilimler literatüründe kültür ve ideoloji kavramlarını inceleyen bir eğitim içeriğidir. Video, bu kavramların tarihsel gelişimini ve farklı ideolojik perspektiflerden nasıl ele alındığını açıklamaktadır.
- Video, kültür kavramının ilk bilimsel tanımından başlayarak, ideolojinin tarihsel gelişimini ve farklı ideolojik perspektiflerden (Marksist, postmodern, küreselleşme) nasıl ele alındığını incelemektedir. İçerikte hegemonya, medeniyetler çatışması, kültürel bütünleşme, asimilasyon, küreselleşme, çok kültürlülük, kültür endüstrisi ve kitle kültürü gibi kavramlar ele alınmaktadır. Video, kültür kavramının ideolojik kullanımının nasıl değerlendirilebileceği ve küresel ve yerel ideolojilerin nasıl iç içe geçtiği sorularına cevap vermektedir.
- 00:10Kültür ve Ideoloji Kavramları
- Kültür sözcüğünün ilk bilimsel tanımı 1871 yılında antropolog Tyler tarafından bir toplumun üyesi olarak insanın edindiği bilgi, inanç, sanat, yasalar, ahlak, gelenekler, diğer yetenekler ve alışkanlıkları içeren karmaşık bir bütün olarak tanımlanmıştır.
- Ideoloji kavramı, düşüncelerin ve fikirlerin sistematik analizi ve birleşme anlamına geldiği kabul edilen, ilk olarak Fransız düşünür Destitu Dut Tracy tarafından 1796'da kullanılmıştır.
- Ideoloji ve kültür kavramları, ideal olanla gerçek olan arasındaki ilişkiyi kapsaması ve sorgulaması bakımından karşılıklı ilişki içerisindedir.
- 02:02İdeolojinin Kültürel Kullanımı
- Bir toplumda belirli bir sınıfın ya da sosyal grubun davranışlarına yön veren siyasal bir öğreti olarak ideoloji, kültürel bir düşünce formunu ifade etmektedir.
- Marx'a göre sanayi toplumlarında kültür egemen ideoloji olarak işlemektedir ve yanlış bilinç olarak tezahür eden ideoloji, yönetici kapitalist sınıfın görüş ve çıkarlarını yansıtıp bu otoriteyi meşrulaştırmaktadır.
- Louis Althusser'in devletin ideolojik aygıtları ve devletin baskı aygıtları kavramları, kültürle ilişkilendirilen bir başka egemen ideoloji eleştirisidir.
- 03:05Hegemonya ve Ulus-Devlet
- Antonio Gramsci'nin hegemonya kavramı, devletin ve yönetici sınıfın sivil toplum içinde fikirleri düzenleme yetisidir.
- Ulus-devlet yapılanmasının indirgeyici boyutunun tehlikeli yanı, devlet sınırları içerisinde bulunan farklı kültürleri ve onların özgün özelliklerini asimile etme durumudur.
- Asimilasyon bir dönüşme devinimi olup kendi kendine değil, çevre tarafından yeniden şekillendirilme eylemidir.
- 04:15Kapitalizm ve Medeniyetler Çatışması
- Kapitalizmin bir dünya sistemi halini alması, burjuva kültürünün kendi düşünsel ve maddi temellerini sağlamlaştırıp ideolojik olarak hegemonik hale getirilmesi ekonomik, siyasal, düşünsel ve bilimsel alanlarda kendini hissettirmiştir.
- Samuel Huntington'ın medeniyetler çatışması kavramı, uluslararası ittifakların kurulmasında medeniyetlerin belirleyici olacağı ve olası çatışmaların medeniyetler arasında gerçekleşeceği görüşünü savunmaktadır.
- Wallerstein ideolojiyi bir fikir sistemi olarak kapitalist dünya ekonomisinin belirsizlikler ve karşıtlıklar içeren sosyopolitik sisteminin getirilerinden biri olarak değerlendirmiştir.
- 05:33Kültürün Çoğulculuğu ve Değişkenliği
- Sosyal sınıflar, toplumsal tabakalar, politik görüş, din, ekonomi ya da diğer düşünsel akımlara göre indirgeyici dilimlere ayrılan kültür bütününde altkültürler, sınıf kültürleri ya da yöresel kültürler yer alabilmektedir.
- Modernizm, özellikle Aydınlanma çağı filozofları ile insanlığı bilgisizlik, irrasyonalizm ve batılılıktan kurtaran bir güç olarak devreye girmiştir.
- Postmodernizm, özellikle Batı uygarlığı ve modernizmin yarattığı sanayileşme, ilerleme, ulus-devlet, kesinlik, birlik, evrensel ahlak görüşlerini eleştirmektedir.
- 07:05Küreselleşme ve Glokalizasyon
- Küreselleşme terimi özellikle 1980'lerin başından itibaren öncelikle ekonomik boyutu ön plana çıkan iş gücünün, sermayenin ve mal piyasalarının çok uluslu şirketler ile birlikte uluslararası nitelik kazanmasını ifade etmektedir.
- Küreselleşmenin önemi, insanların kimlik anlayışlarını, mekan ve mekanla ilişki içerisinde olan benlik deneyimlerini nasıl etkilediği, kültürü oluşturan unsurlar etrafında gelişen ortak anlayışlar ve değerler üzerindeki etkilerini nasıl değişmeye uğrattığı incelendiğinde ortaya çıkmaktadır.
- Glokalizasyon kavramı, küresel olmadan yerel olamayacağı, aynı şekilde yerel olmadan da küresel olanın var olamayacağına dikkat çeker ve fast food restoranlarının menülerine geleneksel lezzetleri eklemeleri küyerelleşmeye örnek gösterilebilir.
- 09:35Kitle Kültürü ve Popüler Kültür
- Küresel kitle kültüründe üretim, kitle iletişim araçlarının egemenliğinde bulunmaktadır ve popüler kültür ve eğlencenin üzerine kurulu olan ideolojinin yeniden inşası, ulusal sınırların ötesine geçen, erişimin en kolay olduğu televizyon, uydu yayıncılığı ve reklamlar üzerinden gerçekleşmektedir.
- Popüler kültüre getirilen en erken eleştiri, kültürü ideolojik bir mücadele alanı olarak analiz eden Frankfurt Okulu düşünürleri tarafından yapılmıştır.
- Kültür endüstrisi kavramı, Theodor Adorno ve Max Horkheimer tarafından yazına kazandırılmıştır.
- 10:34Kültürün Çok Kültürlülük ve Kültürlerarasılık
- Kültür, toplumun bir üyesi olarak insanın kendi yaşantı, deneyim ve birikimlerini toplayıp biriktirerek oluşturduğu bir varlık alanı olarak, ideolojilerin temelini oluşturan birbirinden farklı fikirlerin karşılaştığı, etkileşime girdiği bir alandır.
- Kültür kavramı tek bir kültürü referans gösterirken, sosyal homojenleşme bağlamında indirgeyici bir özellik kazanırken, etnik farklılıklar ve kültürlerarası yapılanmaları içerdiğinde çoğulcu bir özellik kazanır.
- Günümüzde kültürün çok kültürlülük ve kültürlerarasılık kavramlarını içinde barındırdığı söylenebilir ve insan davranış pratiklerindeki çarpıcı farklılıklar kültürel çeşitliliğe işaret etmektedir.