Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir televizyon programında İslam düşüncesi ve modern bilim arasındaki ilişkiyi ele alan bir sohbet formatındadır. Programda Ömer Hoca ve İhsan Hoca gibi İslam bilim adamları yer almaktadır.
- Video, İslam düşünce geleneğinin modern bilim ve felsefeyle nasıl ilişkilendirilmesi gerektiği sorusunu merkeze almaktadır. Konuşmacı, İslam akaidi, ahlak teorisi ve metafizik gibi alanlarda klasik eserlerin (Taftazani'nin Şerh Akaid, Kınalızade'nin Ahlak-ı Alayisi, İbn-i Sina'nın Eşifa el-İlahiyatı) modern bilimsel teorilerle (Galileo, Kant gibi) nasıl karşılaştırılacağını sorgulamaktadır. Program, İslam düşünce geleneğinin güncelleştirilmesi ve modern dünyayla nasıl entegre edilebileceği konusunda bir tartışma başlatmaktadır.
- İslam Düşüncesi ve Modern Bilim Arasındaki İlişki
- İslam düşüncesi alanında önemli sorularla karşı karşıyayız: asırlar içerisinde üretilmiş İslam düşüncesi birikimiyle nasıl ilişkiye geçmeli ve onu nasıl değerlendirmeliyiz?
- Son birkaç yüzyıl içerisinde özellikle Batı dünyasında geliştirilmiş modern bilim ve felsefe ile nasıl ilişkiye geçmeli ve onu nasıl değerlendirmeliyiz?
- Düşünen zihinler ve bireyler olarak insana, evrene, doğaya, topluma, değere, Tanrı'ya ilişkin hakikat arayışımız hangi çerçevede şekillenmeli ve elde ettiğimiz bilgilerin kesinlik ve doğruluk derecesiyle ilgili ne tür mülahazalarda bulunmalıyız?
- 01:48İslam Kelamında Modern Bilim Sorunu
- İslam kelamını öğrenmek isteyenler için temel kitaplardan biri olan Taftazani'nin "Şerh Akaid" adlı eserinin yüzde 10'u İslam inanç esasları ile ilgili olmakla birlikte kalan yüzde 90'ı dönemin bilimsel teorileriyle ilişkilidir.
- Taftazani'nin eserinde cisim nedir sorusuna atomculukla, nefs teorisine dönemin bilişsel psikolojisi ile cevap verilmiştir.
- İki asır sonra Batıda Galileo'nun ortaya çıkması, Taftazani'nin eserinde kullandığı bilimsel teorileri büyük ölçüde kozmoloji, astronomi, matematik ve bilgi felsefesi anlamda revizyona tabi tutmuştur.
- 04:29İslam Ahlak Teorisi ve Modern Siyaset
- İslam ahlak teorisini öğrenmek isteyenler için sıkça atıfta bulunulan Kınalızade'nin "Ahlak-ı Alayisi" eserinin yüzde 20'si ahlakla ilgili olmakla birlikte bugün kabul edebileceğimiz ahlak temelleri ile ilişkili olmakla birlikte eserin yüzde 80'i klasik nefs teorisi ve klasik tıp teorisi üzerine kurulmuştur.
- 20. yüzyılda siyaset felsefesi konusunda John Rows'ın "Ef of Justice" (Adalet Teorisi) kitabı, realist-pragmatik yönlerine dikkat çeken ve Makyavel geleneğini sürdüren bir eser olarak siyaset yapıcılarımız tarafından kullanılmaktadır.
- İslam dünyasında siyaset yapıcılar bu kitapla amel ederken, Kınalızade'nin eserine inanmaktadırlar.
- 05:58Metafizik ve Modern Bilim
- Metafizik okumak isteyen herkes için aklına gelen İbn-i Sina'nın "Eşifa el-İlahiyatı" (Metafizik) kitabı, İslam düşüncesini anlamak için çok anlamlı bir eserdir.
- Bu eserdeki tüm teorileri kabul etsek bile, 18. yüzyılda bu eserdeki iddialarla büyük ölçüde hesaplaşan ve bir kısmını olumsuzluk iptal eden başka bir eser yazıldı: İmmanuel Kant'ın "Critic of Pure Reason" (Saf Aklın Tenkidi) kitabı.
- İslam düşünce geleneğinden tevarüs ettiğimiz bu birikimi üzerine yeni bilgiler inşa edecek şekilde nasıl güncelleyebiliriz ve Batı felsefesinde üretilmiş modern dünyayı şekillendiren kurucu metinlerle nasıl ilişkiye geçeceğiz sorusu önümüzde bulunmaktadır.