Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, iş hukuku alanında bilgi veren bir konuşmacının sunduğu eğitim dersi formatındadır.
- Video, iş sözleşmelerinin farklı türlerini (deneme süresi, takım sözleşmesi, azami ve asgari süreli iş sözleşmeleri, mevsimlik iş sözleşmeleri ve ödünç iş ilişkisi) detaylı şekilde ele almaktadır. Ayrıca iş sözleşmesi yapma özgürlüğü, ehliyet şartları, iş sözleşmesi yapma zorunluluğu olan durumlar ve iş sözleşmesi yapma yasakları (çocuklar, gençler, kadınlar ve yabancılar için) açıklanmaktadır.
- Dersin ikinci bölümünde iş sözleşmesinden doğan borçlar konusu işlenmekte, işçinin (iş görme, sadakat, teslim ve hesap verme, itaat borcu) ve işverenin (ücret ödeme, işçi gözetme, eşit davranma, işe uygun işçi çalıştırma) borçları detaylı olarak anlatılmaktadır. Video, iş sözleşmesinin tanımı, unsurları, sözleşmenin yapılması ve ehliyet kavramı gibi temel konuları kapsayan bir ders formatında sunulmaktadır.
- 00:01Deneme Süresi Sözleşmeleri
- Deneme süresi içerisinde taraflar herhangi bir yükümlülük altına girmeden sözleşmeyi kolaylıkla feshedebilirler ve herhangi bir neden göstermek zorunda değiller.
- Deneme süresi içerisinde bütün hak ve borçlar aynen devam eder.
- Deneme süresi en çok iki aydır, ancak toplu iş sözleşmeleri ile artırılabilir ve sendikalı toplu sözleşmeli iş yerlerinde dört aya kadar uzatılabilir.
- 00:43Sigorta Hakları ve Takım Sözleşmesi
- İşverenler genellikle deneme süresi içinde işçileri sigorta yapmazlar, ancak deneme süresi sigorta hakları ile hiçbir ilgisi yoktur.
- Kanun, işçiyi işe başlatmadan sigortalamanızı gerektirir, deneme süresinde olmak işçinin sigortası çalışmasını gerektirmez.
- Takım sözleşmesi, genellikle tarım sektöründe görülen, birden çok işçinin meydana getirdiği bir takımı temsilen bir işçinin takım kılavuzu sıfatıyla işverenle yaptığı sözleşmedir.
- 02:15Azami ve Asgari Süreli Sözleşmeler
- Azami süreli iş sözleşmelerinde taraflar beş yıl gibi bir süre belirleyebilir, bu süre dolmadan sözleşme feshedilemez.
- Asgari süreli sözleşmelerde taraflar asgari bir süre belirler, örneğin iki yıl, bu süre dolmadan sözleşme feshedilemez.
- Mevsimlik iş sözleşmeleri, mevsimlik çalışan işçilerle yapılan sözleşmedir; bazı işler doğası gereği belli bir mevsim çalışılır, kış mevsiminde yapacak iş yoktur ve sözleşme askıya alınır.
- 03:27Ödünç İş İlişkisi
- 2003 yılında Türk iş mevzuatına giren ödünç iş ilişkisi, işverenlere esneklik sağlamak amacıyla getirilmiş bir düzenlemedir.
- İşveren, devir sırasında yazılı rızasını almak suretiyle bir işçiyi holding bünyesi içinde veya aynı şirketler topluluğuna bağlı başka bir işyerinde veya yapmakta olduğu işe benzer işlerde çalıştırılması koşuluyla bir başka işverene iş görme edimini yerine getirmek üzere geçici olarak devretmesidir.
- Bu geçici iş ilişkisi altı aylığına yapılabilir, koşullar uygunsa iki defa daha yenilenebilir.
- 05:39İş Sözleşmesi Yapma Koşulları
- İş sözleşmesi yapmak için ehliyet sahibi olmak gerekir; ayırt etme gücüne sahip olmak, ergin olmak (18 yaşını doldurmuş olmak veya evlenmeyle/mahkeme kararıyla rüştünü ispat etmiş olmak) ve kısıtlı bulunmamak.
- İş sözleşmesi özel hukuk sözleşmesidir ve eşit haklara sahip kişiler arasında yapılır.
- İş sözleşmesi yapma özgürlüğü kamu yararı gereği sınırlı olabilir, bazı konularda mecburiyetler ve yasaklar getirilebilir.
- 08:01İş Sözleşmesi Yapma Zorunluluğu
- Özürlü ve eski hükümlü çalıştırma zorunluluğu vardır; 50 ve daha fazla işçi çalıştıran işverenler özel sektörde %3, kamu sektöründe %4 özürlü ve %2 eski hükümlü işçi çalıştırmak zorundadır.
- Hastalık nedeniyle iş sözleşmesi feshedilen gazetecilerin iş sözleşmesi altı ay süreyle feshedilemez, altı aydan sonra da bir yıl içerisinde işine dönmek isterse işveren bu işçisiyle sözleşme yapmak durumunda kalır.
- Mağlubiyeti sona eren işçileri, toplu işten çıkarılan işçileri ve askerlik veya kanuni görevi nedeniyle işinden ayrılan işçileri çalıştırma zorunluluğu vardır.
- 11:10İş Sözleşmesi Yapma Yasakları
- İş sözleşmesi yapma özgürlüğü vardır, ancak kamu yararı gereği devlet bazı gruplarla sözleşme yapmayı zorunlu kılabilir ve bu durumda idari para cezaları uygulanabilir.
- Çocuklar, gençler, kadınlar ve yabancılar için iş sözleşmesi yapma yasakları vardır.
- Türkiye'de 15 yaşından küçük çocukların çalıştırılması yasaktır, ancak 14 yaşını tamamlamış ve ilköğretimi tamamlamış olanlar bedensel, zihinsel ve ahlaki gelişimlerini olumsuz etkilemeyecek hafif işlerde çalıştırılabilir.
- 12:21Kadın ve Çocuk İşçilerin Çalıştırılma Yasakları
- Kadın işçilerin maden ocağında, tünel inşaatında, kablo döşeme inşaatlarında, kanalizasyon inşaatlarında ve yer ve su altında yapılan işlerde çalıştırılması yasaktır.
- Bu yasağa uymadığımızda 2013 için 1.293 lira idari para cezası uygulanır.
- Bu yasaklar sadece kadınlar için değil, çocuk ve genç kişiler için de geçerlidir.
- 14:09Yabancı İşçilere İlişkin Yasaklar
- Türkiye'de çalışacak bir yabancı mutlaka Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'ndan izin almak zorundadır.
- Yasadışı yollardan yabancı işçi çalıştırıldığında işveren 2013 rakamlarıyla 7.325 lira, çalışan ise %10 oranında 731 lira ceza öder.
- Bakanlıktan resmi izin alındıktan sonra çalışmak mümkündür.
- 15:21İş Sözleşmesinden Doğan Borçlar
- İş sözleşmesi taraflara karşılıklı borç yükler; bir tarafın borcu iş görmek, diğer tarafın en önemli borcu ücret ödemektir.
- İşçinin borçları: iş görme borcu, sadakat borcu, teslim ve hesap verme borcu, itaat borcu (düzenleme ve talimatlara uyma borcu) olarak özetlenebilir.
- İş görme borcu iki alt borç içerir: işin bizzat yapılması ve özenle iş görme borcu.
- 16:49İşçinin Diğer Borçları
- Sadakat borcu, işverenin yararına olan faaliyetlerde bulunma, aleyhine olabilecek faaliyetlerden kaçınma, sırları saklama ve rekabet etmeme borcunu içerir.
- İşyerine ait eşyaları ayrılırken teslim etme borcu da sadakat borcunun bir parçasıdır.
- İtaat borcu, işverene hukuki bağlılıktan kaynaklanır.
- 17:46İşverenin Borçları
- İşverenin en önemli borcu ücret ödeme borcu olup, önümüzdeki hafta ayrıntılı olarak ele alınacaktır.
- İşçi gözetme borcu, işçi hem kişiliğiyle hem bedeniyle koruyup gözetme ile ilgilidir ve iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili önlemler içerir.
- Eşit davranma borcu, işverenin işçiler arasında din, cinsiyet, ırk ve mezhep ayrımı yapmaması gerektiğini belirtir.
- İşe uygun işçi çalıştırma borcu, genç bir işçi ağır işlerde çalıştırılmaması ve kadının çalışamayacağı işlerde çalıştırılmaması anlamına gelir.