Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, İŞG Kampı'nın üçüncü dersi olarak sunulan bir eğitim içeriğidir. Bir eğitmen tarafından öğrencilere yönelik İş Kanunu konuları anlatılmaktadır.
- Video, İş Kanunu'nun ikinci bölümünü ele alarak fesih ve haklı fesih nedenleri, çalışma süresi ve ücretler konularını detaylı şekilde incelemektedir. İlk bölümde fesihin geçerli sebepleri, 24. ve 25. maddeler, işçinin ve işverenin haklı fesih nedenleri açıklanırken, ikinci bölümde çalışma süresi, ücret kesme cezası, fazla çalışma ücretleri ve gece çalışma kuralları ele alınmaktadır.
- Videoda ayrıca ÖSYM sınavlarında çıkabilecek soru tipleri, özellikle sürelere ve istisnalara dikkat edilmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Turizm sektörünün gece çalışmasında ve telafi çalışmasında istisnası, haftalık çalışma süresinin 45 saate kadar olduğu gibi önemli bilgiler de paylaşılmaktadır. Video, üçüncü bölümde iş kanununun tamamlanacağı ve diğer kanun ve yönetmeliklere geçileceği bilgisiyle sonlanmaktadır.
- İş Kanunu'nda Fesih Kuralları
- ISG Kampı'nın üçüncü dersinde, İş Kanunu'nun ikinci bölümünün fesihin geçerli sebebe dayandırılmasından fazla çalışmaya kadar olan kısmı incelenecek.
- Otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden, davranışından veya işyerinin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir fesih sebebi belirtmek zorundadır.
- Geçerli fesih sebebi oluşturulması için işverenin sebebi açık bir şekilde işçiye bildirmesi gerekir.
- 01:02Geçersiz Fesih Sebepleri
- Sendikaya üye olmak, işyerinde sendika temsilciliği yapmak, ırk, cinsiyet, din veya medeni hal gibi kişi haklarından kaynaklanan nedenler haklı fesih nedeni oluşturmaz.
- Analık halinde çalışma, süt izni gibi kanunun verdiği haklardan dolayı işveren haklı fesih nedeni oluşturamaz.
- Hastalık veya kaza nedeniyle özel şartlar haricinde öngörülen bekleme süresinde işçi geçici devamsızlık sayılır ve işten çıkarılamaz.
- 01:45Fesih Süreçleri ve İddialar
- Geçerli fesihin oluşabilmesi için bir sebep gerekir ve bu sebebi haklı bir nedene dayanması gerekir.
- İşveren fesih yazılı olarak yapmak ve sebebini açık ve kesin bir şekilde belirtmek zorundadır.
- Hakkında iddialara karşı savunması alınmadan hiçbir işçi işten çıkarılamaz.
- 02:12Fesih İtiraz Süreleri
- İşçinin işten çıkarıldığı takdirde, bir ay içerisinde önce arabulucuya başvurması gerekir.
- Arabulucuda anlaşma sağlanamazsa, son düzenlenen tutanaktan itibaren iki hafta içerisinde iş mahkemesine dava açabilir.
- İşçinin fesih'in başka bir sebebe dayandığını iddia ettiği takdirde, bu iddiasını kendisinin ispatlamakla yükümlüdür.
- 03:21Geçersiz Fesih Durumunda Tazminat
- Fesih'in geçersiz bir sebebe dayandıysa ve işçi bunu ispatladıysa, işveren bir ay süre içerisinde işçiyi başlatmak zorundadır.
- İşveren başlatmazsa, işçiye en az dört ay en fazla sekiz aylık ücreti tutarında tazminat ödemekle yükümlüdür.
- İşe iade davası açılabilmesi için otuz çalışan şartı vardır.
- 04:14İşçinin Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkı
- İşçinin sağlığı ve yaşayışı için tehlike oluşturan işlerde veya işyerinde bulaşıcı hastalık ortaya çıktığında derhal fesih hakkı vardır.
- İşverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına uymaması, işçinin şeref ve namusuna dokunacak şekilde davranması veya cinsel tacizde bulunması durumunda derhal fesih hakkı kullanılır.
- İşçinin ücreti kanun hükümleri veya iş sözleşmesi şartlarına uygun olarak ödenmiyorsa veya işçilere ayrımcılık yapıyorsa, işçinin derhal fesih hakkı vardır.
- 06:50İşverenin Derhal Fesih Hakkı
- İşveren, iş sözleşmesinin süresi belli olmasa da, bildirim süresinin bitmesini beklemeden işçiyi feshetme hakkına sahiptir.
- İşçinin hastalığı, engelli hale gelmesi veya devamsızlığın ardı ardına üç iş günü veya bir ayda beş iş gününden fazla olması durumunda işveren sözleşmeyi feshedebilir.
- İşçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına uymaması, işverene karşı yalan beyanda bulunması veya işyerinde sarhoş veya uyuşturucu madde kullanması durumunda işveren haklı nedenle derhal fesih hakkını kullanabilir.
- 09:01İşçinin Devamsızlık Durumunda Fesih
- İşçinin işverenden izin almaksızın ardı ardına iki-üç günü veya bir ay içerisinde iki defa tatil gününden sonraki iş günlerini veya bir ayda üç iş günü mazeretsiz olarak işe gitmemesi durumunda işveren haklı nedenle fesih hakkını kullanabilir.
- İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi de işverenin fesih hakkını kullanmasına neden olabilir.
- 10:01İş Fesihinin Sebepleri
- İşçinin kendi isteği veya savsaması yüzünden iş güvenliğini tehlikeye düşürmesi veya 30 günlük ücret tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara uğratması fesih sebebidir.
- İşçinin gözaltına alınması veya tutuklanması halinde, ihbar süresini aşan devamsızlık fesih hakkını kullanma sebebidir.
- İş arama izni, işten istifa eden veya işveren tarafından işten çıkarılan her iki durumda da geçerlidir ve işveren her çalışma günü iki saatten az olmamak koşuluyla izin vermek zorundadır.
- 11:05İş Arama İzni ve Çalışma Belgesi
- İşçinin iş arama iznini toplu olarak kullanma hakkı vardır ve ihbar süresinden düşürebilir.
- İşveren iş arama izni süresinde işçi çalıştırırsa, saatlik ücretin iki katını (zamlı olarak) ödemek zorundadır.
- Çalışma belgesi, işverenin ayrılan işçiye işin çeşidini ve çalışma süresini gösteren bir belgedir; belgede doğru olmayan bilgiler bulunması halinde zarar gören taraf tazminat isteyebilir.
- 12:10Ücret Kesme Cezası
- İşveren toplu sözleşme veya iş sözleşmesi dışında keyfiyen ücret kesme cezası uygulayamaz.
- İşçiden ceza olarak yapılan kesinti hiçbir koşulda bir aylık ücreti içerisinde iki günlük kazancından fazla olamaz.
- Bu cezalar Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın bakanlık hesabına yatırılır.
- 13:23Fazla Çalışma Ücreti
- Türkiye'de haftalık çalışma süresi 45 saattir, bu süreyi geçen süreler fazla çalışma (mesai) olarak kabul edilir.
- Fazla mesai ile çalışırsanız her çalıştığınız saatin yüzde elli zamlı alırsınız, fazla sürelerle çalışırsanız her bir saat yüzde yirmibeş zamlı alırsınız.
- İşçinin hak ettiği serbest zamanı altı ay içerisinde kullanmak zorundadır ve fazla çalışmalar hiçbir koşulda bir yılda 270 saatten fazla olamaz.
- 16:04Çalışma Süresi ve İstisnalar
- Türkiye'de haftalık çalışma süresi genel olarak 45 saat olup, işyerinde çalışma günlerine eşit ölçüde bölünür.
- İki aylık süre içerisinde telafi çalışması yapılabilir, toplu sözleşme ile dört aya kadar uzatılabilir, turizm sektöründe ise altı aya kadar.
- Yeraltı maden işletmelerinde günde 7,5 saatten fazla çalışılamaz, haftada 37,5 saat çalışılabilir ve orada fazla mesai yoktur.
- 18:19Gece Çalışması
- Gece 20:00'den başlayıp sabah 6:00'a kadar olan sürelerdir ve en fazla 11 saat olabilir.
- İşçiler gece çalışmasında fazla mesai yapamaz, istisna olarak turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmetlerinde 11 saatten fazla çalışma yaptırılabilir.
- Gece ve gündüz postaları halinde çalışılan iş yerlerinde bir hafta gece, takip eden hafta gündüz çalıştırılması esastır.
- 19:15İş Kanunu ve Çalışma Saatleri
- Bir gece çalışmasında en önemli sektör turizmdir, özel güvenlik ve sağlık hizmetleri bunun istisnasıdır.
- Haftalık çalışma süresi kırkbeş saattir.
- İşçinin haklı fesih nedenleri ve işverenin haklı fesih nedenleri önemli konulardır.
- 19:37İş Kanunu Sınavlara Önemi
- Bakanlık ve ÖSYM sınavlarında süre ve istisnalara dair sorular sıkça sorulur.
- İş kanunundan her sene her sınav grubuna asgari iki veya üç soru gelmektedir.
- İş kanunundaki sürelere ve istisnalara dikkat etmek, soruları doğru cevaplamak için önemlidir.